Αναζήτηση
Η Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλείται σήμερα να «γιορτάσει» τα
πενήντα χρόνια δραστηριοτήτων της. Δεν είναι βεβαίως μια επέτειος γιορτής,
γιατί οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι διώξεις συνεχίζουν, σε
όλο τον κόσμο, με αμείλικτο ρυθμό. Είναι, για τους πολίτες του κόσμου, μια
επέτειος συνειδητοποίησης και μια πρόσκληση για εθελοντική συμμετοχή, του
καθενός από εμάς ανάλογα με τις δυνάμεις του, στις προσπάθειες της Υπάτης
Αρμοστείας.
Πάνω από όλα πιστεύω ότι οφείλουμε όλοι να υιοθετήσουμε και να πραγματώσουμε,
στη συνείδησή μας και στις πράξεις μας, ορισμένες βασικές αρχές που πρέπει να
διέπουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους πρόσφυγες. Αυτές τις
βασικές αρχές τις οποίες πρεσβεύει η Υπάτη Αρμοστεία και πάνω στις οποίες
εδραιώνει τις δραστηριότητές της πρέπει να τις υιοθετήσουμε όλοι και να τις
κάνουμε κοινό μας κτήμα. Όσοι αιτούνται ασύλου χρήζουν προστασίας. Οι
πρόσφυγες μπορούν και είναι σε θέση να προσφέρουν ουσιαστικά στην κοινωνία. Οι
πρόσφυγες δικαιούνται ανάλογου σεβασμού και βοήθειας αυτών που επιδεικνύουμε
και παρέχουμε στους συμπολίτες μας. Και τέλος, το σημαντικότερο, οι πρόσφυγες
έχουν προβλήματα, δεν αποτελούν το πρόβλημα.
Η χώρα μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον σεβασμό των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι συνάμα αξία, σκοπός και όρια. Είναι
τα όρια, τα σύνορα του σύγχρονου πολιτισμού. Είναι ο σκοπός μιας παγκόσμιας
πολυπολιτισμικής κοινωνίας βασισμένης στη διαφορετικότητα. Μιας δημοκρατικής
και ειρηνικής κοινωνίας που στηρίζεται στον πλουραλισμό, στην ανοχή και στην
ευρύτητα πνεύματος. Η Ελλάδα υπερασπίστηκε στο παρελθόν τα ανθρώπινα
δικαιώματα και τις πανανθρώπινες αξίες και θα συνεχίσει να το κάνει με όλες
της τις δυνάμεις.
Όπως αγωνίζομαι και θα αγωνίζομαι για τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των
μειονοτήτων, το ίδιο θα συνεχίσω να κάνω και για τα δικαιώματα των προσφύγων.
Είναι βαθιά πεποίθησή μου ότι με τον δημοκρατικό διάλογο, με την ανεκτικότητα
και την ευρύτητα πνεύματος ανοίγουν δίαυλοι λύσεων σε όλα τα προβλήματα της
ανθρωπότητας.
Σημαντικότερο όλων είναι η συνύπαρξη των λαών. Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας
των κοινωνιών. Ανοχή στο διαφορετικό, ανοχή στον διπλανό σου ασχέτως αν είναι
άλλης φυλής, άλλης θρησκείας, άλλης εθνότητας και άλλης πολιτικής άποψης.
Ακόμα δε περισσότερο αν οι διώξεις τον έχουν οδηγήσει να γίνει πρόσφυγας. Αυτά
είναι και τα ιδανικά που πρέπει να προωθεί η Ελλάδα. Κι η Ελλάδα αναλαμβάνει
μια ιστορική ευθύνη στα Βαλκάνια προωθώντας αυτές τις αρχές και συμβάλλοντας
έτσι στην ευρωπαϊκή τους προοπτική.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που ανέδειξε τον ρόλο που η χώρα μας μπορεί να
διαδραματίσει στην περιοχή μας, ειδικότερα σε ό,τι αφορά το θέμα των
προσφύγων, είχε για αφετηρία την κρίση στο Κόσοβο. Συμπέρασμά μας είναι ότι
άσκηση της εξωτερικής πολιτικής δεν υλοποιείται πλέον μόνο με τη συνέχιση της
παραδοσιακής συνήθους διπλωματίας και χρειάζεται το άνοιγμα στην κοινότητα των
πολιτών που καθιστά τους ίδιους τους πολίτες συνδιαμορφωτές στην εξωτερική μας
πολιτική και στηρίζει τον ρόλο τους έναντι των άλλων λαών στα Βαλκάνια, στην
Τουρκία και ευρύτερα. Γιατί και ο κάθε πολίτης μπορεί να αναλάβει ενεργό ρόλο
στο θέμα της προστασίας και περίθαλψης των προσφύγων.
Ο ρόλος διαφάνηκε στα πρόσφατα γεγονότα στην ευρύτερη περιοχή μας με την
έντονη συμβολή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στην προώθηση της ανθρωπιστικής
βοήθειας και στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων ενεργότερης συμμετοχής της
χώρας μας στις συνθήκες διαβίωσης των πληθυσμών στις γειτονικές μας χώρες.
Η ενεργός παρουσία μας στο Κοσσυφοπέδιο, είτε με την οργάνωση προσφυγικών
καταυλισμών στην Αλβανία και στα Σκόπια είτε με τη συνεχή ροή ανθρωπιστικής
βοήθειας μέσω της αυτοθυσίας και του εθελοντισμού των ελληνικών Μη
Κυβερνητικών Οργανώσεων, καταδεικνύει τη σημασία νέων μορφών παρέμβασης και
άσκησης της εξωτερικής πολιτικής. Έδωσαν τη δυνατότητα στην Ελλάδα να
ενισχύσει τον ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή μας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη
σταθερότητα, στην ασφάλεια και στην προστασία των πληθυσμών των Βαλκανίων.
Είναι για μας, την ανθρωπότητα, ένα δίδαγμα εξαιρετικά οδυνηρό, ότι με το
ξεκίνημα της νέας χιλιετίας δεν έχουμε δώσει, ως κράτη, ως έθνη, ως διεθνής
κοινότητα λύσεις δραστικές στο θέμα των προσφύγων. Ένα δίδαγμα ηθικό που μας
υπογραμμίζει ένα βαθύτερο αξίωμα: ο ουμανισμός πρέπει να αποτελεί τον πηγαίο
πυρήνα των σχέσεών μας, ως έθνη και οντότητες. Ακόμα περισσότερο στην εποχή
της παγκοσμιοποίησης όπου καλούμεθα να διασφαλίσουμε τη λειτουργία μιας
διεθνούς οικονομίας που θα ανταποκρίνεται στις αναδυόμενες κοινωνικές ανάγκες,
θα είναι ευαίσθητη στα αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, θα συμβάλλει στη
μείωση των ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών.
Η 50ή επέτειος λειτουργίας της Υπάτης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες δεν έχει
συμβολικό χαρακτήρα, αλλά μας υπογραμμίζει τις ευθύνες μας ως πολίτες και μας
ωθεί να προασπίσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και να υπερασπιστούμε όλους
εκείνους που διώκονται.
Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι υπουργός Εξωτερικών.
