Η «άγνωστη» Αθήνα του 1888

Του Μανώλη Πιµπλή


Μία πρωτεύουσα εντελώς διαφορετική από τη σηµερινή παρουσιάζουν φωτογραφίες χαµένες, που εντοπίστηκαν στη Γερµανία ύστερα από 120 χρόνια!


«Υπήρξεν η φιλελληνική αυτού ενέργεια τοσούτον ακραιφνής, τοσούτον υψηλόφρων, τοσούτον τελεσφόρος, ώστε δεν είνε δυνατόν ελληνική κυβέρνησις να µη δράξη πάσαν ευκαιρίαν όπως επιδείξη δηµοτελώς και επισήµως την ευγνωµοσύνην του ελληνικού λαού». Ο τότε πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης δεν τσιγκουνεύτηκε τα καλά λόγια για τον Λουδοβίκο Α’, βασιλιά της Βαυαρίας (και πατέρα του «δικού µας» Οθωνα), τη µνήµη του οποίου – εκατό χρόνια µετά τη γέννησή του – τιµούσε µε µεγάλες γιορτές η πόλη του Μονάχου. Ο Τρικούπης είδε πιθανότατα στη βαυαρική πρόσκληση και µία ευκαιρία αναθέρµανσης των σχέσεων Αθηνών – Μονάχου που είχαν διαρραγεί µετά την έξωση του Οθωνα.

Είµαστε στο 1888 και προσκεκληµένη στις εορτές, εκτός από την ελληνική κυβέρνηση, είναι και η πόλη των Αθηνών. Η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα και χάρη στις υποδείξεις του Λουδοβίκου, ο οποίος νωρίτερα είχε βοηθήσει και την Ελληνική Επανάσταση, ως θαυµαστής του αρχαίου ελληνικού πολιτισµού. Είναι ο άνθρωπος που έβαλε και τον θεµέλιο λίθο των ανακτόρων όπου σήµερα στεγάζεται η Βουλή των Ελλήνων, στη διάρκεια πολύµηνης επίσκεψής του στην Αθήνα τη δεκαετία του 1830. Είναι επίσης ο δηµιουργός της νεώτερης πόλης του Μονάχου, στην οποία έχτισε πλήθος οικοδοµηµάτων επηρεασµένων από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική. Το 1888 είναι η χρονιά που στην Αθήνα αρχίζει η κατασκευή νέας οδού προς την Ακρόπολη, ώστε οι άµαξες να φθάνουν ώς τα Προπύλαια, αρχίζει επίσης η κατασκευή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και εγκαινιάζεται το Ζάππειο Μέγαρο.

Στους χώρους του Ζαππείου, άλλωστε, όπου πραγµατοποιείται από σήµερα το 39ο Φεστιβάλ Βιβλίου, εκτίθενται φωτογραφίες εκείνης της εποχής, που ο Δήµος Αθηναίων δώρισε, µε τη µορφή λευκώµατος, και µε την ευκαιρία των εορτών εκείνων, στην πόλη του Μονάχου. Το λεύκωµα αυτό, που παρουσιάζει κυρίως µνηµειακά κτίρια αλλά και γενικές όψεις της Αθή νας, είχε χαθεί. Και βρέθηκε εντέλει στο µουσείο Μunchner Stadtmuseum, όπου και φωτογραφήθηκε µε σύγχρονες µεθόδους προκειµένου να επανεκδοθεί και οι φωτογραφίες να εκτεθούν στο Φεστιβάλ Βιβλίου.

«Την πρώτη πληροφορία για την ύπαρξη του λευκώµατος την οφείλουµε στον ιστορικό και φιλόλογο Κωνσταντίνο Κωτσοβίλη», εξηγεί ο αντιδήµαρχος Αθηναίων Λευτέρης Σκιαδάς που είχε την εποπτεία της έκδοσης για λογαριασµό του Ιστορικού Αρχείου του Δήµου Αθηναίων.

Οι έχοντες εµπειρία στις οµοιογραφικές εκδόσεις Γιώργος Κονταδάκης και Νίκος Χατζηγεωργίου ταξίδεψαν κατόπιν στο Μόναχο και συνέταξαν σχετική µελέτη. Από την έκδοση δεν λείπουν ούτε οι πληροφορίες για τις αντιδικίες στο δηµοτικό συµβούλιο της εποχής – οι σύµβουλοι τσακώνονταν για τη σύνθεση της αποστολής στο Μόναχο, καθώς ήταν αρκετοί που ήθελαν να κάνουν το ταξίδι!

ΙΝFΟ

Οι φωτογραφίες εκτίθενται στο 39ο Φεστιβάλ Βιβλίου που ανοίγει σήµερα τις πύλες του στο Ζάππειο.

Το σχετικό λεύκωµα θα παρουσιαστεί στους χώρους της έκθεσης την Τετάρτη 15 Σεπτεµβρίου, ώρα 20.00