Τι είναι το DSM; Γνωστό και ως η «Βίβλος της Ψυχιατρικής Διάγνωσης», το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών είναι ένα ογκώδες βιβλίο που συντάσσεται και εκδίδεται από τον Αμερικανικό Ψυχιατρικό Σύλλογο. Πρόκειται για την τυποποιημένη ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών που χρησιμοποιείται ως διαγνωστικό εργαλείο από επαγγελματίες ψυχικής υγείας στις ΗΠΑ αλλά και στην Ελλάδα. Το εγχειρίδιο που ανανεώθηκε πολλές φορές, βελτιώνοντας την αξιοπιστία των υποκειμενικών διαγνώσεων, απέκτησε τεράστια κοινωνική σημασία καθώς ορίζει την κρίσιμη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο φυσιολογικό και στην ψυχική ασθένεια και καθορίζει ζητήματα με τεράστια επίδραση στις ζωές των ανθρώπων, όπως ποιος θεωρείται υγιής και ποιος ασθενής, ποια θεραπεία πρέπει να ακολουθηθεί, ποιος πληρώνει γι’ αυτήν, ποιος δικαιούται προνόμια λόγω ανικανότητας, ποιος μπορεί να υιοθετήσει παιδί ή να πιλοτάρει αεροπλάνο, κατά πόσο ένας δολοφόνος είναι εγκληματίας ή ψυχικά ασθενής και πολλά άλλα.

Το DSM-1 εκδόθηκε το 1952, είχε 130 σελίδες και αριθμούσε 106 ψυχικές παθήσεις. Από τότε μέχρι σήμερα όμως έχουν αλλάξει πολλά. Μπορεί η ομοφυλοφιλία, για παράδειγμα, να αφαιρέθηκε το 1974 στην αναθεωρημένη έκδοση του DSM-II, η λίστα όμως των ψυχικών ασθενειών έχει διευρυνθεί πάρα πολύ, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους ειδικούς. Πέρυσι κυκλοφόρησε το DSM-5 και ήδη πριν εκδοθεί είχε ξεσπάσει σάλος στον χώρο της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας καθώς η πρόσφατη έκδοση βάζει νέα διευρυμένα κριτήρια στην κατηγοριοποίηση των ψυχικών διαταραχών επεκτείνοντας σε υπερβολικό βαθμό παλαιότερες κατηγορίες, ενώ παρουσιάζει επίσης νέες.

Ενας από τους πολέμιους της νέας έκδοσης είναι και ο ελληνικής καταγωγής ψυχίατρος Αλεν Φράνσες, διευθυντής της Ψυχιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και πρόεδρος του Ψυχιατρικού Τμήματος στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ των ΗΠΑ. Για είκοσι χρόνια ο Φράνσες είχε εργαστεί στις κατά περιόδους αναθεωρημένες εκδόσεις του DSM –διετέλεσε πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής που έγραψε τα DSM-3 και DSM-4 –αρνήθηκε όμως να συμμετάσχει στην 5η έκδοση διαφωνώντας κάθετα με τη νέα προσέγγιση. Καθώς γνωρίζει καλά τα πράγματα από μέσα, τόσο με άρθρα του στον αμερικανικό Τύπο όσο και στο βιβλίο του «Η διάσωση του φυσιολογικού», ο «πιο ισχυρός ψυχίατρος στην Αμερική», σύμφωνα με τους «Νιου Γιορκ Τάιμς», δεν διστάζει να δημοσιοποιεί τους κρυφούς κινδύνους και τα συμφέροντα που εξυπηρετούνται όπως και την αγωνία του για τη διάσωση του φυσιολογικού και του ανθρωποκεντρικού μοντέλου προσέγγισης στην ψυχιατρική. Γιατί πλέον τα πράγματα είναι πολύ σκοτεινά. Χαρακτηρίζοντας προβληματική ακόμα και την πιο αθώα ανθρώπινη συμπεριφορά, η νέα «Βίβλος» των ψυχιάτρων σε συνεργασία με τις φαρμακευτικές εταιρείες κατασκευάζει νέες ασθένειες που θα δημιουργήσουν εκατομμύρια νέους «ασθενείς» και, βέβαια, θα φέρουν τεράστια κέρδη στους φαρμακοβιομηχάνους.