Θα τον κάνουν άραγε επίτιμο δημότη του Βερολίνου; Έπειτα από έντονες συζητήσεις αρκετών ημερών, οι άρχοντες της πόλης αποφάσισαν να τιμήσουν τον Βολφ Μπίρμαν.


Ηπρόταση είχε γίνει από τη χριστιανοδημοκρατική αντιπολίτευση της Γερουσίας του Βερολίνου (όπως ονομάζεται το δημοτικό συμβούλιο που κυβερνά την πρωτεύουσα), με την υποστήριξη των Πράσινων και των Φιλελευθέρων. Η πλειοψηφία στο δήμο, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές (ο αποκαλούμενος «κοκκινο-κόκκινος» συνασπισμός), αρνιόταν. Έπειτα από ένα μικρό ψυχόδραμα, όπως το χαρακτηρίζει ο Ντανιέλ Βερνέ στη γαλλική «Λε Μοντ», φαίνεται πως ο Γερμανός ποιητής, συνθέτης και ερμηνευτής θα γίνει επίτιμος δημότης της γερμανικής πρωτεύουσας. Οι αντιδράσεις οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ο 70χρονος καλλιτέχνης ήταν σ΄ όλη του τη ζωή και παραμένει ένας διαφωνών. Γεννήθηκε στο Αμβούργο, γιος ενός εβραϊκής καταγωγής κομμουνιστή που άφησε την τελευταία του πνοή στο Άουσβιτς. Το 1953, στα 17 του, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Δύση και να εγκατασταθεί στο Ανατολικό Βερολίνο για να ζήσει και να σπουδάσει (Μαθηματικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ) στην αυτοανακηρυχθείσα «χώρα του υπαρκτού σοσιαλισμού». Ήταν κομμουνιστής, όμως απαιτούσε περισσότερη ελευθερία και άρχισε να ενοχλεί τις αρχές επικρίνοντας στα τραγούδια του τους αριστερούς αγωνιστές που, όταν πήραν την εξουσία, μεταμορφώθηκαν σε συντηρητικούς γραφειοκράτες. «Αυτοί που κάποτε αντιστάθηκαν στα πολυβόλα, φοβούνται τώρα την κιθάρα μου…», τραγουδούσε. Δεν τον δέχθηκαν στο κυβερνών κόμμα επειδή, σύμφωνα με την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής, συνέχεε «ορισμένα αρνητικά φαινόμενα με την ουσία του σοσιαλισμού»… Εκείνος ίδρυσε ένα μικρό θέατρο και το πρώτο έργο που ανέβασε ήταν μια κριτική για την οικοδόμηση του Τείχους του Βερολίνου. Οι αρχές το έκλεισαν πριν από την πρεμιέρα. Άρχισε να τραγουδάει τραγούδια σατιρικά για τους απαράτσικ του καθεστώτος και τότε του απαγόρευσαν να τραγουδάει δημόσια, να δημοσιεύει τα κείμενά του και να ταξιδεύει στο εξωτερικό. Το 1976 του επέτρεψαν να κάνει μια περιοδεία στη Δυτική Γερμανία, αλλά σύντομα έγινε φανερό το γιατί: στη διάρκεια της απουσίας του, η ανατολικογερμανική υπηκοότητα τού αφαιρέθηκε για «σοβαρές παραβιάσεις των υποχρεώσεών του ως πολίτη». Οι διαμαρτυρίες που προκάλεσε η ενέργεια αυτή των ανατολικογερμανικών αρχών σήμαναν το τέλος της «κριτικής αλληλεγγύης» ανάμεσα στους διανοουμένους και το κομμουνιστικό καθεστώς.

Ο Μπίρμαν εγκαταστάθηκε στο Αμβούργο και παρέμεινε διαφωνών. Επέκρινε τη δυτική κοινωνία, ενθουσιάστηκε με την επανένωση όταν η αριστερά ανησυχούσε, το 2003 υποστήριξε τον πόλεμο στο Ιράκ κατηγορώντας τον Σρέντερ για οπορτουνισμό. Οι Σοσιαλδημοκράτες του το φυλούσαν από τότε και οι εκπρόσωποί τους αρνήθηκαν να του απονείμουν τη διάκριση του επίτιμου δημότη του Βερολίνου, όμως τελικά φαίνεται πως υποχώρησαν στις πιέσεις της κοινής γνώμης. Η ομιλία του διαφωνούντος την ημέρα που θα ανακηρυχθεί επίτιμος δημότης αναμένεται με ενδιαφέρον.