Έχουν περάσει κατά μέσον όρο δέκα χρόνια από τότε που τελείωσαν το σχολείο, οι

περισσότεροι είναι εργαζόμενοι, ενώ αρκετοί έχουν δημιουργήσει οικογένεια.

Αποφάσισαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους χωρίς όμως να επιστρέψουν στα έδρανα

του Πανεπιστημίου… Οι φοιτητές του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) θα

πάρουν το πτυχίο ή το μεταπτυχιακό τους με το σύστημα της εξ αποστάσεως

εκπαίδευσης.

«Το γεγονός ότι το σύστημα αυτό δεν απαιτεί τη φυσική παρουσία των φοιτητών

δεν σημαίνει ότι μιλάμε για ένα Πανεπιστήμιο μειωμένης ευθύνης. Το επίπεδο

σπουδών αλλά και οι απαιτήσεις είναι υψηλές. Και τα συγγράμματα είναι ειδικά

διαμορφωμένα για μια τέτοιου τύπου διδασκαλία», εξηγεί ο κ. Περικλής

Βαλλιάνος, ακαδημαϊκός συντονιστής σε δύο θεματικές ενότητες του Προγράμματος

Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Η μαζική είσοδος φοιτητών στο ΕΑΠ έγινε την περασμένη άνοιξη (το 1998

λειτούργησαν αρχικά δύο πιλοτικά προγράμματα). Το 2001 θα φοιτούν στα έξι

προπτυχιακά και στα 15 μεταπτυχιακά προγράμματα του Ανοικτού Πανεπιστημίου

10.000 σπουδαστές από όλη την Ελλάδα. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των

σπουδαστών θα φθάσει τις 50.000 τα επόμενα πέντε χρόνια.

Οι τίτλοι σπουδών και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του ΕΑΠ είναι

απολύτως ισότιμα με τα άλλα δημόσια ΑΕΙ της χώρας. Για την απόκτηση πτυχίου

απαιτούνται τουλάχιστον τέσσερα χρόνια φοίτησης, ενώ για το μεταπτυχιακό δύο.

Η ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών απαιτεί τη συμμετοχή σε συγκεκριμένο αριθμό

θεματικών ενοτήτων. «Χρειάζονται τέσσερις εργασίες για κάθε θεματική ενότητα,

για τις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες ημερομηνίες υποβολής και φυσικά

βαθμολογούνται. Αν κάποιος δεν συγκεντρώσει την απαραίτητη βαθμολογία χάνει το

μάθημα», σημειώνει ο κ. Βαλλιάνος. Στο τέλος κάθε χρονιάς, οι σπουδαστές

δίνουν γραπτές εξετάσεις στο αντικείμενο της κάθε ενότητας.

Οι φοιτητές επικοινωνούν με τους καθηγητές για τις απορίες που τυχόν

δημιουργούνται μέσω τηλεφώνου, με φαξ, αλλά και με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

«Τυχαίνει να μιλήσω με κάποιον φοιτητή από δέκα έως και πενήντα φορές τον

χρόνο. Δεν επικοινωνούν όμως μόνον εκείνοι μαζί μου. Αρκετές φορές τους στέλνω

ενημερωτικές επιστολές ή e-mail», λέει ο κ. Χρήστος Παναγιωτακόπουλος,

διδάκτωρ εκπαιδευτικής τεχνολογίας και συνεργαζόμενο εκπαιδευτικό προσωπικού

στο ΕΑΠ.

Παράλληλα, διδάσκοντες και σπουδαστές πραγματοποιούν τέσσερις τετράωρες

συμβουλευτικές συναντήσεις κατά τη διάρκεια της δεκάμηνης φοίτησης, δηλαδή σε

ένα ακαδημαϊκό έτος. «Σε αυτές τις συναντήσεις ο ρόλος του καθηγητή είναι

περισσότερο συμβουλευτικός και εμψυχωτικός. Σπανίως λείπουν οι φοιτητές.

Αντίθετα δείχνουν να τις περιμένουν με μεγάλη λαχτάρα. Και όταν φεύγουν από

την αίθουσα έχουν ακόμα μεγαλύτερη δύναμη και θέληση να συνεχίσουν»,

περιγράφει ο κ. Παναγιωτακόπουλος. Στις συναντήσεις αυτές αντιστοιχεί ένας

καθηγητής σε τριάντα μαθητές.

Η εξεταστέα ύλη για κάθε θεματική ενότητα αποτελείται από 800 έως και 1.000

σελίδες. Έχει υπολογιστεί ότι για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους οι

σπουδαστές θα πρέπει να διαβάζουν περίπου 10 ώρες την εβδομάδα. «Είναι

πράγματι δύσκολο για κάποιον που έχει οικογενειακές αλλά και επαγγελματικές

υποχρεώσεις να βρει δέκα ώρες την εβδομάδα. Και να μην ξεχνάμε ότι είναι

άνθρωποι που στην πλειονότητά τους έχουν εγκαταλείψει χρόνια τα μαθήματα. Από

την άλλη όμως είναι ώριμοι, συνειδητοποιημένοι και αποφασισμένοι να επιτύχουν

τον στόχο τους», εξηγεί ο κ. Αλέξανδρος Λυκουριώτης, πρόεδρος της διοικούσας

επιτροπής του ΕΑΠ.

Για την απόκτηση πτυχίου απαιτούνται δώδεκα θεματικές ενότητες και για το

μεταπτυχιακό τέσσερις. Η κάθε θεματική ενότητα κοστίζει 180.000 δρχ. ετησίως.

Τα χρήματα αυτά καταβάλλονται για την απόκτηση του απαραίτητου εκπαιδευτικού

υλικού. Στους φοιτητές αποστέλλονται στον τόπο διαμονής τους τα συγγράμματα,

το οπτικοακουστικό υλικό και ο οδηγός σπουδών.

Στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο συμμετέχουν φέτος 5.000 φοιτητές. Οι αιτήσεις που

είχαν υποβληθεί όμως φθάνουν τις 24.000. «Ελπίζουμε ότι και με τη βοήθεια της

Πολιτείας κάποια στιγμή το Πανεπιστήμιο θα γίνει πραγματικά ανοικτό.

Χρειάζονται όμως περισσότεροι διοικητικοί υπάλληλοι και επέκταση της

υπάρχουσας υποδομής», λέει ο κ. Λυκουριώτης. Και εκφράζει την ελπίδα ότι «αυτό

είναι εφικτό, ήδη το σύστημα δουλεύει καλύτερα από ό,τι περιμέναμε».

«Συμφοιτήτρια» με τον γιο της που σπουδάζει στην Αγγλία

«Χρειάζονται πολλές ώρες μελέτης για να αντεπεξέλθει κανείς στις σπουδαστικές

υποχρεώσεις», λέει η κ. Ιωάννα Μαγουλά, πρωτοετής στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο στο

Πρόγραμμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού

΄Οταν τον περασμένο Μάιο έφθασε η στιγμή να υποβάλει την αίτησή της, τα

συναισθήματά της ήταν ιδιαίτερα έντονα. Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο ήταν για

εκείνην ό,τι ακριβώς ζητούσε. «Ένιωσα ότι ήμουν τόσο κοντά στο όνειρο μιας

ολόκληρης ζωής και όλα ήταν θέμα τύχης», θυμάται η κ. Ιωάννα Μαγουλά,

φοιτήτρια σήμερα στο Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.

Μητέρα δύο παιδιών, τα οποία σπουδάζουν στην Αγγλία, εργάζεται περισσότερο από

δέκα ώρες την ημέρα. Οι σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό είναι αλληλένδετες με

τη Φιλολογία, που είχε επιλέξει στα 18 της όταν δεν κατάφερε να περάσει στο

Πανεπιστήμιο, αλλά και με τα σημερινά επαγγελματικά ενδιαφέροντά της. Έχει

δημιουργήσει με τον σύζυγό της έναν πολιτιστικό εκθεσιακό χώρο.

Όταν είδε τον αριθμό της ταυτότητάς της γραμμένο με έντονους χαρακτήρες στην

ηλεκτρονική σελίδα του Ανοικτού Πανεπιστημίου συνειδητοποίησε ότι ήταν ανάμεσα

στους τυχερούς. «Έβγαλα μια κραυγή ενθουσιασμού σαν μικρό παιδάκι, ήταν το

όνειρό μου που έγινε πραγματικότητα».

Η κ. Μαγουλά είχε σκεφθεί πολλές φορές στο παρελθόν να κάνει ανώτατες σπουδές.

Οι συνθήκες της ζωής της όμως δεν της το επέτρεπαν. Οι πολλές ώρες δουλειάς,

σε συνδυασμό με τις οικογενειακές υποχρεώσεις και κυρίως το μεγάλωμα των

παιδιών, ήταν σχεδόν ανυπέρβλητα εμπόδια. «Άλλωστε σκεπτόμουν ότι η εισαγωγή

στο συμβατικό Πανεπιστήμιο είναι πια μια πονεμένη ιστορία ακόμα και για τους

νυν αποφοίτους Λυκείου».

Πρωτοετής πια, όπως άλλωστε και ο μικρός γιος της. «Είμαστε συμφοιτητές», λέει

χαμογελώντας, ενώ γνωρίζει πως το πτυχίο δεν είναι εύκολη υπόθεση. «Χρειάζεται

πολύ διάβασμα, δύο με τρεις ώρες την ημέρα. Συχνά γυρίζω στο σπίτι το βράδυ

και μελετώ από τις δώδεκα έως τις δύο τα ξημερώματα», περιγράφει. Και με

απόλυτη ειλικρίνεια συμπληρώνει: «Μη νομίζετε όμως ότι το κάνω πάντα. Έρχονται

ημέρες που έχουν προηγηθεί δώδεκα ώρες δουλειάς και δεν έχω το κουράγιο όταν

πια φθάνω στο σπίτι».

Αν και έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με τους καθηγητές της, πιστεύει ότι

τα βιβλία είναι αρκετά σαφή και σπάνια δημιουργούν απορίες. Θα ήθελε όμως να

γίνονται περισσότερες συμβουλευτικές συναντήσεις, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα

να αναλύεται πληρέστερα το αντικείμενο της κάθε θεματικής ενότητας. «Αυτό όμως

είναι και το χαρακτηριστικό της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Θα πρέπει κανείς να

δουλέψει πολύ μόνος για να ανταποκριθεί στις σπουδαστικές υποχρεώσεις του».

Αν και η ίδια φοιτά στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, δεν πιστεύει ότι οι σπουδές

είναι κάτι που μπορούν εύκολα να γίνουν οποτεδήποτε.«Είναι πολύ δύσκολο σε

μεγαλύτερες ηλικίες. Δεν συγκρίνεται με τον ελεύθερο χρόνο, αλλά και τις

παροχές που έχει κανείς από την οικογένειά του όταν είναι 18 έως 25 ετών».