O Χρήστος Λαμπράκης στο πέρασμά του από τη ζωή έβαλε και τη δική του ευδιάκριτη σφραγίδα στην πολιτική αλλά και την πολιτισμική ζωή της Ελλάδας. Έδρασε ως προσωπικότητα της δημόσιας ζωής όχι μόνο στον τομέα της δημοσιογραφίας και της πολιτικής, αλλά και στην περιοχή του πολιτισμού. Δεν κράτησε για τον εαυτό του, για την ιδιωτική ζωή του, τα πνευματικά και καλλιτεχνικά ενδιαφέροντά του. Τα μετουσίωνε σε οράματα που είχε την ικανότητα να πραγματώνει με κορυφαίο, αλλά όχι μοναδικό δείγμα, το Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα.

Στον τομέα της πολιτικής έμεινε σταθερά υποστηρικτής της κεντρώας, αργότερα κεντροαριστερής παράταξης. Αντιλαμβανόταν έγκαιρα και στήριζε τις ενδοπαραταξιακές μεταβολές και αναδιατάξεις που συνέβαλαν να αναδειχθεί αυτή η παράταξη σε πολιτική δύναμη κυβερνητικών ευθυνών και ριζικών μεταβολών. Στις εφημερίδες του φιλοξενήθηκαν από το 1965 κείμενα που αμφισβητούσαν κατεστημένες καταστάσεις και καθιερωμένες ιεραρχίες.

Με τον Χρήστο Λαμπράκη δεν είχα στενή προσωπική φιλία αλλά μια εγκάρδια σχέση. Στις εφημερίδες του, με διευθυντή τον αξέχαστο Λέοντα Καραπαναγιώτη, φιλοξενήθηκαν κείμενά μου όταν δεν είχα καμία θεσμική πολιτική ιδιότητα. Όχι μόνο μεταδικτατορικά αλλά από τα χρόνια της αποστασίας και της δικτατορίας.

Από τις συναντήσεις με τον Χρήστο Λαμπράκη θα ξεχωρίσω σήμερα ορισμένες από την περίοδο της δικτατορίας έως και το 1977. Θα αρχίσω με τη συνάντηση… που δεν έγινε. Το καλοκαίρι του 1972, εκτοπισμένοι στο ορεινό Κερασοχώρι της Ευρυτανίας, ειδοποιηθήκαμε- δεν θυμάμαι πώς και από ποιον- ότι ο Χρήστος Λαμπράκης θα επισκεπτόταν τον Γιώργο Κουμάντο και εμένα. Δεχόμασταν κάποιες επισκέψεις καλών και τολμηρών φίλων. Περνούσαν όλοι για έλεγχο από το Αστυνομικό Τμήμα (Χωροφυλακής) στεγασμένο στην είσοδο του χωριού. Ενώ τον περιμέναμε, μάθαμε από κάτοικο του χωριού ότι είχαν σταματήσει ένα αυτοκίνητο και απαγόρευαν την είσοδό του στο χωριό. Έσπευσα προς τα εκεί και πρόλαβα να δω τον Χρήστο να οδηγείται από χωροφύλακες στο Φολκσβάγκεν του, να στρίβει και να επιστέφει αναγκαστικά προς το Καρπενήσι. Ήταν ο μόνος από όσους το επιχείρησαν που δεν του επέτρεψαν να μας συναντήσει. Η επίσκεψή του εξέφραζε βέβαια ενδιαφέρον και φιλική διάθεση, αλλά ήταν μαζί, ίσως και περισσότερο, μια πρόκληση στο καθεστώς. Μια ακόμα δήλωση, όχι δημόσια, του εκδότη, αλλά του προσώπου προς τη δικτατορία με ποιους ήταν.

Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις. Αμέσως μετά τη δικτατορία το σχήμα των Νέων Πολιτικών Δυνάμεων εξέφραζε μια ανανεωτική τάση της πολιτικής ζωής. Ήταν μια κίνηση που οι περισσότεροι την τοποθετούσαμε στην Κεντροαριστερά. Η αυτόνομη όμως συμμετοχή της στις πρώτες μεταδικτατορικές εκλογές θα οδηγούσε σε περαιτέρω κατακερματισμό των κεντρογενών δυνάμεων. Το σχήμα Ένωση Κέντρου- Νέες Δυνάμεις, που οι εκλογές του 1974 ανέδειξαν σε αξιωματική αντιπολίτευση, συμφωνήθηκε με πρωτοβουλία και στο σπίτι του Χρήστου. Τη συμμετοχή του την περιόρισε στην πρόταση να συναντηθούμε ο Γ. Μαύρος και στελέχη της Ε.Κ. με εκπροσώπους της δικής μας κίνησης και να συζητήσουμε. Δεν έκανε συγκεκριμένες υποδείξεις. Τη θέση του την εξέφραζε η πρωτοβουλία του και η παρουσία του.

Έτυχε να εκτιμήσω κάπως έγκαιρα ότι το σχήμα δεν είχε μέλλον, ότι ο φορέας που θα μπορούσε να συγκεντρώσει στις γραμμές του τις προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Όταν αναγγέλθηκε η μοναχική ακόμα τότε από τις Νέες Δυνάμεις ένταξή μου στο ΠΑΣΟΚ, σκεπτόμουν ότι οι εφημερίδες του Συγκροτήματος θα την υποβάθμιζαν, ίσως θα την αποσιωπούσαν. Δεν συνέβη. Σε μεταγενέστερες συναντήσεις μας δεν συζητήθηκε εκείνη η ένταξη, δεν τη σχολίασε. Το συμπέρασμά μου όμως ήταν ότι οι φιλικές σχέσεις του με πρόσωπα της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ), όπως είχε μετονομαστεί η Ε.Κ.-Ν.Δ., δεν επηρέαζαν τις εκτιμήσεις του. Ο Χρήστος Λαμπράκης θα υποστήριζε σταθερά την παράταξη και όχι φιλικά του πρόσωπα ή κομματικά σχήματα.

Τελευταία Νέα