ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο Μάης στο μουσείο

«Το αστικό κράτος δεν αλλάζει: το γκρεμίζουμε». Κι αν τυχόν δεν τα

καταφέρουμε, φροντίζει εκείνο να μας εξασφαλίσει μια θέση στο μουσείο.

Οι εργάτες που έχουν αναλάβει να βάψουν και να ανακαινίσουν το palazzo

Campana, ένα από τα στολίδια του Τορίνο, ανακάλυψαν έκπληκτοι πριν από λίγο

καιρό κάτι περίεργα συνθήματα στους τοίχους. Φράσεις ανόητες και ακατανόητες,

όπως: «Ένα γέλιο θα σας θάψει». Ή: «Η φαντασία στην εξουσία». Ή πάλι: «Δεν

είναι παρά η αρχή, ο αγώνας θα συνεχιστεί». «Λιγότερη δουλειά, δουλειά για

όλους». «Ούτε κράτος ούτε Θεό, ούτε δούλοι ούτε αφεντικά». Τι είναι τούτα; Σε

ποια εποχή ανήκουν; Ποιοι ανεγκέφαλοι ή αθεράπευτα ρομαντικοί τα έγραψαν; Μέλη

καμιάς αίρεσης, μήπως; Ή τίποτα άτακτα παιδιά;

Ευτυχώς οι μπογιατζήδες δεν βιάστηκαν να σβήσουν τα συνθήματα. Ή μήπως θα ήταν

καλύτερα να τα έχουν περάσει από πάνω με μια άσπρη, καθαρή, ή μάλλον καθαρτική

μπογιά; Σε κάθε περίπτωση, η είδηση ξύπνησε μνήμες και προκάλεσε την άμεση

αντίδραση των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στη φοιτητική εξέγερση του 1968.

Γιατί αυτά τα συνθήματα από εκείνη την ένδοξη εποχή χρονολογούνται. Μερικά

μόλις και διαβάζονται, όπως το λακωνικό «(Ο) Βίλχελμ Ράιχ (ζει;)», στη μνήμη

του Αυστριακού ψυχαναλυτή που με την κριτική του για την παραδοσιακή

οικογένεια επηρέασε μια ολόκληρη γενιά. Άλλα είναι γραμμένα στα γαλλικά,

απηχώντας άμεσα το πνεύμα του Μάη. Άλλα είναι προγενέστερα: το κλασικό «Η

εξουσία βρίσκεται στα οδοφράγματα» γράφτηκε τον Νοέμβριο του 1967, όταν οι

φοιτητές είχαν καταλάβει το palazzo, που φιλοξενούσε τότε την Έδρα

Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου.

Αυτά τα συνθήματα δεν πρέπει να καταστραφούν, δήλωσε ο κοινωνιολόγος Μάρκο

Ρεβέλι. «Ενάντια στο πνεύμα της εποχής, οι ακαδημαϊκές αρχές θα μπορούσαν να

στείλουν ένα ειρωνικό μήνυμα επιτρέποντας να παραμείνουν στην είσοδο ενός ναού

της κουλτούρας τα ίχνη του παρελθόντος. Μια τέτοια απόφαση θα είχε διπλή

σημασία: θα θύμιζε στους σημερινούς φοιτητές ότι κάθε τόσο μπορούν να

ξεσηκώνονται και θα έδειχνε σε όλους ότι, όσος χρόνος κι αν περάσει, κάτι

μένει από τις εξεγέρσεις της νεολαίας». Κι αν δεν μένει στη μνήμη μας ή στην

ψυχή μας, ας μείνει τουλάχιστον στους τοίχους. Για να το προσκυνούν ή για να

το χλευάζουν.

Ο πρύτανης ανταποκρίθηκε αμέσως στην έκκληση των ηττημένων. Όλα τα συνθήματα

θα φωτογραφηθούν, είπε ο Άντζελο Γκαριμπάλντι, και τα «πιο σημαντικά» απ’ αυτά

(τα πιο αθώα, άραγε, ή τα πιο προκλητικά;) θα διατηρηθούν εσαεί μέσα σε γυαλί.

Όπως τα βυζαντικά μωσαϊκά. Ο Μάης πέρασε στην αρμοδιότητα της αρχαιολογίας. Κι

αντί να ανησυχούν οι αριστεροί, φωνάζουν οι (μετα)φασίστες. «Δεν βρίσκω τίποτα

ιστορικά αξιόλογο σ’ ένα σύνθημα που γράφτηκε πριν από τριάντα χρόνια»,

δηλώνει ο Αγκοστίνο Γκίλια, επικεφαλής του συνδυασμού της Εθνικής Συμμαχίας

στον δήμο του Τορίνο. «Αν θέλει η Αριστερά να προφυλάξει αυτά τα συνθήματα, ας

τα εφαρμόσει στην πράξη». Αριστερά, αριστερά… σε ποιο μουσείο την έχουν

αυτήν;