Το ποσό των 112 δισ. δρχ. τον χρόνο θα εξοικονομήσει το Δημόσιο από τη

μαζική φυγή των δημοσίων υπαλλήλων λόγω των επικείμενων αλλαγών στο

ασφαλιστικό, ενώ οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία (ΠΟΠΟΚΠ)

παρέχουν αναλυτικές οδηγίες για τους ασφαλισμένους.

Η ηγεσία της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία εκτιμά ότι υπάρχει

σκοπιμότητα από την κυβερνητική πλευρά ώστε να «αδειάσει» το Δημόσιο, αφού δεν

προχωρεί στις απαραίτητες διευκρινίσεις και διαβεβαιώσεις ώστε να αποτρέψει τη

μαζική έξοδο των εργαζομένων στη σύνταξη. Θα αρκούσε για παράδειγμα ­

παρατηρεί ο πρόεδρος της ΠΟΠΟΚΠ κ. Γιώργος Κουτρουμάνης ­ μια ρητή διαβεβαίωση

τουλάχιστον για όσους έχουν θεμελιώσει ή θα θεμελιώσουν δικαίωμα

συνταξιοδότησης μέχρι την ψήφιση του νέου νόμου για το ασφαλιστικό (εκτιμάται

να γίνει προς το τέλος του 2001) ότι δεν θα θιγούν από τις όποιες αλλαγές όχι

μόνο στο όριο ηλικίας αλλά και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων κύριων και

επικουρικών. Ότι δηλαδή ­ προσθέτει ο κ. Κουτρουμάνης ­ οι υπάλληλοι αυτής της

κατηγορίας θα έχουν τη δυνατότητα και μετά την ψήφιση του νέου νόμου να

αποχωρήσουν όποτε οι ίδιοι το επιλέξουν, με τις προϋποθέσεις που έχουν σήμερα.

Στο Δημόσιο σήμερα υπηρετούν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας,

περίπου 40.000 υπάλληλοι που μπορούν να βγουν στη σύνταξη. Έχουν θεμελιώσει

δικαιώματα, ενώ ο μέσος χρόνος υπηρεσίας τους είναι κάτι λιγότερο από 25 έτη

και ο μέσος μισθός τους είναι 385.000 δρχ. Η αποχώρηση των 40.000 εργαζομένων

από το Δημόσιο, και μάλιστα χωρίς κανένα κίνητρο, ανάλογο με εκείνο των

τραπεζών, και με δεδομένο ότι η μέση κύρια σύνταξη που θα λάβουν κινείται στις

185.000 δρχ. τον μήνα, σημαίνει ότι το Δημόσιο μπορεί να κερδίσει αμέσως 112

δισ. δρχ. τον χρόνο ή να προσλάβει 30.000 νέους υπαλλήλους (νέες θέσεις

εργασίας) χωρίς να επιβαρυνθεί ούτε μία δραχμή. Κατά την ΠΟΠΟΚΠ, η πρόωρη

συνταξιοδότηση βλάπτει τους ίδιους τους εργαζομένους και εξυπηρετεί το κράτος

για τρεις βασικούς λόγους:

*Μειώνει το λειτουργικό κόστος.

*Ανανεώνει το προσωπικό και μάλιστα με νέο προσωπικό το οποίο μπορεί

ευκολότερα να προσαρμοστεί στις νέες τεχνολογίες.

*Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και επομένως βοηθάει την καταπολέμηση

της ανεργίας.

Θα πρέπει πάντως να διευκρινιστεί ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να αρχίσει τον

διάλογο για το ασφαλιστικό την ερχόμενη άνοιξη και δεσμεύεται ότι δεν θα

θιγούν σε καμία περίπτωση όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης ή

έχουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δηλαδή βρίσκονται κοντά στην έξοδο για

σύνταξη.

Η ΠΟΠΟΚΠ ­ μέσω του περιοδικού «Ο ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΣ» που εκδίδει ­ προσπαθεί να

ρίξει φως στο ομιχλώδες τοπίο που έχει δημιουργηθεί με τις επικείμενες αλλαγές

στο ασφαλιστικό, απαντώντας σε 7 καυτά ερωτήματα των ασφαλισμένων:

1. Ποια είναι τα ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα;

Οι ειδικοί της ασφάλισης όταν μιλούν για ώριμα δικαιώματα εννοούν αυτούς που

έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης, αλλά και όσους το θεμελιώνουν από

σήμερα μέχρι και 3-4 χρόνια μετά.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, κανένας δεν θεωρεί σήμερα ώριμο δικαίωμα αυτό που

θεμελιώνεται σε χρόνο που υπερβαίνει τα 4 έτη. Παράλληλα κανένας από τους

ειδικούς στον χώρο της Ασφάλισης δεν θεωρεί μη ώριμο το δικαίωμα που

θεμελιώνεται σε χρόνο μικρότερο ή ίσο των 2 ετών. Επομένως, με βάση την

ασφαλιστική πρακτική, ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα στο τέλος του 2001 θα

έχουν, στην καλύτερη για τους εργαζομένους περίπτωση, εκείνοι που έχουν ή θα

έχουν μέχρι τότε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά και όσοι το

θεμελιώσουν μέχρι το 2005.

Στη χειρότερη περίπτωση, το «ώριμο» θα περιοριστεί σε εκείνους που έχουν

θεμελιώσει ή θα θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το 2003.

2.Πότε θεμελιώνεται το συνταξιοδοτικό δικαίωμα;

Η θεμελίωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης επέρχεται με τη συμπλήρωση των

συντάξιμων ετών. Για τη χορήγηση όμως της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του

ορίου ηλικίας που προβλέπεται σε κάθε περίπτωση.

Παραδείγματα:

*Μητέρα ανήλικων παιδιών που έχει προσληφθεί μέχρι 31/12/82 στο

Δημόσιο, ΟΤΕ, ΟΣΕ, Τράπεζες κ.λπ. και έχει συνεχή μέχρι σήμερα υπηρεσία, έχει

θεμελιώσει το δικαίωμα για σύνταξη, αφού έχει συμπληρώσει οπωσδήποτε 17 1/2

συντάξιμα έτη.

Για να λάβει όμως τη σύνταξή της η μητέρα αυτή, θα πρέπει να συμπληρώσει και

το όριο ηλικίας που κυμαίνεται από τα 42 μέχρι τα 44,5 έτη (42 εφόσον

συμπλήρωσε 15ετία μέχρι το 1992, 42,5 εάν συμπλήρωσε την 15ετία το 1993 κ.λπ.

και 44,5 εάν συμπλήρωσε 15ετία το 1997).

*Άνδρας εργαζόμενος στο Δημόσιο, ΟΤΕ, ΟΣΕ, Τράπεζες κ.λπ. που έχει

συμπληρώσει σήμερα 25 συντάξιμα έτη, έχει θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης. Για να

καταβληθεί η σύνταξη στον ασφαλισμένο αυτόν θα πρέπει να έχει συμπληρώσει και

το απαραίτητο όριο ηλικίας που είναι το εξής:

Εάν έχει συμπληρώσει 25 συντάξιμα έτη μέχρι 31/12/97 τότε χρειάζεται να

συμπληρώσει ηλικία 55 ετών. Εάν όμως την 25ετία τη συμπλήρωσε το 1998

απαραίτητο όριο είναι τα 60,5 έτη, ενώ για όσους συμπληρώνουν μέσα στο 2000

την 25ετία απαιτείται για την καταβολή της σύνταξης η συμπλήρωση ηλικίας 61,5

ετών και 62 για το 2001.

Σε περιπτώσεις σαν κι αυτές που προαναφέραμε, όπου ο υπάλληλος έχει

συμπληρώσει τα συντάξιμα έτη αλλά δεν έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας, έχει

τη δυνατότητα να επιλέξει:

1η επιλογή: Ο υπάλληλος μπορεί να αποχωρήσει από την υπηρεσία του και

να ζητήσει την εφαρμογή του κανονισμού συντάξεων που ισχύει σήμερα. Η απόφαση

συνταξιοδότησης θα εκδοθεί στην περίπτωση αυτή, αλλά η καταβολή του ποσού θα

ανασταλεί μέχρι να συμπληρωθεί το προβλεπόμενο όριο ηλικίας. Όταν συμπληρωθεί

το όριο αυτό η σύνταξη θα καταβληθεί αναπροσαρμοσμένη με τις χορηγούμενες στο

διάστημα αυτό προσαυξήσεις. Η αναστολή γίνεται και για την επικουρική σύνταξη,

όχι όμως και για το εφάπαξ το οποίο άμεσα να λάβει ο υπάλληλος.

2η επιλογή: Ο υπάλληλος μπορεί να παραμείνει στην υπηρεσία του μέχρι να

συμπληρώσει και το όριο ηλικίας του, χωρίς να θιγεί το συνταξιοδοτικό του

δικαίωμα ­ που θεμελιώθηκε με τη συμπλήρωση των συντάξιμων ετών ­ από όποιες

αλλαγές επέλθουν στην προσωπική ή οικογενειακή κατάσταση του υπαλλήλου.

3.Ποιοι δεν έχουν πρόβλημα από τις όποιες αλλαγές

Με βάση αυτά που λέει η κυβέρνηση σήμερα, ότι «όσοι θα έχουν θεμελιωμένο

δικαίωμα μέχρι την ψήφιση του νέου νόμου δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα» και ότι

«θα σεβαστούμε τα ώριμα δικαιώματα», τότε δεν πρόκειται να αλλάξει το όριο

ηλικίας, ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης (κύριας και επικουρικής), το ποσό

του εφάπαξ κ.λπ. για τις παρακάτω κατηγορίες ασφαλισμένων.

Για ασφαλισμένους στο Δημόσιο και σε Ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών.

1. Μητέρες ανηλίκων που έχουν διορισθεί μέχρι 31/12/82 και συμπλήρωσαν

μέχρι 31/12/97 15 συντάξιμα χρόνια.

2. Γυναίκες έγγαμες που συμπλήρωσαν 15ετία μέχρι 31/12/97 και άγαμες

που έχουν συμπληρώσει 25ετή ή θα τη συμπληρώσουν μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια.

3. Άνδρες που έχουν συμπληρώσει 25ετή συντάξιμη υπηρεσία ή θα την

συμπληρώσουν μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια.

4.Τι θα γίνει με τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση;

Τα όρια ηλικίας δεν θα αυξηθούν για όσους έχουν ασφαλισθεί μέχρι το τέλος της

δεκαετίας του 1980. Όμως και για όσους έχουν ασφαλισθεί μετά το 1980 τα

περιθώρια για αυξήσεις στα όρια είναι περιορισμένα, αφού είναι ήδη υψηλά και

για τους περισσότερους, σε ηλικία πάνω από 60 ετών. Πάντως για την κατηγορία

αυτή εκτιμάται ότι θα υπάρξουν αυξήσεις στα όρια ηλικίας, έστω και αν δεν

μπορούν να είναι μεγάλες.

Αντίθετα μεγαλύτερες αυξήσεις στα όρια θα επέλθουν για τους ασφαλισμένους του

ΙΚΑ στα βαρέα και ανθυγιεινά, εφόσον αναθεωρηθεί το καθεστώς που υπάρχει.

Σήμερα στο καθεστώς αυτό βρίσκονται πάνω από 600.000 εργαζόμενοι και βέβαια

στο νέο καθεστώς θα γίνει προσπάθεια να μειωθούν σημαντικά. Τέλος δεν

εξετάζεται αύξηση των γενικών ορίων άνω των 65 ετών.

5.Θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης;

Μέχρι σήμερα ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης είναι εντελώς διαφορετικός από

Ταμείο σε Ταμείο.

Για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τις Τράπεζες ο υπολογισμός

γίνεται με βάση τις αποδοχές του τελευταίου, πριν από τη συνταξιοδότηση, μήνα.

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται με βάση τις

αποδοχές της τελευταίας πριν από την αποχώρηση πενταετίας, στο ΤΕΒΕ και στο

Ταμείο Εμπόρων με βάση το σύνολο των εισφορών σε όλο τον ασφαλιστικό βίο, ενώ

υπάρχουν και άλλοι ενδιάμεσοι τρόποι σε άλλα Ταμεία.

Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι ο τρόπος υπολογισμού θα προσαρμοστεί σε αυτόν

που εφαρμόζει σήμερα το ΙΚΑ, δηλαδή με βάση τις αποδοχές της τελευταίας

πενταετίας. Αυτό θα αφορά βέβαια μόνο τους μισθωτούς και όχι τους

αυτοαπασχολουμένους για τους οποίους θα συνεχιστεί σε μεγάλο βαθμό το ίδιο

καθεστώς.

Σε κάθε περίπτωση η αλλαγή του τρόπου θα αφορά όσους συνταξιοδοτηθούν μετά το

2003 ή 2004.

6.Σε ποιο ύψος θα ανέρχονται οι νέες συντάξεις;

Βασικός στόχος μέσα από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της κύριας και της

επικουρικής σύνταξης θα είναι να μειωθούν σημαντικά τα ποσά σε σχέση με αυτά

που καταβάλλονται σήμερα.

Έτσι για όσους θα συνταξιοδοτηθούν από τα μέσα αυτής της δεκαετίας (2004, 2005

και μετά), το ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος μέσα από τις συντάξεις δεν

θα ξεπερνάει το 30% για 35 χρόνια ασφάλισης (κάτι περισσότερο δηλαδή από

εκείνο που ισχύει για τους μετά το 1993 ασφαλισμένους). Σήμερα το ποσοστό αυτό

φθάνει μέχρι και το 140% για ορισμένες, πολύ λίγες πάντως, κατηγορίες

συνταξιούχων. Οι περισσότεροι συνταξιούχοι παίρνουν ως σύνταξη μετά 35 χρόνια

ασφάλισης το 80-90% των συντάξιμων αποδοχών τους.

Έναν δεύτερο στόχο που θα προσπαθήσει να επιτύχει η κυβέρνηση με τη μείωση των

συντάξεων είναι να περιορίσει την πρόωρη συνταξιοδότηση.

7.Τι θα γίνει με τις επικουρικές συντάξεις;

Οι επικουρικές συντάξεις που χορηγούνται σήμερα ανέρχονται από το 15% μέχρι

και το 60% της κύριας σύνταξης και υπάρχουν μεγάλες διαφορές από Ταμείο σε

Ταμείο. Στόχος θα είναι να περιοριστούν σημαντικά και αυτές οι συντάξεις, όπως

αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο, έτσι ώστε μαζί με την κύρια σύνταξη να

μην ξεπερνά το 80% των συντάξιμων αποδοχών. Έτσι οι επικουρικές συντάξεις για

όσους συνταξιοδοτούνται μετά 4-5 χρόνια δεν θα ξεπερνούν σύμφωνα με τις

προβλέψεις το 20% με 25% των συντάξιμων αποδοχών, για 35 χρόνια ασφάλισης.