40.000 βλήματα στο βυθό

Πάνω από 40.000 βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου (DU) έχουν χρησιμοποιηθεί

από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό σε ασκήσεις στο Αιγαίο και στο Ιόνιο Πέλαγος

τα τελευταία 10 χρόνια.

Η Ελλάδα διαθέτει και σήμερα στο οπλοστάσιο 6 φρεγατών της 10.000 βλήματα DU,

λίγο μικρότερου διαμετρήματος απ’ αυτά που ερρίφθησαν στο Κοσσυφοπέδιο, τη

Βοσνία και τον Κόλπο και θεωρούνται ύποπτα για πρόκληση καρκίνου και

λευχαιμίας. Τα βλήματα αυτά ­ συνολικά 50.000 ­ αποκτήθηκαν το 1990 και

χρησιμοποιούνται από το αντιπυραυλικό σύστημα Phalanx.

Ενδεικτικό της επικινδυνότητάς τους, που τώρα πλέον παίρνει τραγικές

διαστάσεις, είναι ότι οι οδηγίες του αμερικανικού ναυτικού προς τους χρήστες ­

και την Ελλάδα ­ ορίζουν αυστηρά χρήση τους μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Καθώς και η απόφαση, το 1993, για αντικατάσταση των βλημάτων αυτών, από τις

ελληνικές φρεγάτες (τύπου «5»), με ανάλογα από βολφράμιο.

Ιδιαίτερα αυστηρά είναι τα μέτρα προστασίας του προσωπικού που σχετίζεται με

τα όπλα αυτά, είτε κατά τη χρήση τους είτε κατά την αποθήκευσή τους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι για το σκοπό αυτό υπάρχουν συνεχείς υπομνήσεις «να

βάλλονται με όλους τους περιορισμούς» που προβλέπουν οι απόρρητες διαταγές.

Όσον αφορά τη φύλαξη-αποθήκευση οι οδηγίες προβλέπουν:

* Την άμεση «απαλλαγή» του ελληνικού οπλοστασίου από τα βλήματα αυτά και

συνεπώς τη χρήση τους «κατά προτεραιότητα» και μόνο για εκπαίδευση. Η

εξάντλησή τους αναμένεται να γίνει μέχρι το 2002.

* Την αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων βλημάτων από πλοίο σε πλοίο και μεταξύ

αποθηκών.

* Την αποφυγή αποθήκευσης στις φρεγάτες με τρόπο που να έρχονται σε επαφή με

τα μεταλλικά τοιχώματα (μπουλμέδες) του πλοίου. Παράλληλα στους χώρους

αποθήκευσης να περιβάλλονται από τα νεώτερης τεχνολογίας βλήματα βολφραμίου τα

οποία και λειτουργούν έτσι ως «ασπίδα» της ακτινοβολίας. Σύμφωνα με τα

διαθέσιμα στοιχεία στη διεθνή βιβλιογραφία τα βλήματα 20 χιλ. των Phalanx

παράγονταν μέχρι το 1988. Τότε άρχισε η παραγωγή βλημάτων με χρήση βολφραμίου

στη θέση του ουρανίου.

Η ακριβής ποσότητα απεμπλουτισμένου ουρανίου που έχει κάθε ένα από τα βλήματα

του Ναυτικού δεν είναι γνωστή, ωστόσο για σύγκριση υπάρχει το εξής στοιχείο

για εξαγωγή συμπερασμάτων: Σύμφωνα με στοιχεία που έχει δώσει το ΝΑΤΟ στις

εθνικές αντιπροσωπείες της KFOR, τα 31.000 βλήματα ­ των 30 όμως χιλιοστών ­

που ερρίφθησαν στο Κοσσυφοπέδιο έχουν 3,5 τόνους απεμπλουτισμένο ουράνιο στον

πυρήνα τους. Τα θραύσματα των βλημάτων αυτών και το «νέφος» που δημιουργείται

από την υπερθέρμανση δημιουργεί, πέραν της συνεχούς έκλυσης ραδιενέργειας, και

ιδιαίτερα υψηλή τοξικότητα. Μέχρι τώρα τα όπλα αυτά περιλαμβάνονται στα

συμβατικά όπλα και όχι στα πυρηνικά. Χθες πάντως ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Κ.

Καραμανλής, που επισκέφθηκε για ενημέρωση το Πεντάγωνο και άσκησε σκληρή

κριτική στην κυβέρνηση, ζήτησε τα όπλα αυτά να περιληφθούν στα πυρηνικά και να

αποσυρθούν.

Ο κ. Άκης Τσοχατζόπουλος, που ρωτήθηκε αν υπάρχουν στο ελληνικό οπλοστάσιο

τέτοια όπλα, απέφυγε να απαντήσει και είπε «ότι διέταξε έρευνα και απογραφή

για το αν έχουμε ή δεν έχουμε, πόσα και πού».

Όσον αφορά την επικινδυνότητά του, ο κ. Α. Τσοχατζόπουλος παρέπεμψε στην

έρευνα που ζήτησε να γίνει εις βάθος από το ΝΑΤΟ. Όχι μόνο γι’ αυτό το όπλο

αλλά, όπως είπε, συνολικά για τη μόλυνση και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος

στα Βαλκάνια από τους βομβαρδισμούς. «Αυτή η μόλυνση», είπε, αναφερόμενος στη

νέα σχετική επιστολή του προς την Ε.Ε., «ξεπερνά κατά την άποψή μου κατά πολύ

την επιβάρυνση από ένα όπλο». Ειδικά δε για τα βλήματα DU τόνισε ότι «αν αυτό

το όπλο έχει σχέση (με τη μόλυνση) φυσικά και θα πρέπει να απαγορευθεί και να

μην ξαναχρησιμοποιηθεί».

Τα βλήματα που χρησιμοποιήθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο και θεωρείται ότι ευθύνονται

για τα κρούσματα καρκίνου μεταξύ των στρατιωτών του ΝΑΤΟ που υπηρετούν εκεί

είναι, κυρίως, βλήματα PGU-14/Β διαμετρήματος 30 χιλιοστών, τα οποία

εκτοξεύτηκαν από τα επτάκανα περιστροφικά πυροβόλα ΑΝ/GAU-8 Avenger των

μαχητικών αεροσκαφών Α-10. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη είναι εξειδικευμένα στην

καταστροφή αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων.

Εκτός από πυροβόλα των Α-10 και τα Phalanx, βλήματα ουρανίου χρησιμοποιούν και

τα ατρακτίδια με πυροβόλα GAU-12 των 25 χιλιοστών που διαθέτουν τα αεροσκάφη

κάθετης απογείωσης και προσγείωσης AV-8 Harrier των Αμερικανών πεζοναυτών.

Επίσης, το ουράνιο χρησιμοποιείται κατά κόρον στα αντιαρματικά βλήματα

κινητικής ενέργειας (APFSDS) που χρησιμοποιούν τα άρματα μάχης ανά τον κόσμο.

Η Τουρκία διαθέτει παρόμοια βλήματα διαμετρήματος 105 χιλιοστών και

πληροφορίες από έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι διαθέτει πάνω από 100.000 βλήματα.

Στην Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια προσφέρθηκαν βλήματα για τα τανκς της των

105 χιλ. αλλά αρνήθηκε την προμήθεια για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος.

Και συγκεκριμένα γιατί το διαμέτρημα αυτό θα αποσυρθεί σχετικά γρήγορα και η

απόθεση των βλημάτων θα προκαλούσε μόλυνση… Επίσης τα αμερικανικά άρματα

μάχης Μ1 Abrams διαθέτουν θωράκιση ουρανίου. Τα συγκεκριμένα άρματα είναι

υποψήφια και για τον ελληνικό Στρατό, χωρίς όμως τη συγκεκριμένη θωράκιση,

όπως λέγεται.

Οι Βρετανοί

Εκτός από την Ελλάδα, βλήματα με απεμπλουτισμένο ουράνιο χρησιμοποίησαν σε

ασκήσεις τους και οι Βρετανοί ­ υπήρξε μάλιστα χθες επίσημη ανακοίνωση του

βρετανικού υπουργείου Άμυνας.

Η εκπρόσωπος του υπουργείου διευκρίνισε ότι η κυβέρνηση δεν έχει κανέναν λόγο

να πιστεύει ότι τα πυρομαχικά αυτά έθεσαν σε κίνδυνο την υγεία των στρατιωτών.

Αυτό το είδος βλημάτων χρησιμοποιείται από το 1990 στα πεδία βολής στις

κομητείες Κάμπρια (βορειοδυτική Αγγλία) και Σόλγουεϊ Φιρθ (Σκωτία). Τα

γυμνάσια παρακολούθησε η υπηρεσία υγειονομικής ασφάλειας που δεν εντόπισε

καμία ένδειξη κινδύνου για τους στρατιώτες, τους πολίτες ή την πανίδα της

περιοχής, πρόσθεσε η εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Άμυνας.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής των Κοινοτήτων κ. Μπρους Τζορτζ

τόνισε πάντως από την πλευρά του ότι επείγει να διεξαχθεί έρευνα από το

υπουργείο σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν τα πυρομαχικά αυτά. Η Επιτροπή

θα συνεδριάσει στις 10 Ιανουαρίου και θα καλέσει τον υπουργό Άμυνας κ. Τζεφ

Χουν να καταθέσει για την υπόθεση αυτή το συντομότερο δυνατόν.