AΦIEPΩMA Mικρασιατική καταστροφή H σφαγή του Aϊδινίου

H άφιξη στις 28 Ιουνίου 1919 και η εγκατάσταση στη Σμύρνη του

αρχιστράτηγου Λεωνίδα Παρασκευόπουλου, μικρασιατικής καταγωγής,

τον οποίο συνόδευαν ο Θεόδωρος Πάγκαλος, αρχηγός του Επιτελείου, καθώς

και μία ομάδα άλλων αξιωματικών, δίδει νέα ώθηση στις επιχειρήσεις στο

Μικρασιατικό Μέτωπο.

Την ίδια περίοδο έχει αποκατασταθεί η τάξη στην περιοχή της Σμύρνης, αν και

δεν έλειψαν οι σποραδικές παρενοχλήσεις των Τούρκων, κυρίως στις περιοχές του

Οδεμησίου και το Αϊδίνι. H στρατιά της Μικράς Ασίας διακρίνεται για

την άρτια οργανωτική δομή της και το ακμαίο ηθικό των οπλιτών.

Αρχές Ιουνίου οι υπηρεσίες του Ελληνικού Στρατού διαθέτουν εξακριβωμένες

πληροφορίες για την έκταση και την ένταση της γενικής επιστράτευσης στην οποία

επιδίδονται οι Τούρκοι, ενώ οι ελληνικές δυνάμεις παρεμποδίζονται από το

Συμμαχικό Επιτελείο, πού έχει την έδρα στην Κωνσταντινούπολη, να πάρουν τις

ενδεδειγμένες για την περίσταση πρωτοβουλίες, ούτε ακόμη να αφοπλίσουν τους

Τούρκους στις ελεγχόμενες απ’ αυτές περιοχές.

Τα ελληνικά διαβήματα, διπλωματικά και στρατιωτικά, προς τους Συμμάχους,

οδηγούν σε κατά δόσεις αποδεσμεύσεις του Ελληνικού Στρατού να αναλάβει δράση.

Στις 12 Ιουνίου καταλαμβάνεται η Πέργαμος. Το εγκατεστημένο στο Αϊδίνι

(αρχαίες Τράλλεις) ελληνικό στρατιωτικό τμήμα δέχεται επίθεση το διήμερο 29-30

Ιουνίου. Εξαναγκάζεται σε υποχώρηση. Όταν ανακαταλαμβάνεται στις 3 Ιουλίου η

πόλη, οι Έλληνες στρατιώτες εισέρχονται σε μία πόλη ολοκληρωτικά

κατεστραμμένη, διάσπαρτη από τα ακρωτηριασμένα και φρικτά παραμορφωμένα σώματα

των Ελλήνων κατοίκων (125 άνδρες, 92 γυναίκες και 54 παιδιά), δραστηριότητες

στις οποίες είχαν επιδοθεί κατά την υποχώρησή τους οι Τούρκοι.

Πηγές

Ι. Πηγές ως προς τις μαρτυρίες:

1. H Έξοδος, Τόμ. A’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες των δυτικών

παραλίων της Μικρασίας. Πρόλογος: Γ. Τενεκίδης. Εισαγωγή, επιλογή

κειμένων, επιμέλεια: Φ.Δ. Αποστολόπουλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,

1980.

2. H Έξοδος, Τόμ. B’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες της

Κεντρικής και Νότιας Μικρασίας. Εισαγωγή – εποπτεία: Πασχάλης M.

Κιτρομηλίδης. Επιμέλεια: Γιάννης Μουρέλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1982.

3. H Έξοδος, Τόμ. Γ’ και Δ’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες του

Παράλιου και Μεσογειακού Πόντου, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

(Υπό έκδοση)

II. Πηγές ως προς τις φωτογραφίες:

1. Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

2. [OCTAVE MERLIER]

Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας. Το έργο του Κέντρου

Μικρασιατικών Σπουδών, 1930 – 1973, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1974.

3. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Εξήντα πέντε χρόνια

επιστημονικής προσφοράς. Αποτίμηση και Προοπτική. Πρόλογος –

επιμέλεια: Πασχάλης M. Κιτρομηλίδης, Αθήνα, Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών, 1996.

4. Υπουργείο Πολιτισμού / Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού – Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών – Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Ο

τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας [Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 2

Δεκεμβρίου 2002 – 18 Απριλίου 2003], Αθήνα, 2002.