Πατήστε εδώ! (σκίτσο από τη «Μοντ»)

Μηχανή παραγωγής θεωριών που μπορούν να εφαρμοστούν στην κοινωνία: έτσι

(αυτο)αποκαλείται η Ερευνητική Μονάδα για τον Πολιτισμό της Κυβερνητικής

(CCRU) που δημιουργήθηκε το 1995 και εγκαταστάθηκε στο τμήμα κοινωνιολογίας

του αγγλικού Πανεπιστημίου Warwick. Με άλλα λόγια, οι δώδεκα ερευνητές που

εργάζονται στη μονάδα αυτή αξιολογούν τις επιπτώσεις που έχουν οι νέες

τεχνολογίες στα μεγάλα ρεύματα σκέψης και στην παγκόσμια οικονομία. Σημείο

εκκίνησής τους είναι η διαπίστωση ότι, την εποχή του Internet, θεμελιώδη

δόγματα όπως το εθνικό κράτος, η παντοδυναμία των επιχειρήσεων ή η πυρηνική

οικογένεια τρίζουν εκ θεμελίων. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούν είναι βασικά το

έργο σύγχρονων φιλοσόφων όπως ο Φουκώ, ο Ντελέζ και ο Γκουαταρί. Και οι δρόμοι

που ακολουθούν ποικίλλουν: η πληροφορική, η νευρολογία, η βακτηριολογία, η

θερμοδυναμική, η κβαντική φυσική.

Στην οικονομία, για παράδειγμα, η θεωρία της CCRU είναι η ακόλουθη: υπό την

πίεση του Internet, που επιτρέπει στον καθένα μας να λάβει μέρος στον

οικονομικό δυναμισμό των καπιταλιστικών κοινωνιών μας, το καπιταλιστικό

σύστημα οπισθοχωρεί στα χαρακώματα. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία του

καπιταλισμού, η προσφορά υπερβαίνει τη ζήτηση. Και αυτή η έλλειψη ισορροπίας

ενδέχεται να προκαλέσει ένα οικονομικό χάος που θα χαρακτηρίζεται από μια

γενικευμένη έλλειψη εμπιστοσύνης σ’ ένα σύστημα όλο και πιο αναρχικό, όλο και

λιγότερο ελεγχόμενο από το κράτος.

Στην αρχή, η CCRU αποτελούσε μια χαρούμενη παρέα φιλοσόφων, επιστημόνων,

κοινωνιολόγων, ψυχολόγων, μουσικών και οπαδών της θεωρίας του χάους, οι οποίοι

επιδίωκαν να υπερβούν τα όρια μεταξύ πανεπιστημιακής διάλεξης, δημοσιογραφίας

και κυβερνοπάνκ ώστε να φτάσουν σε ένα είδος πειραματικής σκέψης που θα

εφήρμοζαν στην κοινωνία. Γρήγορα όμως ήλθαν σε σύγκρουση με τη διοίκηση του

Πανεπιστημίου. Όπως έγραψε ο θεωρητικός της κυβερνητικής Σάιμον Ρέινολντς, η

CCRU ήταν το ακαδημαϊκό ισοδύναμο του συνταγματάρχη Κουρτς στο «Αποκάλυψη

τώρα», ο οποίος χρησιμοποιούσε ανορθόδοξες και επιλήψιμες μεθόδους αλλά έφτανε

συχνά στο επιθυμητό αποτέλεσμα σπρώχνοντας στα άκρα τη δολοφονική λογική του

πολέμου.

Στις αρχές του 1997, η δημιουργός της μονάδας Σάντι Πλαντ αποφάσισε να το

ρίξει στο γράψιμο. Τη διεύθυνση ανέλαβε ο (πρώην) φίλος της Νικ Λαντ, ένας

άνθρωπος χαρισματικός αλλά αμφιλεγόμενος, που εκινείτο ανάμεσα στην επιστήμη

και τη δεισιδαιμονία και επιδίωκε να γκρεμίσει τα όρια ανάμεσα στους

ακαδημαϊκούς κλάδους και τις σχολές σκέψης τινάζοντας στον αέρα την

πανεπιστημιακή ιεραρχία. Το κλίμα όμως δεν τον σήκωσε. Το 1999, η CCRU

αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα τείχη του Warwick. «Είχαμε αηδιάσει από την

υπερβολική αγάπη του τμήματος κοινωνιολογίας για την καθαρή ιδεολογία, από

αυτή την πομπώδη επιθυμία τους να »εκπροσωπούν τους άλλους« ή, αν προτιμάτε,

να »μιλούν στο όνομα των καταπιεσμένων«», λέει ο Λαντ στη «Μοντ».

Τα μέλη της ερευνητικής μονάδας ήθελαν να έλθουν πιο κοντά στην

πραγματικότητα. Σήμερα δημοσιεύουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους σ’ένα χώρο

οικείο, που είναι φιλόξενος ακριβώς επειδή είναι απρόσωπος: το Internet.