Η εξίσωση του παγκόσμιου πληθυσμού έχει ως εξής: περισσότερα από 10 και λίγο λιγότερα από 11 εκατομμύρια είναι ο πληθυσμός της Πορτογαλίας. Τόσα περίπου μωρά θα πάρουν την πρώτη τους ανάσα παγκοσμίως έως τις 31 Οκτωβρίου. Ο αριθμός των ανθρώπων πάλι που θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή έως τα τέλη του μηνός υπολογίζεται πως ισοδυναμεί με τον πληθυσμό της Νορβηγίας. Από την αφαίρεση προκύπτει πως η διαφορά μεταξύ γεννήσεων και θανάτων το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ισοδυναμεί με τον πληθυσμό της Λιβύης – περίπου 6,4 εκατομμύρια. Ενα από τα μωρά που θα γεννηθεί την ερχόμενη Δευτέρα, εκτιμούν οι ειδικοί, θα είναι το επτάκις δισεκατομμυριοστό παιδί στον κόσμο και πιθανότατα θα γεννηθεί κάπου στην Ινδία…

Θα μπορούσε κάλλιστα να γεννηθεί στην Κίνα, την πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, ή στην ταχέως αναπτυσσόμενη Νιγηρία ή στη Γουατεμάλα ή οπουδήποτε αλλού. Ασφαλώς και πρόκειται για εκτιμήσεις. Το βέβαιο ωστόσο είναι πως η στιγμή που ο πληθυσμός της Γης θα αγγίξει τα 7 δισεκατομμύρια θα αποτελέσει ορόσημο στην πορεία της εξέλιξης του ανθρώπου. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως κατά την Εποχή των Παγετώνων, πριν από περίπου 20.000 χρόνια, ο Homo sapiens αποτελούσε επαπειλούμενο είδος.

Το αν ο άνθρωπος θα καταφέρει να αποτρέψει τον αφανισμό του εξαρτάται ως επί το πλείστον από την ιδιότητα στην οποία οφείλει την ύπαρξή του: στην ανθρώπινη ευφυΐα. «Αυτή η ιδιότητα μας δίνει τεράστια δύναμη αλλά και την υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε την εξυπνάδα μας με φρόνηση», υποστηρίζει ο βραβευμένος με βραβείο Νομπέλ γενετιστής σερ Τζον Σάλστον.

«Ο εγκέφαλος μας μας έδωσε ένα προτέρημα, το οποίο μας επέτρεψε να δούμε παραπέρα», εξηγεί ο δρ Κρις Στρίνγκερ από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Ο άνθρωπος χρησιμοποίησε, για παράδειγμα, τις βελόνες κι εξάσκησε την τέχνη της υφαντικής προκειμένου να κατασκευάσει καλύτερα καταλύματα και ζεστά ρούχα, ενώ με παγίδες και δίχτυα κατάφερε να εξασφαλίζει την τροφή του. Στη συνέχεια «εφηύραμε τη γεωργία, εξημερώσαμε ζώα, οργανωθήκαμε σε πόλεις κι έτσι πολλαπλασιαστήκαμε. Ομως, οι ίδιοι παράγοντες άρχισαν να απειλούν την ανάπτυξη». Οπου άνθρωποι και ζώα ζούσαν μαζί, νέες αρρώστιες, επικίνδυνες για το ανθρώπινο είδος, έκαναν την εμφάνισή τους. Και καθώς οι άνθρωποι συναθροίζονταν, ανίατες τότε αρρώστιες – ιλαρά, ευλογιά – έπαιρναν τη μορφή επιδημίας. Ως αντίδοτο στα υψηλά επίπεδα θνησιμότητας, κάθε οικογένεια έκανε πολλά παιδιά.

Ο συνδυασμός μεγάλης θνησιμότητας και υψηλής γονιμότητας είχε ως αποτέλεσμα τη σταθερή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού έως τον 18ο και τον 19ο αιώνα. Διανοούμενοι της εποχής ωστόσο που παρατηρούσαν το φαινόμενο, όπως ο βρετανός κοινωνιολόγος Τόμας Μάλθους, πίστευαν πως δεν υπήρχαν άλλα περιθώρια για μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού. Το 1798, στο περίφημο «Δοκίμιο για την αρχή του πληθυσμού», μεταξύ άλλων ανέπτυξε τη θεωρία του σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη θα βάλλεται μονίμως από λιμούς και τις θανατηφόρες νόσους. «Ο Μάλθους δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει πως η τεχνολογία θα μεταμόρφωνε τη δημόσια υγεία και τη γεωργία», τονίζει η δρ Σάρα Χάρπερ, διευθύντρια του Ινστιτούτου της Οξφόρδης για τη Γήρανση του Πληθυσμού. Κατά τη λεγόμενη Πράσινη Επανάσταση, από το 1960 έως το 1990, οι αποδόσεις σιτηρών αυξάνονταν κάθε χρόνο σχεδόν 2%. Μια δεύτερη Πράσινη Επανάσταση είναι μονόδρομος προκειμένου να καλυφθούν οι διατροφικές απαιτήσεις του παγκόσμιου πληθυσμού.

«Είναι σημαντικό να επιβιώσουμε, διότι δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει άλλη νοήμων ζωή στο Σύμπαν», υποστηρίζει στους «Τάιμς» η Χάρπερ. «Θα ήταν τεράστια ντροπή να αυτοκαταστραφούμε».

Τελευταία Νέα