Μήνυμα στην Ευρώπη

«Ευρώπη, Ευρώπη άκουσε τη φωνή μας!». Από τη νύχτα της εικοστής Μαΐου, στη

Στοκχόλμη, όταν η Γαλατασαράι κατέκτησε το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, οι οπαδοί της ομάδας

της Κωνσταντινούπολης φωνάζουν αυτό το σύνθημα στις τέσσερις γωνίες της

«Γηραιάς Ηπείρου». Η ομάδα του Γκεόργκε Χάτζι και του Κλαούντιο Ταφαρέλ είναι

κάτι παραπάνω από ένας ακόμα τουρκικός σύλλογος. Είναι η καλύτερη εκπρόσωπος

της χώρας στην Ευρώπη.

Η Γαλατασαράι ιδρύθηκε το 1905 και πρώτος πρόεδρός της ήταν ο Αλί Σάμι Γεν,

που έδωσε και το όνομά του στο τωρινό γήπεδο της ομάδας.

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη γειτονική μας χώρα επικράτησε η άποψη πως η

Τουρκία βρισκόταν υπό συνεχή απειλή της (Δυτικής) Ευρώπης ­ κάτι που γρήγορα

πέρασε και στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Όπως γράφουν οι πολιτειολόγοι Τανίλ

Μπόρα και Νετσμί Ερντοκάν: «Στα άρθρα που γράφουν κάποιοι αθλητικοί συντάκτες

παρουσιάζεται συχνά η ιδέα πως η χώρα είναι περικυκλωμένη από εχθρούς και θύμα

μιας διεθνούς συνομωσίας. Οι ξένοι διαιτητές συχνά θεωρούνται κομμάτι αυτής

της συνομωσίας». Για τους δύο συγγραφείς πολλοί βλέπουν κάθε ματς της

Γαλατασαράι στο εξωτερικό ως: «μία προσπάθεια να αποδείξουν την αξία της

Τουρκίας στην Ευρώπη, όπως και μία ανάγκη να γίνουν δεκτή από αυτήν».

Πέρα από αυτά, όμως, η Γαλατασαράι είναι και εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής

κουλτούρας στη χώρα. Η διοίκηση του συλλόγου, σε κάθε ευκαιρία, υπογραμμίζει

το ποιοι ίδρυσαν τον σύλλογο ­ πέντε φοιτητές του αυτοκρατορικού Λυκείου της

συνοικίας του Γαλατά, όπου τα μαθήματα διδάσκονταν σύμφωνα με τον δυτικό τρόπο

και στα γαλλικά. Αυτή η ιδέα της «ελίτ» και του «ευρωπαϊσμού» είναι παρούσα σε

όλη τη δομή της ομάδας αν και οι φίλαθλοι που γεμίζουν το «Αλί Σαμί Γεν» είναι

στην πλειονότητα τους γόνοι της μαζικής μετακίνησης από την Ανατολία, στα τέλη

της δεκαετίας του 1970.

Το μεγάλο βήμα προς την ευρωπαϊκή καταξίωση της τουρκικής ομάδας έγινε στις

αρχές της δεκαετίας του ’80 από τον Γερμανό πρώην ομοσπονδιακό τεχνικό, Γιουπ

Ντέρβαλ. Την ίδια εποχή δημιουργήθηκε το τμήμα υποδομής του συλλόγου, το οποίο

και έχει «βγάλει» το ένα τρίτο του σημερινού έμψυχου δυναμικού του. Λίγο

αργότερα, όμως, ξεκίνησαν τα οικονομικά προβλήματα. Οι εκάστοτε διοικούντες

προχώρησαν σε αλόγιστες σπατάλες (κάποιοι συνήθιζαν να πηγαίνουν στις

προπονήσεις με ελικόπτερο…) φέρνοντας τη Γαλατασαράι στα όρια της

χρεοκοπίας. Η οικονομική κατάσταση ξεκαθάρισε μόλις το 1999, με τη βοήθεια και

της κυβέρνησης, αμέσως, όμως, παρουσιάστηκε ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα: η βία.

Οι εικόνες των συμπλοκών τις 5ης Απριλίου του 2000, πριν από τον ημιτελικό του

Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, με τη Λιντς, που οδήγησαν στον θάνατο δύο Άγγλων οπαδών,

έκαναν τον γύρο του κόσμου, κηλιδώνοντας την καλή εικόνα του τουρκικού

ποδοσφαίρου. Ο χουλιγκανισμός, πάντως, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, αφού

έχει αναπτυχθεί πολύ τα είκοσι τελευταία χρόνια. Για το Μάικλ Σέβερν

αρθρογράφο της «Turkish Daily News», οι παράγοντες των ομάδων δεν είναι

άμοιροι ευθυνών: «Στο παρελθόν, οι σύλλογοι προσέφεραν δωρεάν εισιτήρια σε

συμμορίες των δρόμων. Συμμετείχαν έτσι στο ξεκίνημα της βίας στα γήπεδα, το

οποίο τώρα καταδικάζουν». Σήμερα, πάντως, οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου στην

Τουρκία, με επικεφαλής τη διοίκηση της Γαλατασαράι, έχουν συνειδητοποιήσει πως

για να ακουστεί η φωνή του αθλήματος της χώρας στην Ευρώπη πρέπει να πάψει

αυτή των χούλιγκαν…