Χάζευα μπροστά στον πίνακα ανακοινώσεων των σχολικών ψυχολόγων, στην

καθιερωμένη επίσκεψη στο σχολειό για τους βαθμούς του τριμήνου, όταν μια

τυπωμένη φράση με μαγνήτισε και τρύπωσε σαν μικρόβιο στα κύτταρά μου: «Τα

παιδιά μαθαίνουν από τη συμπεριφορά μας το 90% και από αυτά που τους

διδάσκουμε, μόνο το 20%»!

Αυτόματα ανακάλεσα στη μνήμη μου πόσες φορές κάπνισα, έφαγα ανθυγιεινά

«σκουπίδια» και έβρισα μπροστά στο βλαστάρι μου. Και πόσες άλλες φορές τού

έκανα εξαντλητικό κήρυγμα να τρώει υγιεινά, να μη βρίζει και να μη βάλει ποτέ

τσιγάρο στο στόμα του!

Ο σεμνός, μαυρόασπρος πίνακας που είδα – λίγες ημέρες αργότερα – ανηρτημένο

στο ιατρείο της παιδιάτρου (γιατρού-μητέρας για «τα παιδιά της»), τυπωμένος

από τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων της Νέας Υόρκης το 1990, μου έδωσε τη

χαριστική βολή, πνίγοντάς με σε θάλασσα ενοχών. «Τα παιδιά» – έγραφε ο τίτλος

με κεφαλαία – «μαθαίνουν από τον τρόπο που ζουν».

Επιλεκτικά αναφέρω κάποιες από τις φράσεις που ακολουθούσαν, στη λίστα που

«πυροβολούσε» ευγενικά γονείς και δασκάλους: «Αν ένα παιδί ζει μέσα στην

κριτική, μαθαίνει να κατακρίνει», «αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα, μαθαίνει

να καβγαδίζει», «αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνεία, μαθαίνει να είναι

ντροπαλό», «αν ένα παιδί ζει μέσα στην ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται

ένοχο»…

Και τα καλά: « Αν ένα παιδί ζει μέσα σε κατανόηση, μαθαίνει να είναι

υπομονετικό», «αν ένα παιδί ζει μέσα στην ενθάρρυνση, μαθαίνει να έχει

εμπιστοσύνη», «αν ένα παιδί ζει μέσα στον έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά», «αν ένα

παιδί ζει μέσα σε δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο», «αν ένα παιδί παιδί

ζει μέσα στην ασφάλεια, μαθαίνει να πιστεύει», «αν ένα παιδί ζει μέσα στην

επιδοκιμασία, μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση»… Και το καλύτερο απ’ όλα: «Αν

ένα παιδί ζει μέσα σε παραδοχή και φιλία, μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη μέσα

στον κόσμο»!

Λέω να καρφιτσώσουμε από ένα αντίτυπο σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού μας – ίσως

και να κολλήσουμε ένα στον καθρέπτη του μπάνιου μας, για να ξεκινάμε σωστά την

ημέρα μας. Ή μήπως και μία φωτοτυπία σε σμίκρυνση, στα «μην ξεχάσω» της

«πολυάσχολης» ατζέντας μας;