«Ζούμε μια μαζική κρίση άγχους», διαπιστώνει η «Guardian», αναφερόμενη στα drones που εμφανίζονται πάνω από ευρωπαϊκές χώρες και έχουν προκαλέσει πανικό. Από την κατάρριψη τριών drones στον πολωνικό εναέριο χώρο τον περασμένο μήνα, οι θεάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχουν εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να κλείνουν μεγάλα αεροδρόμια και να ακυρώνονται πτήσεις, ταλαιπωρώντας χιλιάδες επιβάτες. Και αυτές είναι οι πτήσεις drones που γνωρίζουμε. Οπως σημειώνει η εφημερίδα, άγνωστης προέλευσης drones έχουν αρχίσει να εμφανίζονται σε βιομηχανικές περιοχές των χωρών της Βαλτικής από τα τέλη του περασμένου έτους. Η Ευρώπη βρίσκεται σε επιφυλακή και έπειτα από την εμφάνιση drones σε αεροδρόμια του Μονάχου, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες τη σύσταση νέας μονάδας άμυνας από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. O υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ έκανε λόγο για «κούρσα εξοπλισμών» και «κούρσα μεταξύ της απειλής που συνιστούν τα drones και της άμυνας απέναντί τους». Από την πλευρά του, ο καγκελάριος Μερτς εξέφρασε χθες την εκτίμηση πως η Ρωσία βρίσκεται πίσω από πολλά από τα drones που εθεάθησαν πάνω από τη Γερμανία το Σαββατοκύριακο. Με την πρόταση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που αφορά «τοίχο για τα drones» να μη γίνεται δεκτή από κάποιες χώρες της ΕΕ, κάθε ευρωπαϊκό κράτος αναζητεί πλέον τον δικό του τρόπο προστασίας
«Ο πόλεμος του μέλλοντος είναι ήδη εδώ – και δεν τον φοβάστε αρκετά. Εκτός, δηλαδή, αν είστε Ουκρανοί». Ετσι ξεκινά το άρθρο του για τις νέες μεθόδους πολέμου ο διάσημος ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Εκατοντάδες drones βουίζουν από πάνω σαν θανατηφόρες σφήκες. Σύντομα θα γίνουν χιλιάδες», παρατηρεί, αναφερόμενος κυρίως στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος «πλέον είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ένας πόλεμος με μη επανδρωμένα αεροσκάφη». Το ερώτημα, προσθέτει, είναι πόσο καλά το καταλαβαίνουν αυτό οι Ευρωπαίοι. Οι λαοί της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Εσθονίας και της Δανίας γνωρίζουν πλέον ότι τα ρωσικά drones είναι ικανά να εισέλθουν στον εναέριο χώρο τους. Αλλά έχουν πραγματικά κατανοήσει τι σημαίνει αυτό;
Σύμφωνα με τον Ολεξάντρ Καμίσιν, σύμβουλο του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, το 95% των ζημιών που προκαλούνται στο πεδίο της μάχης οφείλεται πλέον σε drones. Ταυτόχρονα, μόνο περίπου το 20% των αποστολών με drones είναι επιτυχημένες. Η φθορά είναι πολύ υψηλή. Αυτό σημαίνει, σημειώνει ο Φέργκιουσον στο άρθρο του στην ιστοσελίδα Free Press, ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο ξεχωριστά πεδία μαχών. Το ένα είναι το εσωτερικό μέτωπο: οι ολοένα και πιο ευάλωτες πόλεις της Ουκρανίας. Το άλλο είναι η εξαιρετικά μεγάλη γραμμή επαφής που εκτείνεται από το Σούμι και το Χάρκοβο στα βόρεια μέχρι τη Χερσώνα και την Κριμαία στα νότια. Είναι η πιο θανατηφόρα λωρίδα εδάφους στον κόσμο. Επειδή τα drones επιτήρησης είναι πανταχού παρόντα στον ουρανό, η παραμικρή κίνηση των επίγειων δυνάμεων εντοπίζεται. Εάν ένας πιθανός στόχος αναγνωριστεί από συστήματα που αυτοματοποιούνται όλο και περισσότερο, τα drones επίθεσης αποστέλλονται αμέσως. Η φράση που ακούτε πιο συχνά από άνδρες που έχουν υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή είναι: «Αν ακούσετε το drone, τότε είστε ήδη νεκροί». Σύμφωνα με τα λόγια του βετεράνου πολεμικού ανταποκριτή Ρίτσαρντ Ενγκελ, «το μέλλον του πολέμου είναι ένας συνεχής βόμβος από ψηλά». Το νέο στάδιο είναι τεράστια σμήνη drones με δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης και υπολογιστική αιχμή. Το επόμενο στάδιο είναι drones που κυνηγούν και σκοτώνουν εχθρικά drones.
Και οι δύο πλευρές έχουν αυξήσει ραγδαία την παραγωγή drones τον τελευταίο χρόνο. Η Ουκρανία παρήγαγε 2,2 εκατομμύρια πέρυσι, ενώ φέτος ο αριθμός θα πλησιάσει τα 6-7 εκατομμύρια. Τα κακά νέα για την Ουκρανία είναι ότι η Ρωσία κατασκευάζει ακόμη περισσότερα, ειδικά τα Shahed-136, βασισμένα σε ιρανικό σχεδιασμό, που όμως τώρα παράγονται μαζικά σε ρωσικά εργοστάσια.
Βέβαια, η Ουκρανία ηγείται στην ποιότητα. Και το μεγαλύτερο μέρος του τεχνολογικού της πλεονεκτήματος προέρχεται από την εγχώρια παραγωγή. Ομως, τα drones που κατασκευάζονται στην Ουκρανία εξακολουθούν να χρειάζονται τουρκικά ή κινεζικά εξαρτήματα. Αν και σταδιακά οι Ουκρανοί αναπτύσσουν την εγχώρια προμήθεια εξαρτημάτων, ένα drone εντελώς «χωρίς Κίνα» είναι αδύνατο, καθώς σχεδόν όλες οι μπαταρίες τους κατασκευάζονται στην Κίνα – το Πεκίνο προμηθεύει και τις δύο πλευρές σε αυτόν τον πόλεμο.
Είναι σχεδόν αδύνατο για το δυτικό μυαλό να κατανοήσει πόσο πρόθυμος είναι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν να σπαταλήσει ζωές στρατιωτών, τονίζει ο βρετανός ιστορικός. Τους τελευταίους 12 μήνες του πολέμου, σύμφωνα με μια εκτίμηση των ευρωπαϊκών μυστικών υπηρεσιών, οι Ρώσοι έχουν κερδίσει ένα επιπλέον 1% του ουκρανικού εδάφους με κόστος 7.000 νεκρούς ή τραυματίες την εβδομάδα.
Είναι ξεκάθαρο τι πρέπει να κάνουν η Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο τώρα που η Αμερική, διά στόματος Ντόναλντ Τραμπ, έχει κάνει τον πόλεμο στην Ουκρανία πρόβλημά τους. Πρώτον, να αυξήσουν την οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία. Στη συνέχεια, να επιταχύνουν τον δικό τους επανεξοπλισμό.
Αυτό θα έπρεπε να είναι εύκολο. Σε έναν άμεσο πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, το ΑΕΠ της Ρωσίας είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από αυτό της Ουκρανίας. Ωστόσο, αν προσθέσετε την ΕΕ στο πλευρό της Ουκρανίας, η αναλογία αλλάζει σε 5:1 υπέρ των αντιπάλων της Ρωσίας – αναλογία που με το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Ιαπωνία αυξάνεται στο 7:1. Η ελπίδα είναι ότι η οικονομία της Ρωσίας πλησιάζει σε κάποιο είδος «κατάρρευσης». Αν, όμως, η Ευρώπη δεν έχει σοβαρή πρόθεση να βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο – αντί να τον παρατείνει απλώς και να ελπίζει ότι η Ρωσία θα καταρρεύσει – τότε η μόνη λογική εναλλακτική λύση είναι να καταλήξει σε έναν διπλωματικό συμβιβασμό.
Και ο Φέργκιουσον καταλήγει: «Με συνεχή υποστήριξη από την Ευρώπη, οι Ουκρανοί πιθανότατα μπορούν να διατηρήσουν την άμυνά τους για έναν ακόμη χρόνο – αν και ανησυχώ για αυτόν τον εξαντλημένο, μεσήλικο στρατό, που είναι τόσο αραιός κατά μήκος της πρώτης γραμμής. Αλλά οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τη συνήθεια να στρέφονται στην Ουάσιγκτον για ηγεσία καθώς και στρατιωτικό υλικό. Φαίνεται να μη βλέπουν ότι ο ταχύτατος γερμανικός επανεξοπλισμός – η κατασκευή τεράστιων νέων γιγαεργοστασίων για τη μαζική παραγωγή των drones που μπορεί να σχεδιάσει η Ουκρανία – θα εξασφάλιζε την Ευρώπη, θα ενίσχυε την ανάπτυξη και θα ανέτρεπε το λαϊκιστικό κύμα. Πάνω απ’ όλα, δεν φαίνεται να έχουν καταλάβει τι εννοεί ο Τραμπ όταν λέει «Καλή τύχη σε όλους!» – στην πραγματικότητα είναι «Αντίο και καλό ξεκαθάρισμα».
