ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Εργαλείο ελέγχου

Λίγες μέρες μετά την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής σύμβασης για τα ανθρώπινα

δικαιώματα στη νομοθεσία της Βρετανίας, η κυβέρνηση του Τόνυ Μπλαιρ κάνει ένα

βήμα προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.

Με βάση μια διάταξη που αναμένεται να ψηφιστεί στις 24 Οκτωβρίου, θα

επιτρέπεται στις επιχειρήσεις να ελέγχουν την ηλεκτρονική αλληλογραφία και τα

τηλεφωνήματα των εργαζομένων στον τόπο εργασίας. Κι αυτό, χωρίς να είναι

αναγκαία η συγκατάθεση των τελευταίων.

Η Βρετανία δεν είναι πρωτοπόρος στον τομέα της παρακολούθησης των εργαζομένων.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπολογίζεται ότι το 45% των μεγάλων επιχειρήσεων

έχουν εγκαταστήσει συστήματα που παρακολουθούν την ηλεκτρονική αλληλογραφία

των υπαλλήλων τους. Στην Καλιφόρνια υπεβλήθη ένα σχέδιο νόμου που απαγορεύει

αυτή την παρακολούθηση, αλλά απεσύρθη πριν τεθεί σε ισχύ. Πριν από λίγους

μήνες, ένας Δημοκρατικός γερουσιαστής πρότεινε να επιβληθεί στις επιχειρήσεις

όλης της χώρας να ενημερώνουν τους υπαλλήλους τους ότι ενδεχομένως

παρακολουθείται η αλληλογραφία τους. Και αυτή η πρωτοβουλία, όμως, δεν είχε

συνέχεια.

Οι εργοδότες προβάλλουν διάφορα επιχειρήματα για να δικαιολογήσουν την ανάγκη

να παρακολουθούν τους εργαζομένους. Άλλοι φοβούνται τη βιομηχανική

κατασκοπεία, άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι η ανταλλαγή ψηφιακών παιχνιδιών μέσω

της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας καταλαμβάνει πολύτιμο χώρο στη μνήμη του

συστήματος: έτσι έγινε, για παράδειγμα, πριν από λίγο καιρό με το δημοφιλές

παιχνίδι ElfBowling, που καταλαμβάνει 1 megabyte και επέφερε αναστάτωση στη

λειτουργία του κεντρικού υπολογιστή μιας εταιρείας. Όλα αυτά δεν δικαιολογούν

βέβαια την παρακολούθηση εν αγνοία του παρακολουθουμένου. «Είναι απολύτως

θεμιτό να παρακολουθείται η ηλεκτρονική αλληλογραφία του εργαζομένου,

δεδομένου ότι αποτελεί ιδιοκτησία του εργοδότη», επισημαίνει ο Χουάν Μανουέλ

Φερνάντες Λόπες, διευθυντής της ισπανικής Υπηρεσίας Προστασίας Δεδομένων. «Το

μόνο που χρειάζεται είναι να ενημερωθεί γι’αυτό».

Δεδομένου όμως ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί, και ότι το περιεχόμενο της

ηλεκτρονικής αλληλογραφίας έχει ήδη χρησιμοποιηθεί είτε σε δίκες είτε ως

απόδειξη για την απόλυση εργαζομένων (όπως έγινε πρόσφατα στη «Νιου Γιορκ

Τάιμς»), κυκλοφορούν ήδη προγράμματα που δυσκολεύουν την παρακολούθηση του

e-mail. Μια εταιρεία με το όνομα Absolute-Future. com προσφέρει μέσω του

Internet ένα πρόγραμμα που επιτρέπει την αποστολή κωδικοποιημένων μηνυμάτων. Ο

αποστολέας μπορεί επιπλέον να καθορίσει σε ποια ημέρα και ώρα επιθυμεί την

καταστροφή του κειμένου του και κατά πόσον ο παραλήπτης μπορεί να κάνει

αντίγραφα του κειμένου αυτού. Ένας άλλος τρόπος να αποφύγει τον έλεγχο και τη

λογοκρισία είναι να χρησιμοποιήσει δικό του λογαριασμό: αν η πρόσβαση στο

περιεχόμενο της αλληλογραφίας του είναι εύκολη όταν χρησιμοποιείται το σύστημα

της εταιρείας, δεν συμβαίνει το ίδιο στην περίπτωση που χρησιμοποιείται

κάποιος άλλος, ανεξάρτητος φορέας.

Η κυβέρνηση Μπλαιρ δεν πρόκειται όμως να σταματήσει εδώ. Το επόμενο μέτρο που

προτίθεται να λάβει είναι να υποχρεώσει τις υπηρεσίες παροχής πρόσβασης στο

Internet να παραδίδουν στην αστυνομία όλα τα στοιχεία γύρω από τις κινήσεις

ενός υπόπτου στο Διαδίκτυο. Από μέσο ελεύθερης επικοινωνίας, το Internet

γίνεται σιγά-σιγά εργαλείο ελέγχου.