ΣΕ-ΔΥΟ πράγµατα συµφωνούν διεθνής Τύπος και αναλυτές: Πρώτον, ο Ταγίπ Ερντογάν κατήγαγε περιφανή νίκη στο δηµοψήφισµα της Κυριακής· δεύτερον, η Αγκυρα έκανε αποφασιστικό βήµα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν λείπουν, όµως, οι επιφυλάξεις και η ανησυχία.

Ισως το πιο θερµό σχόλιο στον ευρωπαϊκό Τύπο προέρχεται από την «Suddeutsche Ζeitung».

«Η Τουρκία εισήλθε στη σύγχρονη εποχή» αναφέρει η γερµανική εφηµερίδα προσθέτοντας:

«Η πλειοψηφία των Τούρκων δεν επιθυµεί επιστροφή στα χρόνια της πολιτικής αποµόνωσης και των ιδεολογικών µαχών. Επιθυµεί µια δηµοκρατική, φιλελεύθερη χώρα». Η επίσης γερµανική «Die Welt» βρίσκεται σχεδόν στον αντίποδα: «Το συνονθύλευµα των ερωτηµάτων του δηµοψηφίσµατος ήταν καλοπλασαρισµένο µε ωραία συσκευασία». Οπως επισηµαίνει η «Die Welt»:

«Οποιος ψήφιζε υπέρ της ενίσχυσης των δικαιωµάτων των γυναικών, ψήφιζε υπέρ της ενίσχυσης του ελέγχου της κρατικής µηχανής από το µετριοπαθές ισλαµικό κόµµα. Οποιος ψήφιζε κατά της ενίσχυσης της κυβέρνησης, αρνιόταν την ενίσχυση των δικαιωµάτων των αναπήρων». Στη Γαλλία, η «Liberation» υποδέχθηκε το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος για τη συνταγµατική αναθεώρηση ως «έναν θρίαµβο για τον Ερντογάν, ένα δηµοψήφισµα υπέρ του Κόµµατος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης».

Παρατηρεί, ωστόσο, ότι δύο από τις προτεινόµενες µεταρρυθµίσεις «ενισχύουν σηµαντικά τις εξουσίες της εκτελεστικής εξουσίας εις βάρος της δικαστικής εξουσίας».

Κεµάλ ή Ισλάµ

Σε αυτό το σηµείο εστιάζεται µεγάλο µέρος των επιφυλάξεων. Το πακέτο των µεταρρυθµίσεων ευνοεί τα δικαιώµατα των γυναικών, των ανηλίκων και των εργαζοµένων, ενώ υποχρεώνει τους στρατιωτικούς να λογοδοτούν στα πολιτικά δικαστήρια, γράφουν οι «Νew Υork Τimes». Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ο διορισµός των µελών των δύο ανώτατων δικαστικών οργάνων από την κυβέρνηση θα µπορούσε να εκληφθεί ως παραβίαση της αρχής του διαχωρισµού των εξουσιών. Οι δικαστές εξάλλου θεωρούνται θεµατοφύλακες του κοσµικού κράτους. Εποµένως, ο έλεγχος της δικαστικής εξουσίας από µια ισλαµική κυβέρνηση θα µπορούσε να υπονοµεύσει το κεµαλικό κράτος.

Σε ανταπόκρισή της από τις Βρυξέλλες, η ιταλική «Corriere della Sera» σηµειώνει ότι η συνάντηση µεθαύριο την Πέµπτη του επιτρόπου της Κοµισιόν αρµόδιου για τη Διεύρυνση Στέφαν Φούλε µε τον ηγέτη της τουρκικής αντιπολίτευσης Κεµάλ Κιλιτσάρογλου είναι «στην ουσία ένα µήνυµα προς τον Ερντογάν:

όποιος θέλει να είναι στην Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να συζητά µε την αντιπολίτευση».

Στο Ισραήλ

Αναλυτές στο Ισραήλ υποδέχθηκαν θετικά τη νίκη του Ερντογάν στο δηµοψήφισµα. Ο καθηγητής Εϊάλ Τζίνιο, επικεφαλής του Τµήµατος Ισλαµικών και Μεσανατολικών Σπουδών στο Εβραϊκό Πανεπιστήµιο της Ιερουσαλήµ, εκτιµά ότι δεν αναµένεται επιδείνωση των σχέσεων της χώρας του µε την Τουρκία. Ο αρθρογράφος της εφηµερίδας «Ηaaretz» Αλόν Λιέλ αναγνωρίζει στο πρόσωπο του Ερντογάν «έναν σταθερό νικητή, ακόµη και αν εµείς στο Ισραήλ νιώθουµε αποστροφή γι’ αυτόν», ενώ θεωρεί τις ανησυχίες περί µεταστροφής της Τουρκίας σε ισλαµική δηµοκρατία τύπου Ιράν «εντελώς αβάσιµες».