Αγώνα δρόμου τριών μηνών τρέχει από σήμερα η ελληνική οικονομία, με έπαθλο την επιβίωσή της εντός της ευρωζώνης. Η γραμμή του τερματισμού φαντάζει πια πολύ κοντά και η αποτυχία, όπως ανέδειξαν με περισσή ευκρίνεια στις δημόσιες τοποθετήσεις τους τόσο ο Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος όσο και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος, φέρνει στο προσκήνιο το ενδεχόμενο μιας άτακτης και καταστρεπτικής χρεοκοπίας.

Το ορόσημο είναι αμετάθετο. Στις 20 Μαρτίου το ελληνικό Δημόσιο καλείται να πληρώσει λήξεις ομολόγων ύψους 14,5 δισ. ευρώ. Αν έως τότε δεν έχει εκταμιευθεί η επόμενη δόση από τον μηχανισμό στήριξης, η Ελλάδα χρεοκοπεί. Το ποσό είναι τόσο μεγάλο που θεωρείται από αναλυτές αδύνατο να καλυφθεί από ίδια κεφάλαια του Δημοσίου. Γι’ αυτό άλλωστε το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αποτυχίας και στο κρίσιμο διάστημα των 80 ημερών πρέπει να κερδίζονται πέντε δύσκολα στοιχήματα, το ένα μετά το άλλο, που οδηγούν στη σούπερ δόση των 89 δισ. ευρώ.

Το κούρεμα του χρέους. «Κλειδί» των εξελίξεων αποτελούν οι διαπραγματεύσεις για το λεγόμενο PSI+, τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα δηλαδή για το κούρεμα του διαπραγματεύσιμου δημοσίου χρέους ύψους 206 δισ. ευρώ κατά 50%. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, τραπεζίτες και ελληνικό Δημόσιο είναι σχεδόν έτοιμοι να ξεπεράσουν και την τελευταία παράμετρο που τους χωρίζει, αυτήν του επιτοκίου, συγκλίνοντας σε επιτόκιο (των νέων ομολόγων) γύρω στο 4,5%. Παρότι υπάρχει αισιοδοξία ότι μέσα στις επόμενες 15 ημέρες μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός, προβληματισμό γεννούν οι διαρροές από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σύμφωνα με τις οποίες «κούρεμα 50% ίσως να μην είναι αρκετό». Αν το ΔΝΤ εγείρει και επισήμως ζήτημα μεγαλύτερου κουρέματος, τραπεζικές πηγές εμφανίζονται επιφυλακτικές για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Μνημόνιο και νέα δανειακή σύμβαση. Η τρόικα έχει ξεκαθαρίσει ότι δανεικά και νέα μέτρα έως το 2015 είναι «πακέτο», επομένως η «συμμαχική» κυβέρνηση θα πρέπει να ψηφίσει ένα ενιαίο κείμενο με δύο σκέλη: στο πρώτο θα περιλαμβάνονται οι δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς για πρωτογενή πλεονάσματα, εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις και διαρθρωτικές αλλαγές• στο δεύτερο θα αποτυπώνονται οι δόσεις του νέου πακέτου δανεικών ύψους 130 δισ. ευρώ. Η τρόικα επανέρχεται για σκληρές διαπραγματεύσεις στις 16 Ιανουαρίου, αλλά προτού συζητήσει για το νέο Μνημόνιο αναμένεται ότι θα απαιτήσει νέα μέτρα για να διορθωθούν οι αποκλίσεις του προϋπολογισμού του 2011. Αυτό αποτελεί ένα ξεχωριστό και δύσκολο κεφάλαιο.

Νέα μέτρα. Οι ενδείξεις για το κλείσιμο του προϋπολογισμού του 2011 κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι. Στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου η μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού ξεπερνούσε τα 3 δισ. ευρώ και το οικονομικό επιτελείο αγωνιά για το ενδεχόμενο το έλλειμμα να ξεφύγει ακόμη και πάνω από το 10% του ΑΕΠ. Αν το έλλειμμα κλείσει στο 10%, τότε απαιτούνται νέα διορθωτικά μέτρα ύψους 2,2 δισ. ευρώ για να καλυφθεί η απόκλιση από τον τελευταίο αναθεωρημένο στόχο του 9%. Παρότι τρόικα και κυβέρνηση αναγνωρίζουν πως έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια λήψης φορολογικών μέτρων και η τρόικα φέρνει σε πρώτο πλάνο τις περικοπές δαπανών με απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και «λουκέτα» σε φορείς του Δημοσίου, τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί επί του παρόντος δεδομένο. Το μόνο σίγουρο φαίνεται ότι είναι η απαίτηση της τρόικας τα νέα μέτρα να ξεκαθαρίσουν τον Ιανουάριο και να ψηφιστούν από την υφιστάμενη κυβέρνηση.

Οι επικουρικές συντάξεις. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, υπό το βάρος των διαφωνιών των κομμάτων που συνθέτουν την κυβέρνηση, το Υπουργικό Συμβούλιο πέταξε την μπάλα στην εξέδρα κερδίζοντας λίγο χρόνο προτού λάβει τις αποφάσεις για τις νέες περικοπές των επικουρικών. Το Μνημόνιο όμως προβλέπει εξοικονόμηση 300 εκατ. ευρώ από το νέο μαχαίρι στις επικουρικές, επομένως το πολιτικό στοίχημα για εξεύρεση λύσης θα ανακύψει πολύ σύντομα και πάλι.

Τράπεζες. Παράλληλα με το PSI+, θα πρέπει να ληφθούν όλα εκείνα τα μέτρα που θα διασφαλίσουν την απορρόφηση των μεγάλων κραδασμών που συνεπάγεται για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα το κούρεμα του δημόσιου χρέους. Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών είναι ακόμη ανοιχτή καθώς οι τράπεζες δεν θέλουν να γίνει μόνο με κοινές μετοχές, κάτι που θα ισοδυναμούσε με κρατικοποίησή τους. Τις τελευταίες ημέρες πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητείται ένα μεικτό σχήμα, τόσο με κοινές όσο και με προνομιούχες μετοχές.