Η πώληση προσωπικών αντικειμένων του Ανδρέα Παπανδρέου προσβάλλει τη μνήμη του, λέει ο Νίκος Παπανδρέου, επισημαίνοντας αιχμηρά ότι η διαδικασία ξεκίνησε από τη στιγμή που ο πατέρας του παντρεύτηκε τη Δήμητρα Λιάνη… Επιθυμία του είναι το αρχείο Α. Παπανδρέου να είναι ενιαίο και προσβάσιμο σε όλους τους ερευνητές. Για την κριτική που δέχεται ο Γιώργος Παπανδρέου λέει ότι «πρέπει να τραντάζονται οι απαρχαιωμένοι κανόνες ενός αρρωστιάρικου κομματικού συστήματος». Σας ενόχλησε που προσωπικά αντικείμενα του πατέρα σας βρέθηκαν τώρα τελευταία στο Μοναστηράκι;

Θεωρώ ότι προσβάλλει τη μνήμη του. Όμως η πώληση αντικειμένων του Ανδρέα από τη Δήμητρα Λιάνη άρχισε από τη στιγμή που την παντρεύτηκε, με πρώτο και καλύτερο το ιστορικό σπίτι στο Παλαιό Ψυχικό.

Ποιος φταίει; Είδατε ποτέ τον Ανδρέα να πουλάει οτιδήποτε πριν τη γνωρίσει; Εσείς τι θα θέλατε να γίνει με το αρχείο του;

Πρέπει να είναι ενιαίο και προσβάσιμο σε όλο τον ελληνικό λαό, να είναι και ελκυστικό για τον ακαδημαϊκό ερευνητή.

Να πάει όλο στο Ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου;

Παρ΄ ότι είμαι ο γραμματέας του Ιδρύματος (ήδη ψηφιοποιείται ένα μέρος του αρχείου), ποσώς με ενδιαφέρει η κατοχή. Αντιθέτως, με ενδιαφέρει η τακτοποίησή του και η διαφύλαξη της ιστορίας του τόπου. Το προτιμότερο όμως είναι να βρίσκεται όλο μαζί.

Γιατί ο διαμελισμός του; Δυστυχώς, καμιά κυβέρνηση δεν έχει θέσει τους όρους για τη διαφύλαξη των αρχείων των πολιτικών μας. Έτσι, ο κάθε πολίτης που τα έχει στην κατοχή του τα χειρίζεται όπως νομίζει.

Τι προτείνετε; Το Ίδρυμα ετοιμάζει μια σοβαρή πρόταση για την προστασία των αρχείων όλων των πρωθυπουργών.

Κινείστε με άνεση μεταξύ λογοτεχνίας και οικονομικής επιστήμης. Ποιο σας έχει κερδίσει;

Έχω ανάγκη και τα δύο. Το τελευταίο βιβλίο μου («Μέρες σαν κι αυτές», για να κάνω λίγη γκρίζα διαφήμιση) συνδυάζει, άλλωστε, και τα δυο.

Το «Μέρες σαν κι αυτές» έχει άρωμα ρομαντικού μανιφέστου. Υπάρχει χώρος για ανάλογα μανιφέστα στην Ελλάδα; Κάθε μέρα βλέπουμε μανιφέστα γραμμένα στους τοίχους, στα Εξάρχεια και όχι μόνο…

Στα βιβλία σας και στη ζωή σας φαίνεται να αναζητάτε τον «τρίτο δρόμο», μια ισορροπία. Είναι πάντα εφικτό;

Όχι. Αυτός ο περιβόητος δρόμος χρειάζεται τρομερή πειθαρχία. Γραβάτα το πρωί, πένα το βράδυ, και στη δική μου περίπτωση, χρόνο για την ευθυτενή Αλεξία, τον φασαρία Ανδρόνικο και την πανάκριβη Φαίδρα.

Τι σχέση έχει η λογοτεχνία με την πολιτική;

Ο μεγάλος πολιτικός δημιουργεί το δικό του αφήγημα, πειστικό όπως ένα καλογραμμένο βιβλίο. Οι υπόλοιποι σκαλίζουν απλώς τις σελίδες ενός μικρού βιβλίου που δεν θα διαβαστεί ποτέ.

Θα κατεβείτε ως υποψήφιος στις ερχόμενες εκλογές;

Προτιμώ τον τίτλο και τη ζωή του συγγραφέα.

Θα μπορούσατε να τηρήσετε την κομματική πειθαρχία αν ήσασταν πολιτικός;

Ως συγγραφέας, έχω μάθει να εκτίθεμαι γράφοντας αυτά που πιστεύω. Τούτη η συνήθεια δεν ταιριάζει με την πειθαρχία.

Άλλωστε, είμαι (ξαφνικά!) πενήντα και δεν μπορώ να παίρνω γραμμή από κανέναν.

Σας στενοχωρεί η εσωκομματική κριτική που δέχεται ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ;

Τον Γιώργο (αν επιτρέπεται να τον αποκαλώ έτσι) τον τονώνει η κριτική, τον κάνει μάχιμο και σε εγρήγορση. Τούτο, όπως γνωρίζετε, κάνει καλό στην κυκλοφορία. Προσωπικά, μου αρέσει η πολυφωνία. Να τραντάζονται οι απαρχαιωμένοι κανόνες ενός αρρωστιάρικου κομματικού συστήματος! Να πρέπει όλοι να λένε το ίδιο! Τι αρρώστια είναι αυτή; Πού ακούστηκε;

Ποια η γνώμη σας για το άρθρο 16;

Ως συνήθως, επιμένουμε στην εθνική μας μοναξιά. Γιατί τόση αγάπη για περιορισμούς, παιδιά; Δηλαδή; Γνωρίζετε ότι υπάρχει πανεπιστήμιο υψηλής ποιότητας, λειτουργεί σε ελληνικό έδαφος, χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το ελληνικό Δημόσιο, δίνει έξι διαφορετικά Μasters και δεν πληρώνουν οι φοιτητές καθόλου δίδακτρα; Και το πιο τρελό; Το πτυχίο αναγνωρίζεται σε όλες τις χώρες του κόσμου, εκτός από την Ελλάδα όπου εδράζει και από όπου χρηματοδοτείται.

Μα ποιο είναι αυτό; Το ΜΑΙΧ (Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων).

Που είναι, για κακή του τύχη, νομικό πρόσωπο διεθνούς δημοσίου δικαίου (διακρατικός οργανισμός). Είναι απόδειξη ότι υπάρχουν μη δημόσιοι οργανισμοί που δεν είναι της πλάκας. Γιατί να μην αναγνωριστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα καθαρά και ντόμπρα; Μήπως κάτι πρέπει να αλλάξει επιτέλους;

Αισθάνεστε παγιδευμένος στη μεσογειακή εμπειρία;

Αν θεωρείται φυλακή, τουλάχιστον δεν βλέπω τα κάγκελα. Ήταν η Ελλάδα έτοιμη για το άλμα του εκσυγχρονισμού;

Πανέτοιμη. Τώρα αποσυντονιζόμαστε ραγδαίως. Ολοταχώς όπισθεν! Στο απέραντο γαλάζιο!

Τι σας πληγώνει περισσότερο σε αυτή τη χώρα;

Η ακινησία. Το πρόχειρο. Οι εκφράσεις «υψηλός συντελεστής δόμησης» και «αντιπαροχή». Η απαξίωση των νησιών μας λόγω της εγκληματικής αδιαφορίας του υπουργείου Αιγαίου και του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Τι αγαπάτε περισσότερο σε αυτήν;

Τους ανθρώπους που δείχνουν με τις πράξεις τους ότι αγαπούν και σέβονται την Ελλάδα. Τα νησιά του Αιγαίου.