Αναζήτηση
Τρεις μήνες μετά τις εκλογές της 9ης Απριλίου, το εκλογικό αποτέλεσμα
συνεχίζει να αναλύεται σε ένα πολιτικό σκηνικό που χωρίς να έχει αλλάξει ακόμη
σημαντικά, ωστόσο όλοι αισθάνονται πως πρόκειται σύντομα να επανακαθορισθεί
πλήρως.
Η αντιπολίτευση μέσα από συνεχή συνέδρια προσπαθεί να συσπειρωθεί για να
κερδίσει χρόνο, έναν χρόνο που δεν δείχνει να γνωρίζει γιατί και προς τι τον
χρειάζεται. Το ΠΑΣΟΚ από την άλλη φαίνεται να αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα
να απαντήσει στη νέα πραγματικότητα μέσα από την προσπάθεια αναδιοργάνωσης που
ξεκίνησε με την απόφαση της Κεντρικής του Επιτροπής.
Το ζήτημα που προκύπτει ωστόσο είναι τι διαμορφώνει τα νέα δεδομένα, το νέο εν
γένει, πάνω στο οποίο όλοι θα τοποθετηθούν και θα προσπαθήσουν να εκφράσουν
αξιόπιστα στα χρόνια που έρχονται. Η αναζήτηση που προκύπτει δεν μπορεί να
στρέφεται αποκλειστικά σε γενικές θέσεις και οργανωτικές προσεγγίσεις, αλλά
στον πυρήνα του θέματος κι αυτός είναι η ελληνική κοινωνία και τα σύγχρονα
χαρακτηριστικά της, οι προκλήσεις και προσκλήσεις, οι τάσεις, οι δυνατότητες
αλλά και οι αδυναμίες της. Κι όλα αυτά ιδωμένα με σαφήνεια και
αποφασιστικότητα στα παγκοσμιοποιημένα χαρακτηριστικά.
Οι σύγχρονες κοινωνίες για καλό ή για κακό έχουν κατακτήσει έναν σημαντικό
βαθμό αυτονομίας από τα κόμματα και τις επιρροές τους και η λειτουργία τους
πολλές φορές ξεπερνά τα όρια και τα πλαίσια που τα κόμματα μπορούν να
επηρεάζουν ή να καθορίζουν. Για να μπορέσουμε να εκφράσουμε τη σημερινή
κοινωνία και τις ανάγκες της πρέπει να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε τη
διαφορά ταχύτητας ή, για να τολμήσω, τη διαφορά φάσης μεταξύ της κοινωνικής
δυναμικής και της κομματικής πραγματικότητας. Οι υπερεθνικοί οργανισμοί στους
οποίους η χώρα μας συμμετέχει, η ευρύτητα των θεσμών και των ρυθμίσεων με τα
πολυ-πολιτισμικά χαρακτηριστικά που ξεπερνούν τα στενά σύνορα του κράτους και
που καθορίζουν την κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική ζωή, οι ανοιχτές
λεωφόροι επικοινωνίας, συνεργασίας, ανταλλαγής απόψεων και δεδομένων είναι
μερικοί από τους λόγους που θα μπορούσε κάποιος να ονομάσει ως τις αιτίες
αυτής της νέας και διαφορετικής κοινωνικής δυναμικής.
Νέες μορφές συγκρότησης και έκφρασης αυτής της δυναμικής, όπως είναι οι
«κοινότητες πολιτικής» και τα «δίκτυα πολιτικής», εμφανίζονται, με δυνατότητες
επιρροής σημαντικές και πολλαπλασιαστικά οφέλη αξιοσημείωτα. Ο βαθμός
εσωτερικής συνοχής τους, επικοινωνίας τους και διαμόρφωσης κοινών στάσεων
είναι σημαντικά ανώτερος από αυτόν της κομματικής σχέσης.
Σημαίνουν αυτά το τέλος των κομμάτων; Σαφέστατα όχι. Σημαίνουν όμως την ανάγκη
για μια διαφοροποιημένη ποιοτική παρέμβασή τους στα κοινωνικά δρώμενα και
γεγονότα. Εάν τα κόμματα θέλουν να συναντήσουν τους πολίτες, πρέπει να βγουν
έξω, στην κοινωνία, στους χώρους που υπάρχουν, λειτουργούν και εκφράζονται. Η
ανάγκη ωστόσο εξωστρέφειας των κομμάτων γεννά με τη σειρά της την ανάγκη
αναδιοργάνωσης της δομής τους, των διαδικασιών τους, αλλά και της ανανέωσης
των προσώπων που θα τα εκφράσουν.
Παγιωμένα πρόσωπα σε παγιωμένους ρόλους που αντανακλούν κομματικές ισορροπίες
μιας άλλης εποχής, θυμίζουν περισσότερο στοιχεία πέτρινου δάσους παρά ζωντανό
οργανιΕκεί που η κοινωνία εκδηλώνει την επιθυμία της να πάει, δεν υπάρχει
χώρος για διλήμματα. Η ισχυρή Ελλάδα της Ευρώπης με την ισχυρή, αλληλέγγυα
κοινωνία, προϋποθέτει αξιόπιστη πολιτική λειτουργία. Προϋποθέτει επίσης
κομματικούς σχηματισμούς ικανούς να εκφράσουν τις ανάγκες της και να συνθέτουν
τις αντιθέσεις της. Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται για άλλη μια φορά να αποτελεί το
σημείο αναφοράς των κυοφορούμενων εξελίξεων και των σύγχρονων αναγκών. Μακριά
από το παρωχημένο σχήμα της κλειστής και μονοσήμαντης πυραμίδας με τη
«φωτισμένη» επί παντός κορυφή και την «ανειδίκευτη» επί παντός βάση. Αυτό
είναι ασύμβατο μ’ έναν κόσμο που ζει στον ρυθμό των ανοικτών οριζόντιων
δικτύων και της εξειδίκευσης όχι μόνο ως προς τη γνώση, αλλά και καθαυτά τα
ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις του. Αλλά μακριά επίσης και από την εικόνα
μιας χαλαρής ομοσπονδίας στελεχών, όπως εμφανίζεται σήμερα η αντιπολίτευση με
το μείζον στοίχημά της να κρίνεται όχι στην αναζήτηση του καινούργιου και των
διεξόδων, αλλά στη συσπείρωση της αναμονής.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να δώσει τη μάχη της αναγέννησής του χωρίς εσωστρέφεια και
αυτοκατανάλωση, χωρίς προσκολλήσεις και εμμονές σε ομαδοποιήσεις και
προσωπικές πολιτικές, αλλά στη βάση μιας αυθεντικής προοπτικής. Να εκφράσει
τις αναζητήσεις και τις ανάγκες της κοινωνίας, να στηρίξει τις μεγάλες
επιλογές και να τις συνθέσει σε μια σταθερή και ασφαλή πορεία προς το μέλλον
με αίσθημα ευθύνης.
Η Φώφη Γεννηματά είναι βουλευτής της Α’ Αθηνών του ΠΑΣΟΚ
