Οι κερδισμένες «χαμένες γενιές»

Εργο σταθμός στην ιστορία της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το «Κόκκινο και το Μαύρο» του Σταντάλ, τοποθετημένο στη Γαλλία του 1830, δηλαδή μετά τη ναπολεόντεια εποχή όταν οι προσδοκίες ξεφούσκωσαν και πολλοί νέοι βρέθηκαν σε αδιέξοδο, εμπνέει τον Κώστα Βεργόπουλο που δίνει τον τίτλο του κορυφαίου μυθιστορήματος, αντεστραμμένο, στο τελευταίο του βιβλίο. Και με το δικό του «Το Μαύρο και το Κόκκινο» –το Μαύρο της απόγνωσης που τελικά οδηγεί στο Κόκκινο της δύναμης -, ο ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Paris VIII επιχειρεί τώρα έναν απολογισμό της εποχής μας, μιας κρίσιμης εποχής με πολλά παράδοξα, στρεβλώσεις και αδικίες.

Το χρήμα, οι τράπεζες, τα χρηματιστήρια θριαμβεύουν, οι κοινωνίες συντρίβονται, οι κοινωνικοί αποκλεισμοί πολλαπλασιάζονται και οι νέοι είναι τα κατ’ εξοχήν θύματα της κρίσης σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες λέει ο Βεργόπουλος. Και παρατηρεί ότι σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν διασώζουν την απασχόληση, εξασφαλίζουν μόνο τις τράπεζες και τις χρηματικές αποδόσεις, επιρρίπτοντας το κόστος στη νέα γενιά. «Η Ευρώπη επιλέγει την κρίση», υποστηρίζει, «και η Ελλάδα, «αδύναμος κρίκος» της ευρωπαϊκής αλυσίδας, επελέγη ως «πειραματόζωο» για την αποδόμηση των κοινωνιών, από αυτήν πυροδοτείται και η αντίστροφη μέτρηση. Ομως εάν η νέα γενιά είναι σήμερα χαμένη, περισσότερο χαμένη είναι η κοινωνία που τη θυσιάζει, τονίζει ο συγγραφέας και προχωράει σε μια σειρά από επισημάνσεις για τη «χαμένη γενιά», έννοια που δεν χρησιμοποιείται για πρώτη φορά, η οποία άσκησε καθοριστικότερο ρόλο στις εξελίξεις από ό,τι όλες οι «κερδισμένες». «Ο όρος είναι αλαζονικός και με έπαρση διατυπώνεται από την πλευρά των «επιτυχημένων». Παραγνωρίζεται έτσι ο εφευρετικός και δημιουργικός δυναμισμός των «χαμένων»» γράφει ο Κώστας Βεργόπουλος και μας θυμίζει τη γενιά των Χέμινγουεϊ, Σκοτ Φιτζέραλντ, Ντος Πάσος και Εζρα Πάουντ που με το έργο τους σφράγισαν το πνεύμα της νέας εποχής μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ίδιο συνέβη και μετά τον Β’ Παγκόσμιο με τους Σαρτρ και Καμύ. Αλλά και στη χώρα μας. Οι Καρυωτάκης, Καβάφης και Καββαδίας είχαν «προεξοφληθεί χαμένοι».