Αναζήτηση
Εκρηκτικό είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούνται οι υπουργοί να
ξεκινήσουν την αξιοποίηση των 18 τρισ. δραχμών του Κοινοτικού Πλαισίου
Στήριξης, για την περίοδο 2000-2006, όπως προέκυψε και από τη σύσκεψη για το
θέμα την περασμένη Τετάρτη, στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Πρωθυπουργό.
Τα προβλήματα που συνθέτουν την έντονα αρνητική αυτή ατμόσφαιρα αφορούν τόσο
την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και την ελληνική Δημόσια Διοίκηση και το νέο
θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα διέπει την αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα παρασκήνια της σύσκεψης της Τετάρτης, τα
προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι υπουργοί καλούνται να αξιοποιήσουν
κοινοτικά κονδύλια αφορούν τα εξής:
1. Μία Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία, σύμφωνα με τις απόψεις που
διατύπωσαν δύο τουλάχιστον υπουργοί στη σύσκεψη της Τετάρτης, θέλει κατά βάθος
να αποτύχει η Ελλάδα και να της περικόψει τα ποσά που δικαιούται, ώστε να
εξασφαλισθούν πόροι για τη διεύρυνση.
Αυτό δεν ίσχυε στις προηγούμενες Ευρωπαϊκές Επιτροπές, οι οποίες
χαρακτηρίζονταν από διάθεση συνεργασίας και υποστήριξης του επωφελούμενου
κράτους-μέλους. Οι διαθέσεις της Επιτροπής αυτής, άλλωστε, διακρίνονται αμέσως
ή εμμέσως και από τις δηλώσεις και τη στάση του επιτρόπου κ. Μ. Μπαρνιέ. Δεν
είναι τυχαίο το γεγονός ότι προς το παρόν κανένα επιχειρησιακό πρόγραμμα δεν
έχει εγκριθεί και δεν έχει εισρεύσει ούτε ένα ευρώ.
2. Ένα περιοριστικό, όπως το βλέπουν οι υπουργοί, θεσμικό πλαίσιο για
την υλοποίηση των κοινοτικών προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, στη σύσκεψη όλοι οι
υπουργοί εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για τα περιθώρια ευελιξίας που
έχουν, ώστε να προσλάβουν και να ανταμείψουν επαρκώς στελέχη για την υλοποίηση
των νέων και πολλές φορές δύσκολων έργων και προγραμμάτων. Το νέο θεσμικό
πλαίσιο δίνει τέτοιες δυνατότητες μόνο για τις λειτουργικές αρχές, οι οποίες
ενδιαφέρουν την Επιτροπή, αλλά όχι για τις υπηρεσίες που θα υλοποιήσουν τα
έργα. Συζητήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, το ενδεχόμενο να θεσπισθεί, επιπλέον
του υφιστάμενου πλαισίου, η δυνατότητα ανταμοιβής και των υπαλλήλων που θα
ασχοληθούν με την υλοποίηση των έργων. Αυτό ίσως συνδυασθεί μ’ ένα γενικότερο
σύστημα κινήτρων αποδοτικότητας που σχεδιάζει το υπουργείο Εσωτερικών για τους
δημοσίους υπαλλήλους. Οπωσδήποτε, οι υπουργοί δήλωσαν αδυναμία να προχωρήσουν
τα έργα με το υφιστάμενο δυναμικό και τις υφιστάμενες αμοιβές.
3. Ένα εξαιρετικά αυστηρό σύστημα ελέγχων, το οποίο προκύπτει από τους
νέους Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, σύμφωνα
με πληροφορίες, ότι «το Γ’ ΚΠΣ είναι ασφυκτικό από πλευράς ελέγχων» και πως
«πρέπει να προσέχουμε ακόμη και τι στοιχεία εισάγουμε στο σύστημα
πληροφόρησης», διότι με βάση αυτά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επιβάλει
ποινές. Μάλιστα, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας κ. Χρ. Πάχτας ενημέρωσε,
σύμφωνα με πληροφορίες, τους υπουργούς ότι ένας νέος υπό διαμόρφωση Κανονισμός
προβλέπει τη δυνατότητα να γίνονται περικοπές πόρων ακόμη και με
δειγματοληπτικούς ελέγχους, από τους οποίους θα διαπιστώνονται παρατυπίες. Οι
περικοπές, που μπορεί να φθάσουν και το 100% του προϋπολογισμού ενός έργου,
δεν θα επιβάλλονται μόνο σε όσα ελέγχθηκαν, αλλά στο σύνολο της κατηγορίας
τους (π.χ. οδικά της συγκεκριμένης νομαρχίας).
4. Μια «πολεμική» ατμόσφαιρα μεταξύ των υπαλλήλων, οι οποίοι θέλουν
όλοι να απασχοληθούν στις υπό σύσταση διαχειριστικές αρχές, λόγω των
υψηλότερων αμοιβών που θα παίρνουν εκεί. Ήδη οι γενικοί γραμματείς, οι οποίοι
θα εισηγηθούν τις λίστες με τα ονόματα των υπαλλήλων που θα στελεχώσουν τις
διαχειριστικές αρχές, πολιορκούνται από τους ουκ ολίγους ενδιαφερομένους. Και
είναι προφανές ότι μόνο λίγοι θα πετύχουν τον στόχο τους, ενώ μπορεί να
αξίζουν περισσότεροι. Ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Ν. Χριστοδουλάκης πρότεινε,
σύμφωνα με πληροφορίες, να υπογραφούν συμβόλαια μικρής διάρκειας, ώστε να
υπάρχει δυνατότητα να απασχοληθούν πολλοί στις διαχειριστικές αρχές, αλλά και
να απομακρύνονται όσοι διαπιστωθούν ανίκανοι να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντά
τους. Κατά τις πληροφορίες, δεν θα ισχύσει ένας γενικός κανόνας στο θέμα αυτό,
αλλά ο κάθε υπουργός θα μπορεί να αποφασίσει μόνος του τι τακτική θα
ακολουθήσει. Το πλαίσιο αυτό προκαλεί ανησυχίες για τη δυνατότητα να
αξιοποιηθούν σωστά τα κονδύλια από τη χώρα, ενώ δεν θεωρείται πλέον απίθανο το
ενδεχόμενο να υπάρξουν απώλειες, καθώς σε αυτό το ΚΠΣ δεν θα είναι δυνατή η
μεταφορά πόρων από έτος σε έτος.
Έτσι, δεν μπορεί να θεωρηθεί συμπτωματικό το γεγονός ότι όλοι οι υπουργοί που
συμμετείχαν στη σύσκεψη αποχώρησαν κατηφείς, ύστερα από τρεις και πλέον ώρες συζήτησης…
