Αναζήτηση
Το Κυπριακό βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Το βέβαιο είναι ότι στην
Κοπεγχάγη, ακόμη και χωρίς την επίλυση, θα γίνει αποδεκτό ότι θα ενταχθεί η
Κύπρος, εννοείται κολοβή, δηλαδή η επίσημη Κύπρος με 63% του εδάφους (άλλο αν
αργότερα αυτό δεν επικυρωθεί από κάποια χώρα-μέλος της Ε.Ε.). Σε αυτή την
περίπτωση ο μεγάλος κίνδυνος είναι η οριστικοποίηση της διχοτόμησης, ειδικά αν
δεν υπάρχουν σαφείς συστάσεις, από την πλευρά της Ε.Ε., για επίλυση πριν από
τις 16 Απριλίου 2003.
Το ερώτημα όμως παραμένει: ποία Κύπρο θέλουν τελικά οι περισσότεροι
Ελληνοκύπριοι; Και εδώ δεν εννοώ τον Πρόεδρο Κληρίδη που έχει σταθεί, με
μεγάλο θάρρος και αίσθημα ευθύνης, στο ύψος των περιστάσεων, καθιστώντας τη
θέση του κρυστάλλινη σε σχέση με το Σχέδιο Ανάν, όπως άλλωστε και η Αθήνα
(αυτήν τη φορά).
Άλλωστε, οι Ελληνοκύπριοι είναι εκείνοι που θα πρέπει να ζήσουν και να μάθουν
να ζουν ειρηνικά και αρμονικά με τους Τουρκοκυπρίους σε ένα ξαναενωμένο
κυπριακό κράτος. Στο μέτρο που δεν τους συμπαθούν ή, για να είμαστε πιο
ακριβείς, συνεχίζουν να βλέπουν τους Τουρκοκυπρίους όπως τους έβλεπαν οι
περισσότεροι έως το 1974, με περιφρόνηση και υπεροψία, τότε καλύτερη ίσως
είναι η αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής (ας σημειωθεί ότι
αυτή η περιφρόνηση και υπεροψία, συν η ασφυκτική πίεση των Τουρκοκυπρίων στους
θύλακες και η μη αποδοχή των σχεδίων λύσης των Διακοινοτικών από τον Μακάριο,
είναι τα βαθύτερα αίτια για την πρώτη εισβολή της Τουρκίας).
Η στάση των Ελληνοκυπρίων, αν θεωρήσουμε τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις έγκυρες
(κάτι συζητήσιμο), είναι κάτι περισσότερο από απογοητευτική. Κατά το ήμισυ και
πλέον δείχνουν να προτιμούν στην ουσία τη «μη λύση ως λύση» που ήταν και η
πάγια θέση του Ετζεβίτ, του Ντενκτάς και του Κίσινγκερ. Θα επιμείνουν μέχρι το
τέλος σε αυτή την κοντόφθαλμη στάση; Πάντως η επιλογή είναι τελικά δική τους
και δεν βρίσκεται τόσο στις επιλογές της Άγκυρας ή στον Ντενκτάς (οι
απορριπτικοί, εννοείται, παρακαλούν ο Ντενκτάς και η Άγκυρα να είναι
αρνητικοί). Πάντως, ο ελληνοκυπριακός λαός είναι κυρίαρχος και αποφασίζει. Η
δημοκρατική διαδικασία της ψήφου (δημοψήφισμα) έχει και τους κινδύνους της
ύστερα από δεκαετίες ελλιπούς ενημέρωσης των Ελληνοκυπρίων για το τι σημαίνει
ομοσπονδία δύο ίσων μερών (βλ. π.χ. άρθρο Αλέκου Κωνσταντινίδη, Η
Αλήθεια, Λευκωσία, 24-11-2002). Και ας μην ξεχνάμε τους Ισραηλινούς που
ψήφισαν τον μέγα εγκληματία πολέμου Σαρόν για πρωθυπουργό.
Κακά τα ψέματα, καμία επίλυση δεν μπορεί να ορθοποδήσει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη
της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελληνοκυπρίων. Αλλιώς η κατάσταση μπορεί να αποβεί
όπως με το Παλαιστινιακό, με την ανατροπή της σωτήριας Συμφωνίας του Όσλο από
τους απορριπτικούς Ισραηλινούς. Ευτυχώς που στην περίπτωση της Κύπρου οι δύο
πλευρές είναι τουλάχιστον χωρισμένες και αυτό θα συνεχίσει εν πολλοίς να
ισχύει και στα πλαίσια τυχόν επίλυσης με χαλαρή ομοσπονδία, με ενίσχυση των
ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ και χαλύβδινες διεθνείς εγγυήσεις, μέχρις ότου
έρθει η Ε.Ε. Τότε θα δημιουργηθεί ένα εντελώς καινούργιο πλαίσιο που θα
καταστήσει τις εθνικιστές εμμονές των απορριπτικών στην Κύπρο και την Ελλάδα
άσχετες (irrelevant) με την πραγματικότητα, απλώς γραφικές.
Ο Α. Ηρακλείδης είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα
Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
