Μέσα στο νερό. Το σκουλήκι γεννά εκεί τα αυγά του· μετά οι άνθρωποι το πίνουν…

ΤΟ ΟΓΚΙ είναι μια από τις τελευταίες περιοχές της Νιγηρίας που

πλήττεται από το σκουλήκι της Γουινέας, μια μάστιγα τόσο αρχαία ώστε τη

βρίσκει κανείς στις αιγυπτιακές μούμιες και για την οποία πιστεύεται πως ήταν

το «φλογερό φίδι» που κατά την Παλαιά Διαθήκη βασάνισε τους Ισραηλίτες στην

έρημο. Στο Όγκι, επί αναρίθμητες γενιές, σκουλήκια μήκους ενός μέτρου και

λεπτά σαν σπαγγέτι βγαίνουν από τα πόδια, ακόμη και από τις κόγχες των ματιών

των θυμάτων τους, εκκρίνοντας κάτω από το δέρμα οξύ μέχρι που το δέρμα

φουσκώνει και σκάει. Ο πόνος, σαν φωτιά, κάνει τα θύματα να αναζητούν την

ανακούφιση βυθίζοντας τις φουσκάλες στην πιο κοντινή λιμνούλα. Εκεί το

σκουλήκι αφήνει ένα ασπριδερό νέφος από νύμφες, ξεκινώντας έτσι και πάλι τον

κύκλο του.

«Είναι σαν να σε μαχαιρώνουν», λέει ο Ιασίντ Ιγκέλε, ένας αγρότης από το

πρησμένο χέρι του οποίου έχει αρχίσει να βγαίνει ένα από τα σκουλήκια αυτά, με

ρυθμό λίγων επώδυνων εκατοστών την ημέρα. «Είναι σαν φωτιά», λέει για τον

πόνο, «έρχεται αργά, αλλά τον αισθάνεσαι ακόμη και στην καρδιά σου».

H καταπολέμηση

Χάρη σε μια αδιάκοπη, 20ετή εκστρατεία του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι

Κάρτερ, το σκουλήκι της Γουινέας πρόκειται να γίνει η πρώτη ασθένεια μετά την

ευλογιά που θα περάσει στην Ιστορία. Πέρυσι τα κρούσματα ήταν λιγότερα από

12.000, ενώ το 1986 ήταν τρία εκατομμύρια. Ο Κάρτερ έπεισε παγκόσμιους ηγέτες,

φιλανθρώπους και εταιρείες να νοιαστούν γι’ αυτή τη σκοτεινή και

αποτροπιαστική αρρώστια και να τον βοηθήσουν να την καταπολεμήσει.

Το ίδρυμά του κινητοποίησε εθελοντές σε δεκάδες χιλιάδες χωριά για να

απολυμάνουν το πόσιμο νερό, μέσα στο οποίο ζουν τα σκουλήκια. Αλλά η

προσπάθεια για την εξάλειψη της νόσου έχει ήδη απαιτήσει μια δεκαετία

περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν.

Οι ειδικοί του Κέντρου Κάρτερ εκτιμούν πως, με ακατάπαυστες προσπάθειες, η

απαλλαγή τουλάχιστον εννέα αφρικανικών χωρών από τη νόσο μπορεί να απαιτήσει

άλλα πέντε χρόνια. Ο Ερνέστο Ρουίς-Τιμπέν, τεχνικός διευθυντής της εκστρατείας

του Κέντρου Κάρτερ, λέει πως είναι σίγουρος ότι η νίκη είναι πλέον ορατή. H

Νιγηρία βρίσκεται στην τελική ευθεία. Πέρυσι καταγράφηκαν μόνο 121 νέα

κρούσματα, από τα 650.000 που εκτιμάται πως υπήρχαν πριν από δύο δεκαετίες.