Ο Σωκράτης το είχε διαπιστώσει αιώνες πριν. H ομάδα των Γάλλων και

Αμερικανών επιστημόνων που ερεύνησαν τους Μουντουρούκου, μια απομονωμένη φυλή

στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, απλώς το επιβεβαίωσε: οι βασικές αρχές της

γεωμετρίας είναι έμφυτες στον άνθρωπο, μέρος της εγγενούς νοητικής

εργαλειοθήκης του…

«H ψυχή του πρέπει να κατείχε ανέκαθεν αυτή τη γνώση». Σε αυτό το συμπέρασμα

κατέληξε ο Σωκράτης όταν ένας δούλος του Μένωνα, που δεν είχε ποτέ διδαχθεί

γεωμετρία στη ζωή του, κατάφερε να βρει τη σωστή λύση στο γεωμετρικό πρόβλημα

που του έθεσε. Περίπου 2.386 χρόνια μετά την περιγραφή της σκηνής από τον

Πλάτωνα (στον «Μένωνα»), Γάλλοι και Αμερικανοί επιστήμονες δικαιώνουν τώρα τον

αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο, κάνοντας μάλιστα, στην επιθεώρηση «Science», ιδιαίτερη

μνεία σε αυτόν. Οι επιστήμονες στήριξαν την έρευνά τους στους Μουντουρούκου,

μια φυλή ιθαγενών που ζουν κατά μήκος του ποταμού Κουρούκου, στην καρδιά της

ζούγκλας, στη Βραζιλία. H συγκεκριμένη φυλή επελέγη αφενός διότι δεν έχει

καμία σχέση και επαφή με τη δυτική κουλτούρα, και αφετέρου διότι η γλώσσα και

η κουλτούρα της δεν περιλαμβάνουν γεωμετρικές έννοιες, όπως είναι η συμμετρία

ή η παραλληλία.

Οι έρευνες

Οι επιστήμονες υπέβαλαν τους ιθαγενείς, ενηλίκους και παιδιά, το μικρότερο έξι

ετών, σε μία σειρά από τεστ. Σε ένα από αυτά, τους έδειξαν 45 διαφάνειες,

καθεμία από τις οποίες περιελάμβανε έξι εικόνες σχημάτων ή γραμμών. Σε κάθε

περίπτωση, οι πέντε από τις έξι εικόνες απεικόνιζαν την ίδια γεωμετρική έννοια

– παράλληλες γραμμές, συμμετρία, ορθογώνια τρίγωνα… – ενώ η έκτη ήταν

παράταιρη. Οι Μουντουρούκου κλήθηκαν να υποδείξουν την «αλλόκοτη» ή «άσχημη»

εικόνα. Συνολικά και κατά μέσο όρο, στο 66,8% των περιπτώσεων απάντησαν σωστά.

Το ποσοστό αυτό είναι σαφώς υψηλότερο του 16,6% που θα ανέμενε κανείς εάν

απαντούσαν στην τύχη. Επιπλέον, και αυτό είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό, οι

ιθαγενείς της Βραζιλίας έφεραν σκορ παρόμοιο με εκείνο των Αμερικανών μαθητών

σχολείου που συμμετέσχον στην έρευνα! «H αυθόρμητη κατανόηση γεωμετρικών

εννοιών και αρχών από αυτή την απομονωμένη κοινότητα αποδεικνύει πως η βασική

γεωμετρική γνώση είναι μια παγκόσμια συνιστώσα του ανθρώπινου νου», επισήμανε

στην επιθεώρηση «Science» η Ελίζαμπεθ Σπέλκε, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο

Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

Τίποτε από όλα αυτά, βέβαια, δεν συνηγορεί υπέρ του… εξοβελισμού της

γεωμετρίας από το εκπαιδευτικό σύστημα: οι Μουντουρούκου, παιδιά και ενήλικοι

εξίσου, έφεραν το ίδιο σκορ με τους Αμερικανούς μαθητές. Οι επιδόσεις τους,

όμως, ήταν σαφώς κατώτερες των επιδόσεων των ενήλικων Αμερικανών που

συμμετέσχον στην έρευνα. Με άλλα λόγια, όσο έμφυτες και αν είναι στον άνθρωπο

κάποιες βασικές αρχές της γεωμετρίας, άλλο τόσο μπορεί να καλλιεργηθούν και να

εμπλουτιστούν μέσω της εκπαίδευσης.

Επιμέλεια: Κίττυ Ξενάκη

Τελευταία Νέα