Αναζήτηση
|
|
|
|
Ο αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο του Columbia στη Νέα Υόρκη, Safwan Masri,
αναλύει την «κρίση» στα MBA, μιλάει για τις θεμελιακές αλλαγές στο περιεχόμενο
σπουδών τα τελευταία χρόνια, για τις συγχωνεύσεις διεθνών Πανεπιστημίων και
για τη σημασία που έχει η χώρα-έδρα των Σχολών.
Θεωρείτε ότι τα ΜΒΑ περνούν μια περίοδο κρίσης ή μια φάση μετάβασης;
Σίγουρα δεν θα έλεγα κρίση, αλλά ούτε και μετάβαση. Περισσότερο θα έλεγα ότι
ακολουθούν κάποιες μεταπτώσεις των αγορών. Αναγνωρίστηκε μια πτώση στις
αιτήσεις για MBA, η οποία όμως τελείωσε πριν από 2 χρόνια και τώρα μιλάμε για
σταθεροποίηση, με μια μικρή κάμψη βέβαια την οποία δεν θεωρώ αφύσικη. Νιώθω
ότι είναι κομμάτι του κύκλου που κάνει κάθε φορά η αγορά.
Πόσο έχουν αλλάξει τα προγράμματα MBA τα τελευταία 5 χρόνια;
Είδαμε μεγάλες αλλαγές τα τελευταία 15 χρόνια. Ιδιαίτερα όταν τα προγράμματα
MBA άρχισαν να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη ικανοτήτων ηγεσίας
(leadership skills), ξεφεύγοντας από την ώς τότε προσήλωση στην ανάπτυξη
αναλυτικών ικανοτήτων. Τα τελευταία 5 χρόνια ειδικότερα, υπάρχει ακόμα
μεγαλύτερη έμφαση στις ηγετικές ικανότητες και στην ανάπτυξη ηθικής και
δεοντολογίας, στη διδασκαλία αρχών και στον σωστό συνδυασμό – πρακτικά –
επιχειρηματικότητας και ηθικής, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης – όπως αυτή που
είδαμε στην Αμερική αλλά και αλλού. Επιπλέον διαπιστώνουμε μεταστροφή από την
υπερβολική έμφαση που δινόταν στα MBA με κατεύθυνση το ηλεκτρονικό εμπόριο,
στις αρχές του 1990.
Όλο και περισσότερα Πανεπιστήμια από διαφορετικές ηπείρους προσφέρουν
προγράμματα ΜΒΑ και διαπιστώνουμε συγχωνεύσεις μεταξύ των Business
Schools.
Ναι, υπάρχει μια τάση σε πολλά Business Schools να επεκταθούν διεθνώς. Είναι
πολλά τα σχολεία που έχουν διεθνή στρατηγική και φιλοδοξίες. Και φυσικά
υπάρχουν πολλοί τρόποι να το επιτύχουν, όπως επίσης και διαφορετικές
στρατηγικές, μερικές πιο επιτυχημένες από άλλες. Είμαι ιδιαίτερα περήφανος για
τη δική μας συνεργασία με το London Business School, η οποία μας επιτρέπει να
προσφέρουμε το global executive ΜΒΑ. Ήταν μια πολύ συγκεκριμένη ευκαιρία για
τα δύο πρωτοπόρα Business Schools, στις δύο οικονομικές πρωτεύουσες του
κόσμου, έτσι ώστε να προσφέρουν ένα πρόγραμμα με διεθνές κύρος. Όπως και η
συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο BERCLEY, σχολείο με
έμφαση στην τεχνολογία και την επιχειρηματικότητα, ενώ το δικό μας είναι πολύ
δυνατό στα οικονομικά και την επιχειρηματικότητα. Εμείς κινηθήκαμε
συγκεκριμένα – με το LBS και το BERCLEY – και εννοούμε ότι οι συνεργασίες μας
δεν στέκονται μόνο στα χαρτιά. Είναι πολλές οι συγχωνεύσεις που έχουν
ανακοινωθεί, αλλά ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα από πλευράς ουσίας. Επιπλέον σε
ορισμένες περιπτώσεις υπήρξαν και υπάρχουν υπερβολικές συνεργασίες ή ακόμη
περισσότερες προσπάθειες Πανεπιστημίων να δηλώσουν «παρουσία» σε πολλά μέρη
του κόσμου, χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο προσφερόμενο πρόγραμμα ή
στο πώς κανείς μπορεί να διασφαλίσει και να ελέγχει την ποιότητα κάθε
συγκεκριμένου προγράμματος. Όπως και να ‘χει, μπορεί κανείς να επεκταθεί
διεθνώς, αλλά είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσει την υπεραξία του πτυχίου και
να διασφαλίσει την ποιότητά του, ανταποκρινόμενος στη μοναδική επαγγελματική
ευκαιρία που υπόσχεται.
Θεωρείτε ότι παίζει ρόλο η χώρα του σχολείου στην κουλτούρα ενός MBA
προγράμματος;
Σαφέστατα και παίζει. Για παράδειγμα πάρτε το COLUMBIA BUSINESS SCHOOL. Είναι
πολύ σημαντικό ότι βρισκόμαστε στην οικονομική πρωτεύουσα του κόσμου. H
συνεργασία και οι σχέσεις με τη βιομηχανία είναι πολύ εύκολο να εδραιωθούν. Οι
καθηγητές αλλά και οι μαθητές είναι πολύ «δυνατοί», αφού προέρχονται σε μεγάλο
βαθμό από την πιο ανταγωνιστική αγορά του κόσμου. Επίσης η πρόσβαση σε στελέχη
της αγοράς, σε εκπαιδευτικό προσωπικό αλλά και σε καλεσμένους επισκέπτες
καθηγητές – στοιχεία απολύτως απαραίτητα στην επαγγελματική εκπαίδευση – είναι
πολύ εύκολη όταν έχεις έδρα τη Νέα Υόρκη.
Πώς σχολιάζετε τη διαρκώς αυξανόμενη ανάπτυξη των executive και part time
MBA’s;
Ως αγορά που αναπτύσσεται συνεχώς. Γι’ αυτό ακριβώς και εμείς αποφασίσαμε να
προσφέρουμε το executive ΜΒΑ. Ιδιαίτερα, τα μεταπτυχιακά για στελέχη είναι
ευέλικτα και δεν εξαναγκάζουν τον σπουδαστή να εγκαταλείψει την εργασία του.
Επιπλέον, επειδή βλέπουμε την αγορά αυτή να διευρύνεται, γι’ αυτό μπήκαμε και
εμείς.
Τα αμερικανικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα με
τη βίζα στην προσπάθειά τους να προσελκύσουν, τόσο ξένους
φοιτητές, όσο και καθηγητές. Έχει επηρεάσει αυτό το
Columbia;
Επηρεάζει όλα τα ιδρύματα. Εμείς δεν το βιώνουμε από την πλευρά των καθηγητών,
γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να βγάλεις άδεια εργασίας για καθηγητές ή
αποφοίτους από τις καλύτερες Σχολές του κόσμου, όπου εμείς απευθυνόμαστε. Όσον
αφορά στους μαθητές, υπάρχει σίγουρα μείωση στις αιτήσεις και σαφώς μεγαλύτερη
δυσκολία να πάρουμε φοιτητικές βίζες. Αυτό ελπίζουμε να είναι προσωρινό. Το
γεγονός ότι οι αιτήσεις έχουν πέσει δεν σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε πρόβλημα.
Νομίζω ότι σταδιακά θα ξεπεραστεί. Βεβαίως αυτός είναι και ένας από τους
λόγους που αρχίζουν και οι διεθνείς συνεργασίες. Έτσι αντιμετωπίζεται εν μέρει
και το πρόβλημα με τις βίζες. Με άλλα λόγια αυτοί που δεν μπορούν να έρθουν
στην Αμερική να σπουδάσουν, μπορούν να βρουν εναλλακτική λύση στα αμερικανικά
Πανεπιστήμια που δραστηριοποιούνται στη χώρα τους.
Υπάρχει η άποψη ότι τα αμερικανικά Business Schools είναι καλύτερα από τα
ευρωπαϊκά. Πώς το εξηγείτε αυτό;
Δεν συμφωνώ. Νομίζω ότι υπάρχουν μερικά εξαιρετικά ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια όπως
το LBS και το INSEAD. Πέραν αυτού, θεωρώ ότι η εξήγηση βρίσκεται στο γεγονός
ότι τα MBA, ως προγράμματα σπουδών, άρχισαν από την Αμερική. Υπάρχει
μεγαλύτερη ιστορία και παράδοση στην επαγγελματική εκπαίδευση εδώ. Στην
Αμερική, τα Business Schools είναι τμήματα μεγάλων και οικονομικά εύρωστων
Πανεπιστημίων, γεγονός που τα κάνει περισσότερο ελκυστικά σε κορυφαίους
ακαδημαϊκούς. Επίσης υπάρχει ένας πολύ δυνατός δεσμός μεταξύ έρευνας,
διδασκαλίας και αγοράς. Από την άλλη τα ευρωπαϊκά σχολεία παρέχουν κυρίως
ετήσια προγράμματα, σε αντιδιαστολή με εμάς που είναι διετή, επιτρέποντας
μεγαλύτερη διείσδυση στην επιχειρηματική κουλτούρα και στην απόκτηση
εμπειρίας.
Υψηλά τα δίδακτρα αλλά η… επένδυση αποδίδει
Πολλοί θεωρούν τα MBA υπερτιμημένα.
Γιατί τα δίδακτρα των MBA είναι πολύ πιο ακριβά από τα υπόλοιπα
μεταπτυχιακά;
Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι το θέμα. Είναι ακριβά, αλλά η ιδιωτική
εκπαίδευση στις ΗΠΑ έχει ούτως ή άλλως υψηλά δίδακτρα σε αρκετά εκπαιδευτικά
ιδρύματα. Πάντως, τα επαγγελματικά σχολεία τείνουν να είναι πιο ακριβά επειδή
τα λειτουργικά τους έξοδα και οι αμοιβές του εκπαιδευτικού προσωπικού είναι
πολύ υψηλά. Έπειτα, ένα πρόγραμμα MBA απαιτεί την ύπαρξη υποδομής και νέων
τεχνολογιών, άρα συνεχείς επενδύσεις. Αλλά τα υψηλά δίδακτρα αντικατοπτρίζουν
και τους υψηλούς μισθούς που ζητούν οι απόφοιτοι του MBA. Υπό αυτή την έννοια
θα μπορούσε να πει κανείς ότι το κόστος των διδάκτρων είναι η εναρκτήρια
οικονομική βάση από την οποία ξεκινούν οι απόφοιτοι να διαπραγματεύονται την
αμοιβή τους στην αγορά εργασίας. Άρα η επένδυση αποδίδει.
Πολλοί ασκούν κριτική στα MBA, ιδιαίτερα έντονη ο Minzberg.
Νομίζω ότι ένα MBA είναι εξαιρετικά πολύτιμο σε οποιοδήποτε επιχειρησιακό
περιβάλλον, ακόμη και εκτός ενός τέτοιου χώρου δραστηριότητας. Μπαίνουν οι
βάσεις, το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και η πρακτική εφαρμογή – στοιχεία τα οποία
συνοδεύουν τον σπουδαστή σε όλη τη ζωή του. Το MBA γίνεται όλο και πιο
σημαντικό σε σχέση με το παρελθόν. Πάντα θα υπάρχει κριτική, όπως πάντα θα
υπάρχει και περιθώριο για βελτίωση στην επαγγελματική εκπαίδευση γενικότερα.
Πιστεύω όμως ότι υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία τα επαγγελματικά
προγράμματα σπουδών δικαίως κατακρίνονταν. Εφόσον δεν είχε δοθεί η απαραίτητη
έμφαση στην ανάπτυξη της ομαδικότητας και της συνεργασίας, όπως επίσης και
στην ανάδειξη και ενίσχυση των ηγετικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων των
σπουδαστών. Τα τελευταία όμως 10-15 χρόνια είδαμε μια μετάλλαξη στη βιομηχανία
της εκπαίδευσης, η οποία δεν αφήνει πολλά περιθώρια κριτικής.
Είπε
Στην Αμερική τα Business Schools είναι τμήματα μεγάλων και οικονομικά
εύρωστων Πανεπιστημίων, γεγονός που τα κάνει περισσότερο ελκυστικά σε
κορυφαίους ακαδημαϊκούς
