NIKOΣ KΩNΣTANTOΠOYΛOΣ Tώρα προτείνει δημοκρατικό μέτωπο

Τη συγκρότηση ευρείας δημοκρατικής παράταξης, που θα ξεκινά από το ΠΑΣΟΚ

και τον Συνασπισμό και θα φθάνει μέχρι τις ενώσεις πολιτών και τους

ανένταχτους της Αριστεράς, οραματίζεται ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος

Κωνσταντόπουλος.

Με τη συνέντευξή του στα «NEA» μιλάει για την αναζήτηση μιας νέας προοδευτικής

πλειοψηφίας, που θα απαντά με προγραμματικούς όρους στη N.Δ. Φαντάζεται «ένα

μέτωπο δυνάμεων που θα αποδομεί καθημερινά τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της

κυβέρνησης Καραμανλή». Στο πλαίσιο αυτό θεωρεί αυτονόητη τη συνεργασία των

προοδευτικών δυνάμεων στις επερχόμενες δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές.

Κύριε πρόεδρε, στο παρελθόν ασκήσατε έντονη κριτική στον Ανδρέα Παπανδρέου.

Από πού πήγαζε αυτή η αντίθεση;

Με τον Ανδρέα Παπανδρέου, παρά τα όσα λέγονται και γράφονται, διατήρησα μέχρι

τέλους άριστη προσωπική σχέση, όπως είναι σε θέση να ξέρουν πολλοί που ζήσανε

από κοντά πολλά. H διαφωνία μας υπήρξε καθαρά πολιτική και ιδεολογική, ποτέ

δεν πήρε προσωπικό χαρακτήρα, ούτε επηρέασε τις σχέσεις εκτίμησης και

επικοινωνίας. Τα μεγάλα θέματα αυτής της διαφωνίας ήταν η εσωκομματική

δημοκρατία, τα ριζοσπαστικά κι ανανεωτικά χαρακτηριστικά της μεταπολιτευτικής

Ελλάδας, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός, οι σχέσεις με την Αριστερά, οι επιλογές

για τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές, η ιδιότυπη σύνθεση αρχηγισμού και

λαϊκισμού που γρήγορα έπαιρνε τη θέση του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Καλό είναι

από αυτή την ιστορική διαδρομή να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα.

O εκλογικός νόμος

Υπήρξατε πολέμιος της κυβέρνησης Σημίτη και για πολλούς, από τους

παράγοντες που συνέβαλαν στην πτώση του ΠΑΣΟΚ. Ορισμένοι μάλιστα αποδίδουν σ’

εσάς έμμεση στήριξη στον K. Καραμανλή και οι πιο αυστηροί έχουν επινοήσει τον

όρο «καραμανλική Αριστερά». Πώς αντιμετωπίζετε τα παραπάνω;

Δεν υπάρχει, βεβαίως, Καραμανλική Αριστερά, όπως δεν υπάρχει και Παπανδρεϊκή

Αριστερά, ούτε Μητσοτακική Αριστερά, για να συνεννοούμαστε. H N.Δ. ως

κυβέρνηση διαψεύδει και θυμώνει ακόμα και τους οπαδούς της. H σύγχρονη

ανανεωτική και δημοκρατική Αριστερά των κοινωνικών κινημάτων, της οικολογίας,

των ενώσεων πολιτών, που υπάρχει και μέσα στο ΠΑΣΟΚ, δεν εκφράζεται από το

κυβερνητικό πρόγραμμα του κ. Σημίτη ούτε από την αναδιατύπωση του Γ.

Παπανδρέου. Στον κ. Σημίτη έλεγα σε όλους του τόνους ότι στρώνει τον δρόμο για

να έρθει η N.Δ. Ζητούσα αλλαγή του εκλογικού νόμου και μου απαντούσαν ότι δεν

έχουμε λόγο ύπαρξης. Το εάν ήταν δίκαιη ή υπερβολική η κριτική μου, μπορεί

κανείς να το διαπιστώσει συγκρίνοντας όσα έλεγα, διορατικά και με επιμονή, με

τα όσα τα ίδια τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ σήμερα καταμαρτυρούν. Το ΠΑΣΟΚ έχασε

εξαιτίας της πολιτικής του και του τρόπου άσκησης της εξουσίας.

Πώς αντιλαμβάνεστε στην παρούσα πολιτική συγκυρία, εγχώρια και διεθνή, τη

διάκριση Δεξιάς – Αριστεράς και πού τοποθετείτε τις σύγχρονες διαχωριστικές

γραμμές;

Εκεί όπου δοκιμάζονται τα όρια και οι όροι του κοινωνικού κράτους, των

δημοκρατικών εγγυήσεων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανάπτυξης για όλους με

ανθρώπινο πρόσωπο, περιβαλλοντική ποιότητα κι αξιοπρεπή διαβίωση, της

συνύπαρξης χωρίς αποκλεισμούς και ρατσισμούς, της ειρήνης. Οι μεγάλες αλλαγές

που γίνονται στον κόσμο σήμερα σηματοδοτούν, εντελώς διαφορετικά, τα πάντα. Ο

νεοφιλελεύθερος ανόθευτος ανταγωνισμός μπαίνει πάνω από την αλληλεγγύη της

κοινωνικής δημοκρατίας. Το θέμα των κάθε είδους αποκλεισμών γίνεται κεντρικό

ζήτημα συνοχής των κοινωνιών. Το θέμα της ασφάλειας οδηγεί στη δημοκρατία του

φόβου και στις υπερεξουσίες μέσω της προληπτικής παρακολούθησης και

καταστολής. Πάντα θα υπάρχει η ιδεολογική διάκριση μεταξύ Δεξιάς – Αριστεράς.

Πού τοποθετείτε το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου και πώς αντιμετωπίζετε την

πρόσφατη υπόμνηση του προέδρου του προς την Αριστερά να μην ξεχνά πως το ΠΑΣΟΚ

ήταν και είναι μέρος του λαϊκού κινήματος;

Το πραγματικό ερώτημα είναι πού τοποθετεί ο Γιώργος Παπανδρέου το ΠΑΣΟΚ και

προς τα πού θέλει να κινηθεί. Προσωπικά πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή

Σοσιαλδημοκρατία, στο σύνολό της, είναι υποχρεωμένη να μπει σ’ ένα δρόμο

απαγκίστρωσης από το καταστροφικό γι’ αυτήν πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης

προσαρμογής και σύγκλισης. Διαφορετικά το κενό που αφήνει η δική της

μετατόπιση θα το καλύψουν νέες δυνάμεις στον χώρο της Αριστεράς, που θα

αποτελούν όντως εναλλακτικές λύσεις στον νεοφιλελευθερισμό. Βεβαίως και δεν

πρέπει η Αριστερά να ταυτίζει το λαϊκό κίνημα με τον εαυτό της. Θα ήταν

ανιστόρητος δογματισμός. Αλλά η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θυμάται την Αριστερά όταν

συνθηματολογεί και χάνει την εξουσία.

O κόσμος μπορεί να αλλάξει

Μπορεί η σημερινή κατακερματισμένη Αριστερά να αρθρώσει λόγο διεγερτικό και

να παρέμβει δυναμικά στην πολιτική και κοινωνική διεργασία;

Εάν η Αριστερά, στην οποία αναφέρεστε και στην οποία ανήκω, αντιληφθεί σωστά

την κρίση της Σοσιαλδημοκρατίας, τη δυναμική των εξελίξεων και την ανάγκη

διαμόρφωσης ρεαλιστικών εναλλακτικών λύσεων στη νεοφιλελεύθερη διαχείριση,

πιστεύω ότι μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο και να επηρεάσει καταλυτικά τις

πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες. Για μένα οι εξελίξεις στην Λατινική

Αμερική αποτελούν σήμα για ολόκληρο τον κόσμο. Ο κόσμος όντως μπορεί να

αλλάξει. Όμως δεν θα αλλάξει από μόνος του. Χρειάζονται προγράμματα και

συμμαχίες αλλαγής.

Μπορείτε να φανταστείτε μια ευρεία δημοκρατική συμπαράταξη, σαν αυτή που

εκφράζει ο Πρόντι στην Ιταλία, να αντιπαρατίθεται με τον K. Καραμανλή στις

προσεχείς εκλογές;

Μπορώ να φανταστώ ένα μέτωπο δυνάμεων που θα αποδομεί καθημερινά τη

νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης Καραμανλή και θα διαμορφώνει μια

διαφορετική συνείδηση στον ελληνικό λαό και μια διαφορετική πολιτική

πραγματικότητα. Από εκεί και πέρα το ισχύον εκλογικό σύστημα δεν επιτρέπει

αυτό που γίνεται στην Ιταλία. Τα ελληνικά κόμματα ασχολούνται διαρκώς με τον

εαυτό τους και με την επικοινωνιακή προβολή του ειδώλου τους. Το ζητούμενο

είναι οι θεσμικές αλλαγές στο εκλογικό πλαίσιο, για να οδηγηθεί η πολιτική ζωή

έξω από τον φαύλο κύκλο της εκάστοτε μονοκομματικής κυβερνητικής πλειοψηφίας

και να αποκτήσει κουλτούρα προγραμματικών συμφωνιών και μηχανισμούς εθνικής

στρατηγικής.

Αποδέχεστε με άλλα λόγια την ανάγκη συγκρότησης ευρείας δημοκρατικής

παράταξης. Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;

Νομίζω πως είμαι σαφής. Είναι η ώρα της αντίστροφης μέτρησης. Επιβάλλεται με

πολιτικούς και προγραμματικούς όρους να συγκροτηθεί, εναλλακτική στη

νεοφιλελεύθερη σύγκλιση, ευρύτερη παράταξη της σύγχρονης δημοκρατικής και

ανανεωτικής Αριστεράς. Που αρχίζει από το ΠΑΣΟΚ και τον Συνασπισμό και φθάνει

μέχρι τις ενώσεις πολιτών και τους ανένταχτους πολίτες.

Οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές θα μπορούσαν να αποτελέσουν πεδίο

προπαρασκευής τέτοιων συγκλίσεων;

Βεβαίως. Όμως υπάρχουν δύο επίπεδα στα οποία πρέπει να κινηθούμε ταυτόχρονα

για την ανάδειξη προοδευτικών δημοτικών και νομαρχιακών Αρχών. Το πρώτο είναι

η θεσμική αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης που δυστυχώς γίνεται ομοίωμα της

Κεντρικής Διοίκησης. Και το δεύτερο είναι οι κοινωνικές και πολιτικές

συμμαχίες, που είναι ευρύτερο και ποιοτικά διαφορετικό μέγεθος από τις

παραταξιοποιήσεις και τους παραγοντισμούς.

Υπήρξατε επιθετικός κατά των λεγόμενων διαπλεκομένων και από τους

υποστηρικτές του βασικού μετόχου. Έπειτα απ’ όσα έγιναν και το εξελιχθέν

ευρωπαϊκό φιάσκο δεν νιώθετε ότι κυνηγούσατε ανεμόμυλους;

Το να συγκρουστείς με ισχυρά συμφέροντα και κατεστημένες δυνάμεις πάντα ενέχει

τον κίνδυνο να θεωρήσουν οι πολλοί ότι κυνηγάς ανεμόμυλους. Όμως ο κόσμος δεν

ζημιώθηκε ποτέ από τέτοιου είδους «αιθεροβάμονες». Το κόστος το πληρώνουν εν

γνώσει τους οι ίδιοι. Μέχρις ότου έρθει η ώρα που όλοι διαπιστώνουν τον

ρεαλισμό των «ουτοπιών», η ιστορία δεν λειτουργεί από μόνη της και από τύχη.

Πίσω από τις πραγματικές μεταβολές είναι πάντα η καθοριστική πίεση των αναγκών

κι η δημιουργική έμπνευση των ιδεών.

Άδικη οικονομική πολιτική

Ο ΝΙΚΟΣ Κωνσταντόπουλος κρίνει απροκάλυπτα άδικη και μονομερή την

οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.

Ποια είναι η κρίση σας για το έργο της κυβέρνησης Καραμανλή και πόσο

εκφράζει τα λαϊκά συμφέροντα;

Στην πολιτική και στη διακυβέρνηση δεν ισχύει το θεατρικό «έτσι είναι εάν έτσι

νομίζετε». Οι επιλογές και οι πρακτικές των κυβερνητικών στελεχών δεν είναι σε

θέση να ανακόψουν την πορεία φθοράς. Εάν κεντρικό πρόβλημα της πολιτικής ζωής

μας είναι η αναξιοπιστία και η αποδιάρθρωση του συστήματος, τότε η κυβερνητική

πολιτική της N.Δ. επιδεινώνει αυτήν την κατάσταση ξεπεσμού. Στην εξωτερική

πολιτική έχει οδηγηθεί σε οπισθοδρόμηση. Στο Κυπριακό η κατάσταση είναι

χειρότερη. Στην E.E. είναι υποβαθμισμένη η παρουσία μας. H δυσφορία της κοινής

γνώμης φτάνει στα όρια του θυμού για την απροκάλυπτη αδικία και μονομέρεια της

οικονομικής πολιτικής. Οι λόγοι του Πρωθυπουργού με όλους τους επικοινωνιακούς

κανόνες της σωτηριολογίας, ναυαγούν στον φαύλο κύκλο της κυβερνητικής

καθημερινότητας. H δημαγωγία περί μεταρρυθμίσεων θυμίζει τη ρητορεία περί

εκσυγχρονισμού.

Συζητήθηκε η υποψηφιότητά του για την Προεδρία

Ο ΝΙΚΟΣ Κωνσταντόπουλος αποδέχεται πρώτη φορά ότι ο K. Καραμανλής

συζήτησε το ενδεχόμενο υποψηφιότητάς του για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Αρκετοί πιστεύουν ότι διεκδικήσατε πρόταση από τον κ. Καραμανλή για την

Προεδρία της Δημοκρατίας. Κάποιοι αναφέρουν ότι φτάσατε σε συμφωνία με τον

Πρωθυπουργό και ότι άλλοι παράγοντες, εγχώριοι και ξένοι, απέτρεψαν την

υποψηφιότητά σας. Αληθεύουν αυτές οι πληροφορίες;

Υπάρχουν όντως αρκετοί που μονίμως μετατρέπουν την πολιτική σε παραπολιτική

σεναριολογία. Το θέμα είναι πολύ απλό και εξόχως πολιτικό. Εκ μέρους του ΣΥΝ

έθεσα στις δύο τελευταίες προεδρικές εκλογές το κεντρικό ερώτημα: Γιατί όχι

Πρόεδρος από την Αριστερά; Την πρώτη φορά υπέδειξα και συγκεκριμένη

υποψηφιότητα, του κ. Κύρκου. Τότε το βάρος της απόφασης το είχε ο κ. Σημίτης

και είναι γνωστή η επιλογή του. Τη δεύτερη φορά υπήρξε έντονη συζήτηση για

διάφορα ονόματα, μεταξύ των οποίων και το δικό μου. Ο κ. Καραμανλής πήρε την

απόφασή του. Ποιο είναι το πολιτικό συμπέρασμα; Ότι ο κ. Σημίτης και ο κ.

Καραμανλής επιβεβαίωσαν την εκτίμησή μου πως τα δύο μεγάλα κόμματα θεωρούν ότι

η Προεδρία της Δημοκρατίας αποτελεί εσωτερική τους υπόθεση και άβατο για την

Αριστερά.