Αν είχαν μάτια, θα τα μισόκλειναν, καθώς δεν έχουν συνηθίσει να έχουν τα φώτα στραμμένα πάνω τους. Αν είχαν χείλη, δεν θα έκρυβαν το χαμόγελό τους που επιτέλους ανέβηκαν από τα σκοτεινά υπόγεια και για πρώτη φορά – τα περισσότερα τουλάχιστον – πήραν μια θέση στους τοίχους των εκθεσιακών χώρων της Εθνικής Πινακοθήκης.

Είναι όμως σιωπηλά έργα τέχνης – σπάνιοι θησαυροί για δεκαετίες κρυμμένοι στις αποθήκες – που βρήκαν ξανά τη λάμψη τους και φιλοξενούνται στην έκθεση «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης, άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της», η οποία εγκαινιάζεται τελικά απόψε, καθώς τα χθεσινά προγραμματισμένα εγκαίνια αναβλήθηκαν λόγω των γεγονότων.

«Πρόκειται για μια έκθεση χωρίς ιστορικό χαρακτήρα, πρωτότυπη, καθώς οι οκτώ επιμελήτριες – υπεύθυνες για τις αντίστοιχες συλλογές της Πινακοθήκης – επέλεξαν με διαφορετικό κριτήριο η καθεμιά έργα για την κάθε ενότητα, που δεν ταιριάζει απαραιτήτως με των υπολοίπων», εξηγεί η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, η οποία είχε και την αρχική σύλληψη για τη συγκεκριμένη έκθεση.

Στις αίθουσες του κτιρίου της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου – το οποίο θα αποχαιρετίσει τον Ιούνιο το μουσείο ενόψει των εργασιών επέκτασης για να αποκτήσει υπερδιπλάσιους χώρους – οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τον Ιγκ Ταρβάλ, έναν από τους καλλιτέχνες που διακόσμησαν το Λούβρο με το έργο του «Ο θάνατος του Αδωνη». Τον πρώτο δάσκαλο ανθογραφίας στην Αυστρία, Γιόχαν Μπατίστ Ντρέχσλερ μέσα από ένα ανθοδοχείο γεμάτο λουλούδια. Μια νεκρή φύση δηλαδή εντελώς διακοσμητική όμως, χωρίς κανέναν συμβολισμό, όπως εκείνες των Κάτω Χωρών, που βρίσκονται στον απέναντι τοίχο.

Ενα από τα έργα του μεγαλοσυλλέκτη του 19ου αιώνα Ιωννίδη, την «Ψυχή», που είχε φιλοτεχνήσει ο διάσημος στην εποχή του καλλιτέχνης Τζορτζ Φρέντερικ Γόουτς και του οποίου το «δίδυμο» έργο βρίσκεται σήμερα στην Tate Gallery. Δυο εντυπωσιακά άλογα (1889) διά χειρός της γνωστής φεμινίστριας Ρόζας Μπάουερ. «Εναν μύλο κι ένα αγρόκτημα» διά χειρός Μόντριαν, που αν δεν διαβάσεις τη λεζάντα δεν πιστεύεις πως φτιάχτηκαν από έναν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης. Κι έναν Πικάσο – ένα πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ – που δώρισε ο κορυφαίος του 20ού αιώνα στον ελληνικό λαό ως αναγνώριση της αντιστασιακής του δράσης.

Αριστουργήματα του Ντίρερ και του Ρέμπραντ – χαρακτικά – μας περιμένουν στο μεσοπάτωμα για να φτάσουμε στη μεγάλη ξύλινη αίθουσα και να γνωρίσουμε ένα γοητευτικό πανόραμα με έργα καλλιτεχνών των αρχών του 20ού αιώνα που συνηθίζουμε να βλέπουμε σε δημοπρασίες ελληνικών έργων τέχνης στο Λονδίνο, όπως οι Γιαλλινάς, Λύτρας, Ιακωβίδης. Κι ενώ διάσπαρτα γλυπτά έχουν κι αυτά να προσθέσουν τη δικιά τους πινελιά, η περιήγηση στην έκθεση κλείνει με μια ματιά στη γενιά του ’30 με έργα Μόραλη, Νικολάου και Τσαρούχη. Η συνέχεια – με πολλή γλυπτική και έργα της μεταπολεμικής γενιάς και σύγχρονα – αναμένεται στη Γλυπτοθήκη στο Γουδή από τις 15 Νοεμβρίου.