Θα καπνίζουμε ή όχι στο Μετρό;

Περιορίζονται ή όχι τα ατομικά δικαιώματα των επιβατών του Μετρό της Αθήνας

επειδή, στους σταθμούς και τα βαγόνια του, απαγορεύεται το κάπνισμα, η

κατανάλωση τροφίμων, γλυκών και κάθε είδους ποτών, όπως τα αναψυκτικά, ακόμη

και νερού; Και μπορεί η διοίκηση της εταιρείας Αττικό Μετρό Α.Ε. να

απαγορεύει, στους χώρους του Μετρό και στους συρμούς, την άσκηση επαγγελμάτων

όπως μικροπωλητών, λαχειοπωλών, ακόμη και ζητιάνων;

Τα παραπάνω ερωτήματα δεν είναι καθόλου θεωρητικά. Ήδη έχουν τεθεί από πολίτες

της Αθήνας τόσο στην Επιτροπή για την προστασία των προσωπικών δεδομένων όσο

και στον Συνήγορο του Πολίτη και οι αρμόδιοι τής Αττικό Μετρό έχουν κληθεί να

εξηγήσουν σε ποιες διατάξεις νόμων στηρίζουν τις απαγορεύσεις που έχουν

επιβάλει σχετικά με τους μικροπωλητές, λαχειοπώλες κ.λπ..

Συγκεκριμένα, πολίτες προσέφυγαν στην Επιτροπή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

διαμαρτυρόμενοι ότι θίγονται τα ατομικά δικαιώματά τους επειδή υπάρχουν

κάμερες στους χώρους του Μετρό, μέσω των οποίων είναι δυνατή η παρακολούθηση

κάθε κίνησης και δραστηριότητας, χωρίς να υπάρχει σχετική έγγραφη

προειδοποίηση γι’ αυτό. Στο θέμα αυτό οι πολίτες δικαιώθηκαν αφού η Επιτροπή

απεφάνθη ότι καλώς μεν υπάρχουν οι κάμερες, αφού η Αττικό Μετρό επικαλείται

λόγους ασφαλείας, καλύτερης παρακολούθησης της λειτουργίας του συστήματος

κ.λπ., αλλά πρέπει να υπάρχουν, σε εμφανή σημεία, σχετικές προειδοποιητικές

πινακίδες. Πράγματι, η εταιρεία του Μετρό συμμορφώθηκε και ήδη σε όλους τους

σταθμούς τοποθετήθηκαν τέτοιες ταμπέλες που ενημερώνουν τους επιβάτες και τους

επισκέπτες ότι τους παρακολουθούν κάμερες.

Αντίθετα, η Επιτροπή δεν ασχολήθηκε ακόμη με το αν θίγονται τα ατομικά

δικαιώματα των επιβατών ή επισκεπτών του Μετρό από την απαγόρευση του

καπνίσματος και της χρήσης τροφών ή αναψυκτικών. Η Αττικό Μετρό υποστηρίζει

ότι δεν είναι δυνατόν να επιτρέψει το κάπνισμα γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσει

πολλά προβλήματα. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της εταιρείας κ. Λεωνίδας Κίκηρας,

όλο το σύστημα του Μετρό είναι εφοδιασμένο με υπεραυτόματο σύστημα

αντιμετώπισης πυρκαγιών, το οποίο διαθέτει και ανιχνευτές καπνού. Αν λοιπόν

κάποιος πετάξει ένα τσιγάρο αναμμένο σε κάποιο σημείο κοντά στον ανιχνευτή,

τότε το σύστημα θα ενεργοποιηθεί αυτόματα και θα αρχίσει το κατάβρεγμα, με

νερό, του χώρου για να σβήσει την πυρκαγιά! Εύκολα γίνεται αντιληπτό τι θα

γίνει σε μια τέτοια περίπτωση. Και αυτό βέβαια πέρα από τους λόγους που

σχετίζονται με την καθαριότητα των χώρων του Μετρό και των βαγονιών, αφού τα

αποτσίγαρα «κοσμούν » σήμερα σχεδόν όλους τους κοινόχρηστους χώρους της πόλης.

Άλλωστε, για λόγους διατήρησης της καθαριότητας του Μετρό απαγορεύεται η χρήση

τροφών και ποτών, αφού είναι δεδομένο ότι πολλοί επιβάτες θα πετάξουν όπου

βρουν τα κουτιά των ποτών, τα μπουκάλια του νερού ή τα υπολείμματα τροφών

ακόμη και αν υπάρχουν οι σχετικοί κάδοι. Η εικόνα που εμφανίζουν οι

περισσότεροι σταθμοί του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου ή και άλλοι δημόσιοι χώροι

(με τα σκουπίδια πεταμένα παντού) ενισχύει την άποψη των αρμοδίων τής Αττικό

Μετρό για την ορθότητα της απόφασής τους.

Λαχειοπώλεις – Μικροπωλητές

Αντίθετα, πιο σύνθετο εμφανίζεται το πρόβλημα με τους λαχειοπώλες, τους

μικροπωλητές, τους ζητιάνους κ.λπ. Η Αττικό Μετρό υποστηρίζει ότι εκτός από

τους λόγους καθαριότητας, η απόφασή της για απαγόρευση της κυκλοφορίας

μικροπωλητών, ζητιάνων κ.ά. στο Μετρό (για δουλειά βέβαια και όχι ως επιβατών)

επιβάλλεται και από τις συνθήκες του έργου. Λένε δηλαδή ότι το Μετρό είναι όλο

υπόγειο και οι Έλληνες δεν έχουν συνηθίσει σε τέτοιο μεταφορικό μέσο (ο

Ηλεκτρικός είναι υπόγειος μόνο σε ένα μικρό τμήμα του) και είναι ενδεχόμενο να

τους δημιουργούνται διάφορες φοβίες, όπως κλειστοφοβία κ.λπ., οι οποίες

μπορούν να επιταθούν αν οι επιβάτες ενοχλούνται ή πιέζονται από ζητιάνους και

μικροπωλητές. Ο κ. Κίκηρας λέει ότι ένας από τους λόγους που υπάρχει τόσο

άπλετος φωτισμός στους χώρους του Μετρό και ότι χρησιμοποιήθηκαν φωτεινά

χρώματα (που κόστισαν αρκετά δισεκατομμύρια επιπλέον) είναι για να αισθάνονται

σιγουριά και πιο άνετα όσοι από τους επιβάτες έχουν προβλήματα με τις υπόγειες

διαδρομές. Ο κ. Κίκηρας υποστηρίζει ότι η Αττικό Μετρό Α.Ε. έχει το νόμιμο

δικαίωμα να θέτει αυτές τις απαγορεύσεις γιατί ναι μεν οι χώροι του Μετρό

είναι κοινόχρηστοι, αλλά ιδιωτικοί κοινόχρηστοι χώροι και άρα οι χρήστες

-επιβάτες πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους χρήσεως που θέτει η εταιρεία

για τους συγκεκριμένους χώρους.

Από την πλευρά του Συνηγόρου του Πολίτη δεν υπάρχει ακόμη επίσημη απόφαση,

αλλά από έγγραφο που έστειλε προς την Αττικό Μετρό ο βοηθός Συνηγόρου του

Πολίτη κ. Γ. Καμίνης, προκύπτει ότι υπάρχουν επιφυλάξεις για τη νομική

δυνατότητα της εταιρείας να απαγορεύει στους λαχειοπώλες, μικροπωλητές κ.ά. να

ασκούν το επιτήδευμά τους στους χώρους του Μετρό. Ο κ. Καμίνης με το έγγραφό

του ζητεί από την εταιρεία να του γνωστοποιήσει τις θέσεις της επισήμως, ώστε

στη συνέχεια να υπάρξει οριστική απόφαση.

Πάντως οι υπεύθυνοι τής Αττικό Μετρό δεν δείχνουν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν

και να άρουν τις παραπάνω απαγορεύσεις γιατί θεωρούν ότι έτσι θα πληγεί η

γενική εικόνα του Μετρό, που από τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου

θεωρείται πολύ καλή έως άριστη. Μια εικόνα που τη διαμορφώνουν η ασφαλής

λειτουργία του Μετρό σε συνδυασμό με την καθαριότητα, την κοσμιότητα και το

ευχάριστο περιβάλλον που χαρακτηρίζουν τις εγκαταστάσεις του.