«Eάν δεν ήμουν κληρικός, θα ήμουν αστρονόμος»

Από το γραφείο του η θέα σού κόβει την ανάσα. Νομίζεις ότι θα κάνεις έτσι,

και θα πιάσεις τα κύματα. Τα καράβια αραγμένα στ’ ανοιχτά νομίζεις ότι

έρχονται να σε βρουν. Κοιτάω σαν χαμένος τα κύματα να χτυπούν τα βράχια της

Πειραϊκής και πίσω μου ο Σεραφείμ «μαλώνει» για τους αριθμούς. «Παζαρεύει»

προϊόντα τα οποία η Μητρόπολή του θα μοιράσει στους ανέργους του Πειραιά. Αν

δεν του φιλούσαν το χέρι, θα νόμιζα ότι είμαι στο γραφείο ενός μεγάλου

μάνατζερ. H κοπέλα με τη σεμνή φούστα αλλάζει συνεχώς τα χαρτιά μπροστά του.

Και αυτός υπογράφει. Δώρα, μισθούς, επιδόματα. Ό,τι τον παραξενεύει δεν

παίρνει υπογραφή. Κάνει ερωτήσεις, χωρίς να χαμογελάει. Οι εχθροί του κάποτε

τον έλεγαν «δράκο». Ήταν ο «ανακριτής» της Εκκλησίας.

«Αυτά τα 150 αρνιά πρέπει να πάνε στους ανέργους του Κεράνη». Έτσι την είχε

φανταστεί τη ζωή του. Να συμμετέχει σε μια «μεγάλη ιδέα». Εδώ και λίγες

εβδομάδες το όνειρο ήρθε πιο κοντά. Εκλέχθηκε Μητροπολίτης Πειραιά, αν και

ήταν ο «τελευταίος διεκδικητής». Ο Καλλίνικος και ο Χριστόδουλος συμφώνησαν

στο όνομά του, αν και δεν ήταν «παιδί τους».

Ο πατέρας βέβαια του Σεραφείμ είχε άλλα όνειρα. Τον βάπτισε Χρήστο, τον ήθελε

δικηγόρο, οικογενειάρχη, με πολλά παιδιά. Καθηγητής Εγκληματολογίας ο

Βασίλειος Μεντζελόπουλος, ήθελε το μοναχοπαίδι του να πάρει και την έδρα του

στο Πανεπιστήμιο. Να συνεχίσει την επιστήμη. «Κι αν θέλω να γίνω μοναχός;» τον

ρώτησε δειλά δειλά την πρώτη φορά. «Πάρε το πτυχίο, πήγαινε φαντάρος, άρχισε

να δικηγορείς και μετά γίνε ό,τι θέλεις» του είπε ο πατέρας του με την ελπίδα

ότι στον δρόμο θα «ξεχαστεί». Ο Χρήστος όμως δεν ξεχάστηκε. Ο πατέρας του

έπαθε έμφραγμα λίγες εβδομάδες μετά την μοναχική του κουρά. Μου το αποκαλύπτει

ο ίδιος, προσθέτει ένα «δυστυχώς», αλλά δεν χαμηλώνει τα μάτια. Είναι σίγουρος

για την επιλογή του. Πλέον το όνομά του είναι Σεραφείμ, σαν του μέντορά του.

Δεν ξέρω αν ο όρος «μέντορας» αρμόζει στα της Εκκλησίας, μάλλον δεν αρμόζει,

αλλά ο Μητροπολίτης Πειραιά τον Σεραφείμ θέλει να «ακουμπήσει».

Αν υπολογίζω σωστά, στα «γεγονότα της Νομικής», ήσασταν φοιτητής της

Σχολής;

Όχι. Στα χρόνια της εξέγερσης, τελείωνα το Γυμνάσιο. Είχα συμμετάσχει όμως στο

Πολυτεχνείο. Είχα μπει κι εγώ μέσα. Έλεγα στη Μαρία Δαμανάκη ότι τη θυμάμαι

στον περίφημο εκείνο πομπό που έκανε τις εκκλήσεις της.

Ήσασταν σε κάποια οργάνωση;

Όχι, οργανωμένος δεν ήμουν. Είχα όμως μια κομμουνιστική αντίληψη. Πίστευα στην

κοινοκτημοσύνη, στην αλληλεγγύη, στη σοσιαλιστική αντίληψη κατανομής των

αγαθών.

Αφού είχατε «κομμουνιστική αντίληψη», όπως λέτε, γιατί δεν ενταχθήκατε στην

KNE;

Έλεγα στους Κνίτες ότι θα γραφόμουν αν όποιος γεννιόταν στις ανατολικές χώρες

αποκτούσε αυτομάτως και την κομματική ταυτότητα. Όταν όμως δύο είναι του

κόμματος και πέντε δεν είναι, έχουμε ολιγαρχία, όχι κομμουνισμό. Δυστυχώς στον

λεγόμενο ανατολικό κόσμο αμαύρωσαν το όραμα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Και το

χειρότερο, στα προς κατεδάφιση έβαλαν και τον Θεό. Αλλά ο Θεός κατά ουδεμία

έννοια δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματα των πλουσίων.

H Εκκλησία πώς προέκυψε;

Θα σας πω τι συνέβη. Είχα μανία με την αστρονομία. Εάν δεν ήμουν κληρικός, θα

ήμουν αστρονόμος. Είχα χάρτες του συμπαντικού χώρου, πήγαινα στο Αστεροσκοπείο

και παρακολουθούσα όλα τα αστρονομικά γεγονότα. Από εκεί ξεκίνησε σιγά-σιγά να

ενσταλάζεται μέσα μου μια θεϊστική προοπτική. Έλεγα: αυτή η απέραντη σύνθεση

και αρμονία δεν μπορεί να είναι προϊόν τύχης. Μόνο ο Άλφα του Κενταύρου,

δηλαδή ο πλησιέστερος σε εμάς ήλιος, απέχει απ’ τη Γη 28.000 γήινα χρόνια.

Αυτή η σκέψη η οποία δημιούργησε όλη αυτή την ομορφιά δεν μπορεί να έχει άλλο

κίνητρο απ’ τη διάθεση προσφοράς και αγάπης. Και σε αυτήν την οντότητα αξίζει

να προσφέρει κανείς τον εαυτό του.

Άρα, δεν πιστεύετε στην Μεγάλη έκρηξη, το Big Bang;

Δεν μπορεί ο κόσμος να είναι αποτέλεσμα του ίδιου του εαυτού του. Μετρώντας τη

διαστρική ύλη η οποία έχει κατακαθήσει στο φεγγάρι, διαπιστώνεις ότι είναι

μόλις λίγα εκατοστόμετρα. Εάν το σύμπαν είχε ηλικία δισεκατομμυρίων ετών, τότε

θα ήταν τεράστια βουνά από αστρική ύλη επάνω στο φεγγάρι.

Και βεβαίως θα αρνείσθε ότι προερχόμαστε από τον πίθηκο;

Είναι τρομακτικό να λέει ο Δαρβίνος ότι ο άνθρωπος είναι εξέλιξη ενός πιθήκου

και όχι εικόνα μιας νοήσεως. Και ότι είμαστε μία σύνθεση κυττάρων. Αλλά αν όλα

είναι εκροές κυττάρων, τότε πώς υπάρχει το μεταφυσικό στοιχείο εντός μας; Πώς

υπάρχει λογική, συναίσθημα; Ένα ένστικτο είναι το να κάνεις έρωτα, δηλαδή να

διαιωνίσεις το είδος σου. Και υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μένουν παρθένοι.

Πώς ο άλλος πέφτει μέσα στη θάλασσα να σώσει ένα παιδί και πνίγεται ο ίδιος;

Πώς ο εγκέφαλος κάνει αυτοπαραίτηση απ’ τα ένστικτα;

Πώς δεν σας κράτησε η Νομική επιστήμη;

Είναι ένας θαυμάσιος κόσμος, γι’ αυτό ίσως και οι νομικοί έχουν την απαίτηση

να κυβερνούν, διότι πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα. H έννοια του δικαίου όμως

είναι μια μένα μία μεταφυσική έννοια, η οποία μας ανάγει στην πρώτη αρχή

δικαιοσύνης, που είναι ο Θεός. Δηλαδή, εγώ εάν είμαι σύνθεση κυττάρων και εάν

πρόκειται να ζήσω 50, 60 χρόνια, να ικανοποιήσω τις όποιες μου ενστικτώδεις

ανάγκες και μετά να πεθάνω, τότε για ποιο λόγο πρέπει να είμαι δίκαιος, για

ποιο λόγο πρέπει να είμαι ηθικός, να έχω πιστότητα, φιλία, γενναιότητα,

ανδρισμό.

Πότε αποφασίζετε τέλος η δικηγορία;

Στο τέλος του ’80, όταν ήρθα σε επικοινωνία με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο

Σεραφείμ. Εκείνος γνώριζε τον νονό μου, τον Μιχάλη Στασινόπουλο, πρώην Πρόεδρο

της Δημοκρατίας. Ο Σεραφείμ ξέρετε ότι έγινε Αρχιεπίσκοπος την περίοδο της

χούντας. Ο Στασινόπουλος τού είχε πει ότι, Μακαριώτατε, εφόσον η Ιεραρχία σάς

επέλεξε, η καλή σας συμπεριφορά και η καταδίκη αυτού του καθεστώτος θα

αποπλύνουν τρόπον τινά αυτό το σκοτεινό σημείο.

Σας μάγεψε, λοιπόν, ο Σεραφείμ;

Ναι. Με μάγεψε με τον ανδρισμό του, την ευθύτητά του και τη λεβεντιά του.

Οι γονείς σας πώς αντέδρασαν;

Κατάλαβαν πια ότι δεν θα έκανα ποτέ οικογένεια. Ότι το γραφείο του πατέρα μου

θα έκλεινε. Ότι δεν θα τον διαδεχόμουν ποτέ στην έδρα του Πανεπιστημίου. Ο

πατέρας μου πικράθηκε αρκετά και τρεις μήνες απ’ τη μοναχική μου αφιέρωση

πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Δεν κάνατε όμως πίσω…

Όχι βέβαια. H μοναχική κουρά είχε ήδη γίνει στη Μονή Πεντέλης. Χειροτονήθηκα

διάκονος απ’ τον Σεραφείμ, πρεσβύτερος, και άρχισα να εργάζομαι σε εκκλησίες.

Απ’ το ’83 υπηρέτησα ως γραμματέας των εκκλησιαστικών δικαστηρίων. Δύσκολο

πόστο. Ταυτόχρονα υπήρξα και ανακριτής της Ιεράς Συνόδου. Το κακό προσπαθούσα

να το στηλιτεύσω, διότι η Εκκλησία δεν αποδυναμώνεται και δεν καταλύεται από

κανέναν, παρά μόνο από τους κακούς εκπροσώπους της.

Ως φοιτητής δεν είχατε σχέσεις με γυναίκες;

Εννοείς σαρκική επικοινωνία;

Ναι.

Ποτέ. Ασφαλώς σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος μου άρεσε το άλλο φύλο. Όμως ποτέ

δεν προχώρησα σε μια τέτοια επικοινωνία.

Πόσο εύκολο όμως είναι σε έναν φυσιολογικό άντρα να αρνηθεί την επαφή του

με μια γυναίκα;

H σχέση με τη γυναίκα στον άνθρωπο ο οποίος προσπαθεί να αφιερωθεί στον Θεό

δημιουργεί πνευματική σύγχυση. Εγώ, για να ξεπεράσω την επιθυμία της

νεανικότητάς μου, έκανα «ψυχολογικό διαλογισμό», δηλαδή σκεφτόμουν τη

ματαιότητα των πραγμάτων, σκεφτόμουν το ανθρώπινο σώμα χωρίς την επιδερμίδα.

Θυμάστε τους πίνακες που είχαμε στο σχολείο με τους μυς χωρίς το δέρμα;

Λίγο αποτρόπαιο ακούγεται. Πάντως, υπήρξαν εποχές που οι μητροπολίτες ήταν

έγγαμοι.

Μα υπάρχουν και έγγαμοι κληρικοί, άγιοι. Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι δίνει

στον επίσκοπο μια γυναίκα γιατί αν δεν μπορεί να διαχειρίζεται μια οικογένεια,

πώς μπορεί να διαχειριστεί την Εκκλησία; H Εκκλησία όμως διαπίστωσε ότι οι

επίσκοποι όταν αποκτούσαν παιδιά, γυναίκα, δημιουργείτο οικογενειοκρατία.

Ποια είναι η άποψή σας για την αντισύλληψη;

Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος λέει ότι ο κληρικός δεν μπορεί να μπει στην

κρεβατοκάμαρα των ανθρώπων. Το κάθε παιδί είναι δώρο του Δημιουργού, αλλά

ταυτόχρονα η σαρκική μείξη μεταξύ των δύο συζύγων δεν είναι μια υποχρέωση που

γίνεται για τεκνογονία, αλλά είναι και για την προσωπική τους μέθεξη, την

προσωπική τους αγάπη. Συνεπώς είμαι υπέρ των υγιών προσωπικών σχέσεων του

ανδρογύνου μέσα στο πλαίσιο βέβαια του γάμου.

Γιατί δίνουμε τόση μεγάλη σημασία στην Ανάσταση;

Γιατί είναι ο θάνατος του θανάτου. Γιατί δίνει ελπίδα.

«Ναι στο τζαμί, αλλά όχι στο Μοναστηράκι»

«Είμαι αντίθετος με την έκθεση του Βησσαρίωνος σε προσκύνηση»

Όσα έχουν μεσολαβήσει από την ημέρα της εκταφής του μοναχού Βησσαρίωνος στη

Μονή Αγάθωνος, δεν βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο τον Μητροπολίτη Σεραφείμ.

Αυτή η ιστορία με τον Βησσαρίωνα τι ακριβώς είναι;

Ξέρετε ότι ήδη η Σύνοδος έχει βγάλει ανακοινωθέν.

Ναι, για ένα θεϊκό σημάδι.

Για μένα το πιο μεγάλο θαύμα είναι η ίδια η ζωή. Ποιος έχει σκεφθεί ότι μέσα

στο αυτί του ανθρώπου υπάρχει μια κιθάρα με 6.000 χορδές, η λεγόμενη κιθάρα

του Κότι;

Δεν μου απαντάτε για τον Βησσαρίωνα…

Ο Δημιουργός όταν κατοικήσει, εν πνεύματι βέβαια, μέσα στο ανθρώπινο πρόσωπο,

ο άνθρωπος υπόκειται μια μεταβολή και το σώμα του εξαγιάζεται και γίνεται

αγωγός θείων ενεργειών. Κάποιοι Αρχιερείς μού είπαν ότι έχει και κάποια

στοιχεία ευωδίας ο άνθρωπος αυτός. Εγώ θα σας πω ένα προσωπικό γεγονός. Στην

Ιερά Σύνοδο είχαμε το χέρι του Αγίου Βασιλείου. Το είχαν φέρει από την

Καισάρεια της Μικράς Ασίας. Αυτό το ξερό κόκαλο έβγαζε μια φοβερή ευωδία. Αυτό

ποιος το δημιουργούσε; Ο τίποτα; Συνεπώς, μπορεί να συμβεί αυτό το γεγονός,

δεν ξέρω εάν συνέβη στην περίπτωση του Βησσαρίωνος, πάντως είμαι αντίθετος με

το γεγονός της εκθέσεως σε προσκύνηση.

Ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας πάντως μου έλεγε ότι δεν είναι

και τόσο σπάνιο αυτό το φαινόμενο…

Σας είπα ότι η Εκκλησία δεν έχει αποφανθεί υπέρ της αγιότητος του προσώπου. Εν

πάση περιπτώσει ο χρόνος θα το δείξει.

Πάντως συχνά ακούμε για εικόνες που δακρύζουν ή ματώνουν και μετά

ανακαλύπτεται ότι είναι υγρασία ή, ακόμα και χρώμα…

Ο Θεός δεν χρησιμοποιεί μαγείες, ούτε τραπεζάκια που κουνιούνται. Υπάρχουν

περιπτώσεις που πράγματι κανείς πρέπει να στέκεται με δέος. Υπάρχουν και

περιπτώσεις που είναι ανθρώπινη παρέμβασις.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ

«H πίστη «γράφεται» στην καρδιά»

Δηλώνει με κατηγορηματικό τρόπο πως πειθαρχεί στις απόψεις της Εκκλησίας,

ωστόσο για το θέμα των ταυτοτήτων έχει τις αντιρρήσεις του.

Στα συλλαλητήρια για τις ταυτότητες συμμετείχατε;

Ήμουν κληρικός και Γραμματεύς Ιεράς Συνόδου. Όφειλα την απόλυτη πίστη στον

Αρχιεπίσκοπο και στην Ιερά Σύνοδο.

Άξιζε, λέτε, τόση φασαρία;

H Σύνοδος πίστευε ότι αυτό προωθεί την παγκοσμιοποίηση και την εγκατάλειψη της

ιδιοπροσωπίας μας και ότι όλο αυτό έχει γίνει ύστερα από πιέσεις του εβραϊκού

λόμπι.

H δική σας προσωπική άποψη;

Είμαι μέλος της Εκκλησίας και πειθαρχώ στις απόψεις της. Δεν πιστεύω πάντως

ότι το να γράφει κανείς στην ταυτότητά του το θρήσκευμά του αποτελεί

διασφάλιση της ιδιοπροσωπίας του. Αυτό αν γράφεται, γράφεται μονάχα στην

καρδιά!