Από αριστερά, οι Σαμίρα Αμπού Ρουκούν, Μαζάλ Ρένφορντ, Φράνσις Ραντάι και

Αρλέτ Αντλέρ, στην Αθήνα

Πιστεύω ότι οι γυναίκες, αν θέλουν, μπορούν να κάνουν κάτι μαζί. Όλες οι

γυναίκες θέλουν την ειρήνη», λέει στα «NEA» η Μαζάλ Ρένφορντ, μέλος τη μόνιμης

επιτροπής του Μεσογειακού Φόρουμ Γυναικών και διευθύντρια του εκπαιδευτικού

κέντρου Golda Meir στη Χάιφα, που συνεργάζεται καθημερινά με Παλαιστίνιες.

Είναι μία από τις γυναίκες εργάζονται για τα δικαιώματα των γυναικών στη

Μεσόγειο που έδωσαν ραντεβού στην Αθήνα.

Πρόοδοι στα δικαιώματα των γυναικών έχουν γίνει στο Ισραήλ, πιστεύει η Φράνσις

Ραντάι, καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

Όμως, «όπως σε όλες τις χώρες όπου αυξάνεται ο νεοφιλελευθερισμός, είναι

δύσκολο για τις γυναίκες να έχουν μια ολοκληρωμένη ζωή, με αποτέλεσμα συχνά να

αποκλείονται από τις ανταγωνιστικές δουλειές».

Ακόμη ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και των τριών θρησκευτικών

κοινοτήτων, εβραϊκής, μουσουλμανικής και χριστιανικής, είναι το σύστημα των

θρησκευτικών νόμων. «Τα θρησκευτικά δικαστήρια είναι αυτά που κάνουν τους

γάμους και δίνουν τα διαζύγια. Πολλοί αναγκάζονται να πάνε στην Κύπρο για να

κάνουν πολιτικούς γάμους. Και στις τρεις κοινότητες υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι

πρέπει να διατηρήσουν την ταυτότητά τους μέσ’ απ’ τη θρησκεία και είναι

δύσκολο να αφαιρεθεί η αυτονομία των θρησκευτικών ηγετών. Το κατανοώ, αλλά

χρειαζόμαστε επίσης πολιτικούς γάμους και διαζύγια».

H Αρλέτ Αντλέρ, δικηγόρος, 70 ετών σήμερα, υπήρξε πρωτοπόρος σε προγράμματα

ένταξης γυναικών από μειονότητες στα Πανεπιστήμια του Ισραήλ. «Μπορείς να

οργανώσεις τις γυναίκες ώστε να καλυτερέψουν τη ζωή τους. Μαθαίνουν να

χρησιμοποιούν τις ικανότητές τους. Μαθαίνουν τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και

να μην είσαι μόνη σου», τονίζει.

Όσο για τη Μεσόγειο και τις μικρές προόδους της στα δικαιώματα των γυναικών,

«ίσως οι βόρειες χώρες να κινούνται πιο γρήγορα λόγω του προτεσταντισμού, που

είναι πιο ατομικιστικός και δεν έχει ιεραρχία στη θρησκεία, στην κοινωνία,

στην οικογένεια», λέει η κ. Ραντάι, επισημαίνοντας ότι οι θρησκείες της

Μεσογείου «έχουν ιεραρχία, έχουν τον Θεό πιο ψηλά απ’ όλους κι ακολουθεί ο

όποιος θρησκευτικός ηγέτης και ο πάτερ φαμίλιας. Μια γυναίκα που θέλει να

είναι θρησκευόμενη δεν θα ‘πρεπε να είναι αναγκασμένη να ζει μέσα στη

θρησκεία. Ίσως ο καθολικισμός να φταίει που η Μεσόγειος δεν απορρόφησε τις

αρχές του Διαφωτισμού. Για παράδειγμα, στη Νότια Μεσόγειο επιτρέπεται η

πολυγαμία. Οι γυναίκες που ζουν σ’ αυτές τις κοινωνίες δεν έχουν την κοινωνική

και οικονομική δύναμη να επιλέξουν. Το διαφορετικό δεν σημαίνει και ίσο…».

Όπως συμπληρώνει η Σαμίρα Αμπού Ρουκούν, εκπρόσωπος των Δρούζων, μιας αραβικής

μειονότητας με ρίζες σ’ ένα μεταρρυθμιστικό κίνημα του Ισλάμ, «οι Δρούζοι

αποσπάσθηκαν απ’ το Ισλάμ πριν από χίλια χρόνια λόγω της πολυγαμίας. Είναι δε

μονογαμικοί, ενώ οι γυναίκες και οι άνδρες γεννιούνται ίσοι στη δική μας παράδοση».