Αναζήτηση
H Μοχταρμά Μπεναζίρ Μπούτο ή Μπι-Μπι (από τα αρχικά της που είναι πιο
γνωστή στο Πακιστάν) κάποτε ήταν η μεγάλη πολιτική ελπίδα για τους
Πακιστανούς. Τώρα, είναι μια απλή κατάδικος για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
|
H Μπούτο, εκλεγμένη δύο φορές πρωθυπουργός, και τις δύο φορές είχε απομακρυνθεί με την κατηγορία της διαφθοράς
|
H ίδια νιώθει νοσταλγία για την πατρίδα της εδώ και αρκετό καιρό. Πριν από δύο
βδομάδες βρισκόταν σε ένα πάρτι στο Ντουμπάι, για να γιορτάσει την 50ή επέτειό
της. Κλείνοντας την τελετή, η εξόριστη πρώην πρωθυπουργός του Πακιστάν
απήγγειλε ένα δικό της ποίημα. Οι εννιά σελίδες με πυκνό τυπωμένο γράψιμο
αποτελούσαν, κατά κάποιον τρόπο, μια αναδρομή τόσο του δοξασμένου παρελθόντος
της όσο και των επιτευγμάτων της πρωθυπουργικής της περιόδου.
Ανατρέχοντας στο Πακιστάν, τη χώρα που σήμερα κυβερνά ο στρατηγός Περβέζ
Μουσάραφ, γράφει:
Το πνεύμα μου είναι στη μια μεριά
Το σώμα μου στην άλλη
Το μυαλό μου σχισμένο κομμάτια
Οι εκλογές ήταν τόσο Άδικες
Κατασκευασμένες από Αθετημένες Υποσχέσεις
Δισεκατομμύρια δαπανήθηκαν στην προπαγάνδα
Της Δικτατορίας ως δημοκρατίας.
Καταδίκη . Τέσσερα χρόνια μακριά από το Πακιστάν, γράφει ο Burhan Wazir
στους «Τάιμς», η Μπούτο δεν μπορεί να χωνέψει ότι πολιτική δεν σημαίνει πως θα
κυβερνάς αιώνια. Τώρα μάλιστα που η επιστροφή της μοιάζει πιο μακρινή παρά
ποτέ. Την περασμένη Τρίτη, δικαστήριο στην Ελβετία, αποφάνθηκε πως η Μπούτο
και ο σύζυγός της Ασίφ Αλί Ζαρντάρι είναι ένοχοι για ξέπλυμα μεγάλων
χρηματικών ποσών. Ο δικαστής Ντανιέλ Νεβό τους καταδίκασε τον καθένα σε
εξάμηνη φυλάκιση με αναστολή, βάζοντάς τους πρόστιμο 30.000 στερλινών.
Αποφάνθηκε ακόμα πως θα πρέπει να επιστρέψουν στην κυβέρνηση του Πακιστάν
περίπου επτά εκατομμύρια στερλίνες.
Ειδικά για την Μπούτο – το πλέον ντροπιαστικό είναι ότι θα πρέπει να
επιστρέψει στο πακιστανικό δημόσιο ένα κολιέ αξίας 117.000 στερλινών.
H Μπούτο, εκλεγμένη δύο φορές πρωθυπουργός, και τις δύο φορές είχε
απομακρυνθεί με την κατηγορία της διαφθοράς. Και το Λαϊκό Κόμμα που είχε
«κληρονομήσει» από τον πατέρα της, είχε γνωρίσει πικρή ήττα στις εκλογές του
1997.
Ο σύζυγός της είχε φυλακιστεί ως αποδέκτης δώρων με ανταλλάγματα και η Μπούτο
είχε υποχρεωθεί να εγκαταλείψει τη χώρα.
Στο εξωτερικό. Εδώ και τέσσερα χρόνια ζει τον περισσότερο χρόνο της στο
Λονδίνο και το Ντουμπάι, ενώ ταυτόχρονα έχουν δει το φως της δημοσιότητας
πολλές κατηγορίες εναντίον της: όπως ότι ενώ βρισκόταν στην εξουσία τη
δεκαετία του ’80 και του ’90 μαζί με τον σύζυγό της φρόντισε να διοχετεύει στο
εξωτερικό τεράστια ποσά από το δημόσιο ταμείο.
Απρόβλεπτη χώρα. «Το Πακιστάν είναι μια εξαιρετικά απρόβλεπτη χώρα»,
υποστηρίζει η Τερεσίτα Σέιφερ, διευθύντρια των Νοτιο-Ασιατικών Προγραμμάτων
του Κέντρου για Διεθνείς Στρατηγικές Μελέτες στην Ουάσιγκτον. «Έτσι δεν θα
απέκλεια μια ακόμα επιστροφή της Μπούτο. H καταδίκη της όμως από το ελβετικό
δικαστήριο ενέχει μια αξιοπιστία που δύσκολα θα αμφισβητηθεί ακόμα και στην
πατρίδα της».
Είναι πολύ μακρύς ο δρόμος της πτώσης για την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στον
μουσουλμανικό κόσμο. Υπήρξε μια μεγάλη πολιτική ελπίδα για το Πακιστάν και για
ένα μεγάλο μέρος της Νότιας Ασίας.
Είχε τα απαιτούμενα προσόντα Είχε σπουδάσει στο Χάρβαρντ και την Οξφόρδη,
υπήρξε μάλιστα και πρόεδρος των φοιτητών στην Οξφόρδη, σύγχρονη του Μπιλ
Κλίντον.
Πατέρας της ήταν ο δολοφονημένος από μια προηγούμενη δικτατορία – του Ζία Ουλ
Χακ – δημοφιλέστερος πολιτικός στην 55χρονη ιστορία του Πακιστάν Ζουλφικάρ Αλί
Μπούτο. Ο Μπούτο είχε ανατραπεί από στρατιωτικό πραξικόπημα το 1977 και είχε
απαγχονιστεί το 1979.
Στη νεαρή τότε Μπεναζίρ είχε επιτραπεί να περάσει μιάμιση ώρα μαζί του την
παραμονή της εκτέλεσης. H ίδια είχε περάσει πέντε χρόνια στη φυλακή, και
κατόρθωσε να διαφύγει στο εξωτερικό μετά την αποφυλάκισή της.
Πανηγυρική εκλογή. Θεωρήθηκε και πολιτική κληρονόμος του πατέρα
της, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί σε μεγάλη αντικαθεστωτική δύναμη όσο
βρισκόταν στο εξωτερικό υποσχόμενη πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τερματισμό στη
θεοκρατική διοίκηση του δικτάτορα Χακ. Έτσι επιστρέφει ως εθνική ηρωίδα στο
Πακιστάν το 1986. Δύο χρόνια αργότερα ο Χακ σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα
και στις εκλογές που γίνονται την ίδια χρόνια η Μπούτο εκλέγεται πανηγυρικά
πρωθυπουργός.
H εκλογή της είχε θεωρηθεί σημαντικό πλήγμα στο ιερατείο της χώρας, το οποίο
συμμετείχε με τις οπισθοδρομικές ιδέες του και τις συμφωνίες με τους ηγέτες
των φυλών στην εξουσία. Στη Δύση, η νίκη της Μπούτο θεωρήθηκε ότι αποτελεί
επιβεβαίωση της εδραίωσης της Δημοκρατίας. Αλλά αμέσως κατηγορήθηκε για
νεποτισμό. Έτσι έχασε τις εκλογές του 1990, για να επιστρέψει στην εξουσία το
1993 με πολύ μικρή όμως πλειοψηφία και να εκδιωχθεί τρία χρόνια αργότερα.
H κατάρα της οικογένειας Μπούτο
Μακριά από την πολιτική η Μπεναζίρ γνωρίζει νέες μεγάλες προσωπικές τραγωδίες:
το 1996 οι πακιστανικές δυνάμεις ασφαλείας σκοτώνουν τον αδελφό της Μουρτάζα
Μπούτο, σε ανταλλαγή πυροβολισμών μέσα στο διαμέρισμά του στο Καράτσι.
Διαφωνούσε πολιτικά μαζί της, εδώ και χρόνια, κατηγορώντας την για διαφθορά,
όσο βρισκόταν στην κυβέρνηση. Ένας άλλος αδελφός της, ο Σαναβάζ, είχε πεθάνει
κάτω από ύποπτες συνθήκες στο Παρίσι το 1985. Λες και την οικογένεια Μπούτο
κατατρύχει κάποια κατάρα.
Εκείνο που δεν αμφισβητείται είναι η μεγάλη αντιπαλότητα της Μπούτο με τους
Πακιστανούς στρατιωτικούς, μετά την ανατροπή και εκτέλεση του πατέρα της.
«Φαλκιδευμένες» . Μερικές φορές όμως, η ίδια γινόταν ο χειρότερος
εχθρός του εαυτού της. «Όλες οι κατηγορίες εναντίον μου είναι φαλκιδευμένες»,
έλεγε. «Πρόκειται για ένα κυνήγι μαγισσών που κανένας δεν πιστεύει».
Όταν τη ρωτούσαν όμως κατά τη διακυβέρνηση της χώρας της από την ίδια στη
δεκαετία του ’80 αν γνώριζε πως ο σύζυγός της αποκαλούνταν ως «κύριος 10%»
(από το μέγεθος της μίζας που έπαιρνε σε συμφωνίες με το δημόσιο) – για να
μετονομαστεί στην περίοδο του ’90 σε «κύριος 50%» – απαντούσε με δυσφορία:
«Κακόβουλες φήμες».
Ο Στίβεν Κόεν, ανώτερο στέλεχος του Ινστιτούτου Μπρούκινς της Ουάσιγκτον που
ειδικεύεται στις πολιτικές σχέσεις με τη Νότια Ασία, λέει:
«H Μπούτο έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής της κάτω από τη φήμη του πατέρα της.
Δεν είχε όμως ούτε την πολιτική ικανότητα ούτε την τριβή. Πιστεύω πως
πρόκειται για ένα εξαιρετικά προικισμένο άτομο, με μεγάλη εξυπνάδα και
ικανότητες. Αλλά δυστυχώς δεν κάνει για ηγέτις της χώρας της».
