ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ την υπόθεση της Συνθήκης του Άμστερνταμ ­ όχι μόνο στην Ελλάδα ­

έχει ανοίξει ο διάλογος για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.

Η Αριστερά ­ και ο ΣΥΝ στο Διαρκές Συνέδριό του, σε λίγες ημέρες ­ θα πρέπει

να καταδείξει ότι η μάχη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι η μάχη για τις

αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αυτή τη μάχη θα την κερδίσει, αν ακολουθήσει

τη γραμμή για «λιγότερη Ευρώπη».

Προβλήματα σοβαρά υπάρχουν. Αντιφάσεις, ανικανότητες, απουσία κοινής

εξωτερικής πολιτικής οδηγούν σε ανησυχίες για την πορεία της Γηραιάς Ηπείρου.

Ούτε βέβαια υποτιμά κανείς την ισχυρή παρουσία των κυρίαρχων οικονομικά

δυνάμεων και συμφερόντων για τις ευρωπαϊκές διεργασίες.

Η Ευρώπη δεν είναι η γη της επαγγελίας. Είναι όμως η μοναδική λύση για τις

αναγκαίες ολοκληρώσεις. Αν δεν ξεπεραστούν οι δυσκολίες, τότε η Ευρώπη μπορεί

να παραμείνει αυτό που την αποκάλεσε ένας αγανακτισμένος Βέλγος υπουργός στη

διάρκεια του πολέμου του Περσικού Κόλπου, το 1991: «Ένας οικονομικός γίγαντας,

ένας πολιτικός νάνος και ένα στρατιωτικό σκουλήκι».

Για να πετύχουμε τον στόχο μας και να μην εξελιχθούν οι σημερινές δυσκολίες σε

πραγματική κρίση και διάλυση, είναι ανάγκη να θέσουμε κάποιες προτεραιότητες.

Η πρώτη από αυτές είναι να διασφαλίσουμε ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα

αποκτήσει σταθερή και υπεύθυνη πολιτική καθοδήγηση δημοκρατικά νομιμοποιημένη.

Διαφορετικά θα υπερισχύσουν τα συμφέροντα των τραπεζιτών και των μεγάλων

οικονομικών δυνάμεων.

Για να υλοποιηθεί αυτή η κατεύθυνση δεν είναι το ζήτημα να εμποδίσουμε ή να

καθυστερήσουμε την ΟΝΕ.

Θα πρέπει να συνδυάσουμε την προοπτική της ΟΝΕ με σταθερές πολιτικές και

θεσμικές λειτουργίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ενιαίο νόμισμα είναι ο μοχλός, με τη βοήθεια του οποίου θα οικοδομηθεί και

θα εδραιωθεί η κοινή πολιτική.

Το ενιαίο νόμισμα δεν είναι ούτε ο αντίπαλος ούτε και ο μοναδικός στόχος που

θα εξαφανίσει όλους τους άλλους. Δηλαδή τις πολιτικές κατά της ανεργίας, τη

μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους, τη μείωση των ανισοτήτων, την οικολογική οπτική.

Η Συνθήκη του Άμστερνταμ είναι πίσω από τις προσδοκίες, με σοβαρά κενά και

ελλείψεις. Αποτελεί, όμως, με τα θετικά της στοιχεία, ένα νέο κρίσιμο κρίκο

για την ενοποίηση μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Θετικά στοιχεία υπάρχουν. Είναι: η εισαγωγή κεφαλαίου για την απασχόληση, η

ενσωμάτωση του κοινωνικού πρωτοκόλλου, νέες διατάξεις για την ισότητα μεταξύ

ανδρών και γυναικών, θεμελιώδη κοινωνικά δικαιώματα, προστασία του πολίτη και

αρχές ενάντια στον κοινωνικό αποκλεισμό, νέες εξουσίες στο Ευρωκοινοβούλιο,

αυξημένος ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, καθώς και η διατύπωση των αρχών

της «αειφόρου» ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Ας δούμε όμως και μία ακόμα κρίσιμη πλευρά που πρέπει να σταθμίσουμε για τη

στάση μας.

Ότι στην Ελλάδα αναπτύσσεται ­ και λόγω των βαλκανικών ιδιομορφιών ­ ένας

ισχυροποιούμενος εθνικισμός και αντιδυτικισμός (ιδιαίτερα εμφανής στις γραμμές

των δύο μεγάλων κομμάτων) που δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες για τον

προσανατολισμό της χώρας. Επομένως αν στη γαλλική Αριστερά, στη γερμανική

Αριστερά ή στην ολλανδική Αριστερά, ας πούμε, υπάρχει η πολυτέλεια και η άνεση

μιας ενδεχόμενης πιο αυστηρής επικριτικής γραμμής, στην Ελλάδα αυτό θα ήταν

σοβαρό λάθος.

Κατά συνέπεια, ο ΣΥΝ δεν θα πρέπει να τοποθετηθεί στη Βουλή με αρνητική ψήφο

για τη Συνθήκη του Άμστερνταμ. Το κριτικό ΝΑΙ εκφράζει καλύτερα τις

ανανεωτικές αντιλήψεις και μία θέση ευθύνης για το μέλλον της χώρας. Τα

αναγκαία μέτωπα στην ασκούμενη οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να

περιπλέκονται με τη στάση απέναντι στη Συνθήκη.

Η δύσκολη μάχη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση θα κριθεί από την ουσιαστική

συμπαράταξη των νέων αριστερών δυνάμεων, των συνδικάτων, των κοινωνικών

κινημάτων και των πολιτών. Σε αυτή τη δύσκολη υπόθεση ο αριστερός ευρωπαϊσμός

μπορεί να κερδίσει.

Ο Θοδωρής Μαργαρίτης είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ.