ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Το Μαύρο Τρίγωνο της Σερβίας

Οι Ιταλοί στρατιωτικοί συνεχίζουν να εκφράζουν τις αμφιβολίες τους. Αλλά

στο Πάντσεβο η κατάσταση είναι τραγική.

«Δόκτωρ Ζαφίροβιτς, είναι ακριβές ότι μέσα σε ένα χρόνο οι θάνατοι από όγκους

και λευχαιμίες στην πόλη σας έχουν αυξηθεί κατά 70%;». «Όχι». «Πρόκειται

λοιπόν για υπερβολή; Οι αριθμοί είναι διογκωμένοι;». «Όχι, είναι

υποβαθμισμένοι. Οι θάνατοι έχουν αυξηθεί κατά 500%». Ο Ιβάν Ζαφίροβιτς είναι

μέλος των Πρασίνων της Σερβίας και τα τελευταία 13 χρόνια ζει στο Πάντσεβο,

μερικά χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Βελιγραδίου. Ήδη πριν από τον πόλεμο,

λέει στη Στάμπα, η περιοχή αυτή ήταν πολύ βεβαρημένη: δύο χιλιάδες

άνθρωποι παρουσίαζαν κάθε χρόνο όγκους και λευχαιμία εξαιτίας των πολυάριθμων

χημικών βιομηχανιών και των άθλιων συνθηκών ασφαλείας σ’ αυτές. Μετά τους

βομβαρδισμούς και την πυρπόληση των εγκαταστάσεων, ο αριθμός των νεοπλασιών

έχει εκτοξευθεί στα ύψη, φτάνοντας τις 10.000. Για πρώτη φορά, μάλιστα, οι

ασθένειες αυτές πλήττουν και τους νέους.

Το Πάντσεβο είναι η μία κορυφή του «Μαύρου Τριγώνου» της Σερβίας. Οι άλλες δύο

κορυφές είναι το Βελιγράδι και το Νόβι Σαντ. Ο Βούκασιν Πάβλοβιτς, καθηγητής

στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, δείχνει

στον Ιταλό δημοσιογράφο τους χάρτες που έχουν ετοιμαστεί (με… βρετανική

χρηματοδότηση) και θα δοθούν σύντομα στη δημοσιότητα. Με κόκκινο είναι

σημειωμένες οι περιοχές που βομβαρδίστηκαν λιγότερο, με ροζ οι λιγότερο

τυχερές και με μαύρο όσες δέχονταν περισσότερες από 130 επιθέσεις ημερησίως

για διάστημα 51 έως 68 ημερών συνεχώς. Οι πιο σκούρες ζώνες είναι το Κόσοβο

και το Μαύρο Τρίγωνο. «Κανείς δεν περίμενε μια τόσο υψηλή θνησιμότητα στη

μεταπολεμική εποχή», λέει ο Πάβλοβιτς. «Δεν τολμώ να σκεφτώ τι θα συμβεί στους

Αλβανούς του Κοσόβου…».

Επίσημοι αριθμοί δεν υπάρχουν. Οι στρατιωτικοί σωπαίνουν, οι γιατροί το ίδιο:

όσο ήταν ο Μιλόσεβιτς στην εξουσία δέχονταν πιέσεις, σήμερα φοβούνται μην

κατηγορηθούν για πρόκληση πανικού. Οι Πράσινοι διαθέτουν μόνο ενδείξεις. Τους

τελευταίους μήνες, για παράδειγμα, πρέπει να περιμένεις μια εβδομάδα για να

θάψεις έναν άνθρωπό σου στο Βελιγράδι. Και τα σκυλιά, πώς ψοφάνε έτσι τα

σκυλιά… Από το εξαντλημένο ουράνιο που χρησιμοποιήθηκε στο Ιράκ εκτιμάται

ότι μπορεί να έχουν μολυνθεί 80.000 Αμερικανοί στρατιώτες, λέει ο Πάβλοβιτς.

Κι εκεί είχαν πληγεί αμμώδεις εκτάσεις. Ποιες θα είναι άραγε οι συνέπειες σε

ένα τελείως διαφορετικό οικοσύστημα, γεμάτο δάση, πολλά ζωικά είδη και νερά

που τρέχουν μεταφέροντας απόβλητα;

Στην τρίτη κορυφή του τριγώνου, το Νόβι Σαντ, ένας άλλος οικολόγος είναι ακόμη

πιο απαισιόδοξος. Το ΝΑΤΟ δεν βομβάρδισε μόνο τη Γιουγκοσλαβία αλλά ολόκληρη

την Ευρώπη, λέει ο Νικόλα Άλεκσιτς. «Τα αιωρούμενα σωματίδια εξαντλημένου

ουρανίου παρασύρονται από τους ανέμους και η επιβλαβής τους δράση παραμένει

για τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Εμείς περιμένουμε τα δηλητήρια που έχουν

εισχωρήσει στο έδαφος να φτάσουν στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, διαδικασία

που διαρκεί τρία χρόνια. Από τους τελευταίους βομβαρδισμούς έχουν περάσει 19

μήνες. Είμαστε απελπισμένοι».