Ολυμπιάδα… βαρβαρότητας στη χώρα του Tζένγκις Xαν

Σε ατμόσφαιρα «μεσαιωνικού καρναβαλιού» τελούνται κάθε Ιούλιο οι

αποκαλούμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες της Μογγολίας. Από τα χρόνια του Τζένγκις Χαν

μέχρι σήμερα, τίποτα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει. Οι ιπποδρομίες, το ένα από

τα τρία αθλήματα των εν λόγω Αγώνων, παραμένουν το ίδιο επικίνδυνες όπως ήταν

κι εκείνη την εποχή…

Οκτακόσια χρόνια μετρά αυτή η παράδοση. Από τα χρόνια του Μογγόλου αυτοκράτορα

Τζένγκις Χαν (12ος αιώνας). Κάθε χρόνο, κατά τον 7ο μήνα του έτους, μόλις το

τσουχτερό κρύο αρχίζει να υποχωρεί στα σύνορα με τη Σιβηρία, ο νομαδικός

πληθυσμός της χώρας γιορτάζει τους δικούς του Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα

αγωνίσματα είναι τρία: τοξοβολία, πάλη και, το σημαντικότερο απ’ όλα, οι

ιπποδρομίες!

Οικογένειες φτάνουν από κάθε γωνιά της χώρας για να παρακολουθήσουν τις 300

αθλητικές διοργανώσεις. Για τους περισσότερους νομάδες, είναι και οι μοναδικές

κοινωνικές εκδηλώσεις τους έτους, στις οποίες μπορούν να λάβουν μέρος είτε

συμμετέχοντας είτε παρακολουθώντας. Τους υπόλοιπους 11 μήνες, κατασκηνώνουν

στις αχανείς παγωμένες εκτάσεις τους. H μεγαλύτερη αθλητική εκδήλωση, το

«Νααντάμ» όπως το αποκαλούν, πραγματοποιείται κοντά στην πρωτεύουσα Ουλάν

Μπατόρ, σε μια μεγάλη πράσινη κοιλάδα, ενώπιον 100.000 θεατών. Από αυτούς, οι

πιο πολλοί έρχονται καβάλα στα άλογα – ζώα φορτωμένα με τα απαραίτητα για το

ταξίδι, που μπορεί να διαρκέσει ακόμη και μία εβδομάδα!

2.300 φοράδες και άλογα. Σε μια από τις τελευταίες ιπποδρομίες, 2.300

φοράδες και άλογα συμμετείχαν στον αγώνα μήκους 30 χιλιομέτρων στην πράσινη

κοιλάδα. Σύννεφα σκόνης στον ορίζοντα αναγγέλλουν την άφιξη των συμμετεχόντων,

πολύ πριν γίνουν ορατοί με γυμνό μάτι. Καθώς πλησιάζουν, ο καλπασμός των ζώων

κάνει το έδαφος να τρέμει. Στον τερματισμό της ιπποδρομίας, τα άλογα

σταματούν, με την παρέμβαση ανδρών οι οποίοι φορούν τις παραδοσιακές

μογγολικές μακριές ρόμπες. Αυτό κρίνεται αναγκαίο, γιατί, διαφορετικά, τα ζώα

θα συνεχίσουν να τρέχουν με κατεύθυνση την επόμενη κοιλάδα. «Πολλά άλογα

φτάνουν χωρίς τους αναβάτες, γιατί έχουν εκπαιδευθεί να συνεχίζουν τον αγώνα

ακόμη κι αν ο ιππέας πέσει κάτω. Ο αναβάτης δεν είναι απαραίτητος στον

τερματισμό προκειμένου να κερδίσει τη νίκη. Αρκεί να φτάσει το άλογό του!»,

εξηγεί ο Γκανμπαντάρ, ο οποίος συμμετέχει στους αγώνες σταματώντας τα άλογα.

Απειρία. H κύρια αιτία για την πτώση ενός αναβάτη είναι η απειρία,

προσθέτει ο ίδιος. Και είναι λογικό. Οι μεγαλύτεροι τζόκεϊ είναι 12 ετών, ενώ

οι μικρότεροι ακόμη και 4. Πολλά παιδιά δεν έχουν προλάβει να μάθουν τα

βασικά, για παράδειγμα πώς να στέκονται πάνω στο άλογο και πώς να

χρησιμοποιούν τα χαλινάρια.

Οι ενδιαφερόμενοι άνω των 12 ετών δεν επιτρέπεται να συμμετάσχουν, γιατί το

βάρος τους δεν επιτρέπει στο άλογο να αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα, συμφωνούν οι

προπονητές των αγώνων. Περίπου το 5% από τα χιλιάδες παιδιά – αναβάτες στη

Μογγολία πέφτουν κάθε χρόνο από τα άλογα και τραυματίζονται. Πολλά από αυτά,

μάλιστα, σοβαρά.

Παρέμβαση της Unicef να φορούν κράνος

Τη φετινή χρονιά δεν θα την ξεχάσει ποτέ ο 8χρονος τζόκεϊ. Με μάτια γεμάτα

δάκρυα τον μετέφερε ο πατέρας του στο νοσοκομείο, πολύ κοντά στο τέρμα του

αγώνα. Στο ένα του χέρι κρατά το σημείωμα του γιατρού, όπου καταγράφονται τα

τραύματα που υπέστη, όταν εκσφενδονίστηκε από τη ράχη του αλόγου. Οι μώλωπες

είναι έντονοι σε όλο του το σώμα, στον κορμό, τα πόδια και τα χέρια αλλά, για

καλή του τύχη, τα οστά του είναι ανέπαφα. Μόλις πρόσφατα η Unicef ζήτησε από

την κυβέρνηση της Μογγολίας να επιβάλει ως υποχρεωτικά τα κράνη στους νεαρούς

τζόκεϊ. Έτσι, πρώτη φορά φέτος, κάποιοι μικροί ιππείς στο Νααντάμ

χρησιμοποίησαν κράνη και προστατευτικά επικαλύμματα για τους αγκώνες και τα

γόνατα. Σε πολλές άλλες περιοχές όμως, οι αγώνες πραγματοποιήθηκαν και φέτος

όπως κάθε άλλη χρονιά: χωρίς να ληφθεί κανένα μέτρο προστασίας. Οι

περισσότεροι από αυτούς δεν γνωρίζουν καν τι είναι κράνος. «Είδα ένα σε

κατάστημα στο Ουλάν Μπατόρ», λέει ο πατέρας ενός 6χρονου αναβάτη. «Μου φάνηκε

κάπως χοντροκομμένο όμως. Γιατί να το αγοράσω; Τα καπέλα για τον ήλιο είναι

πιο βολικά». Έτσι, δεν αιφνιδιάζει το γεγονός ότι ασθενοφόρα ακολουθούν κάθε

αγώνα στην Μογγολία. Ο Μπατμπαγιάν είναι ένας από τους γιατρούς που φρόντισαν

φέτος τους μικρούς τραυματίες. Όταν όμως τον ρωτούν αν συμφωνεί με την πρόταση

να γίνουν υποχρεωτικά τα κράνη, δεν συμφωνεί. «Δεν είναι απαραίτητο»,

υποστηρίζει. Μαζί του συμφωνούν οι περισσότεροι Μογγόλοι!

Επιμέλεια: Ρένα Δημητρίου