Κύματα αντιδράσεων, εντός και εκτός των τειχών, σηκώνει το νέο Σύνταγμα που τέθηκε σε ισχύ ανήμερα την Πρωτοχρονιά στην Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν – ή «Βικτάτορα», όπως τον φώναζαν οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που διαδήλωσαν το βράδυ της Δευτέρας στο κέντρο της Βουδαπέστης.

«Υπάρχει πρόβλημα σήμερα στην Ουγγαρία», δήλωσε χθες ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ, καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να λάβει τις αναγκαίες πρωτοβουλίες ώστε οι θεμελιώδεις αξίες να είναι σεβαστές παντού». «Η κατάσταση συνολικά στην Ουγγαρία είναι ζοφερή», έλεγε ευρωπαίος αξιωματούχος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έσπευσε να υπογραμμίσει ότι κοσκινίζει ήδη τα νέα συνταγματικά άρθρα, ανάμεσά τους κι εκείνο που δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση Ορμπάν να επιλέγει συνολικά τα έξι από τα εννέα μέλη του νομισματικού συμβουλίου της ουγγρικής κεντρικής τράπεζας (MNB), συμπεριλαμβανομένων των δύο αντιπροέδρων. Η Κομισιόν απειλεί μάλιστα να μην επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και το ΔΝΤ για ένα νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας προς την Ουγγαρία, ύψους 15-20 δισ. ευρώ, αν δεν δοθούν εγγυήσεις από τη Βουδαπέστη όσον αφορά την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας – οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν τον Δεκέμβριο ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Και η πληροφορία που δημοσιεύθηκε χθες στον ιστότοπο index.hu μάλλον ενέτεινε τη δυσφορία των Βρυξελλών: η ουγγρική κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τα συναλλαγματικά αποθέματα της MNB προκειμένου να αποπληρώσει δάνεια ύψους 180 δισ. φιορινιών (570 εκατ. ευρώ), τα οποία συνήψαν πέρυσι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, και να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη.

«Ουδέποτε μετά την αλλαγή καθεστώτος του 1989, όταν συνετρίβη η κομμουνιστική δικτατορία, υπήρξε τόσο εντατική συγκέντρωση εξουσιών στην περιοχή όσο στη σημερινή Ουγγαρία», κατήγγειλαν σε κοινή επιστολή τους με τίτλο «Ο μαρασμός της δημοκρατίας, η άνοδος της δικτατορίας» 13 πρώην σύντροφοι του Βίκτορ Ορμπάν στον αντικομμουνιστικό αγώνα. Οι συνυπογράφοντες, ανάμεσά τους ο συγγραφέας Γκιόργκι Κόνραντ και ο πρώην δήμαρχος της Βουδαπέστης Γκαμπόρ Ντέμτζκι, απηύθυναν έκκληση προς την ΕΕ να μη «μείνει άπραγη ενόσω η Ουγγαρία κρατείται όμηρος από έναν παρωχημένο, επαρχιώτη τύραννο». «Η Ευρώπη», επεσήμανε από την πλευρά του ο «Monde», «βρίσκεται σε δύσκολη θέση απέναντι σε αυτό το «ανφάν τερίμπλ» που δεν είναι μέλος παρά εδώ και επτά χρόνια. Δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορη στις πρακτικές της κυβέρνησης Ορμπάν».

Το καλό για την Ουγγαρία και για την Ευρώπη είναι, όπως λέει χαρακτηριστικά η γαλλική εφημερίδα, ότι «οι Ούγγροι επιτέλους ξυπνούν».

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ. Στις 100.000 υπολογίζονται οι διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν το βράδυ της Δευτέρας έξω από την Κρατική Οπερα, εκεί όπου ο Ορμπάν και οι προσκεκλημένοι του γιόρταζαν το νέο Σύνταγμα, προκειμένου να καταγγείλουν αυτό το «δικτατορικό νέο Σύνταγμα», που εκχωρεί στην κυβέρνηση τον έλεγχο κάθε τομέα της ζωής τους και της κοινωνίας, από την οικονομία και τα ΜΜΕ μέχρι τη θρησκεία – στο προοίμιο του Συντάγματος, πέρα από τις εθνικιστικές κορόνες, υπάρχει σαφέστατος ορισμός του χριστιανισμού ως συνδετικού κρίκου του έθνους. «Σήμερα η Οπερα είναι το σπίτι της υποκρισίας και ο δρόμος το σπίτι των συνταγματικών αξιών», έλεγε ένας διαδηλωτής.