Δεν είναι, απλώς, ο θάνατος ενός σπουδαίου ηθοποιού, ενός μεγάλου σταρ. Είναι το τέλος μιας κινηματογραφικής εποχής. Και το τέλος ενός είδους ανδρικού πρότυπου έτσι, τουλάχιστον, όπως «έγραψε» στην οθόνη. Ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ που πέθανε χθες σε ηλικία 89 ετών, έλαμψε στο μεταίχμιο δύο εποχών, ας πούμε του παλιού και του νέου Χόλιγουντ. Εισπράττοντας ένα φως από το παρελθόν και φωτίζοντας, συγχρόνως, το μέλλον.
Θα μπορούσε να είναι ένας Κάρι Γκραντ ή ένας Γκάρι Κούπερ της εποχής του. Εξάλλου τη δεκαετία του 1960, τότε που άρχισε να λάμπει το άστρο του, ήταν ακόμη έντονο το αισθητικό αποτύπωμα εκείνων των σταρ. Αψογο ντύσιμο ακόμη και στις σπορ εμφανίσεις του, υπαινικτική αλλά μελετημένη κομψότητα και μια αρρενωπότητα που διασώζει την τρυφερότητα χωρίς να απεμπολεί τον δυναμισμό της. Από τους ισχυρότερους άνδρες – αφίσα στο Χόλιγουντ.
Θα μπορούσε ωστόσο να είναι και μία καλλιτεχνική προσωπικότητα της δικής μας εποχής. Ακτιβιστής ουσιαστικός, πολιτικοποιημένος, με άποψη και θέση για τα θέματα της εποχής μας, ευαισθητοποιημένος με την κλιματική αλλαγή, χρησιμοποίησε την τεράστια δημοφιλία του για να επικοινωνήσει τα μηνύματά του. Και αν και «αγαπημένο παιδί» των μεγάλων στούντιο, πρωτοστάτησε υπέρ του λεγόμενου ανεξάρτητου κινηματογράφου με τη δημιουργία, το 1981, του φεστιβάλ Sundance από το οποίο ξεκίνησαν την καριέρα τους σπουδαίοι κινηματογραφιστές όμως ο Ταραντίνο.
Ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ όμως, εκτός από αυτόν τον σπάνιο συνδυασμό, υπήρξε το απόλυτο ερωτικό είδωλο μιας εποχής που σήμερα, με αφορμή τον θάνατό του, μοιάζει σαν να κλείνει το μάτι στην «καλή» Αμερική που είναι σαν να έχει μπει στην κατάψυξη. Ακόμη και αν δεν υπήρξε, για όλα τα κορίτσια της γενιάς μου, το απόλυτο πρότυπο ανδρικής ομορφιάς (πολύ ξανθός, πολύ Καλιφορνέζος), όλες «σπάσαμε» σε κάποια ταινία του. Οι πιο ρομαντικές στα «Καλύτερά μας χρόνια» που ήταν σαν να μας ψιθύριζε πως οι μεγάλες αγάπες σε πάνε στον Παράδεισο, έστω και ως ανάμνηση. Οι πιο εναλλακτικές – δεν την ξέραμε ακόμη τότε τη λέξη – στους «Δύο ληστές» και το «Κεντρί». Οι πιο πολιτικοποιημένες «Στο όλοι οι άνθρωποι του προέδρου» και στον «Υποψήφιο». Οι πιο ονειροπαρμένες (η περίπτωσή μου) στον «Μεγάλο Γκάτσμπι». Οι πιο αισθησιακές στο «Πέρα από την Αφρική» (είναι κάτι να σε λούζει με κανάτα ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ). Και όσες αντιστάθηκαν επί δεκαετίες, του παραδόθηκαν, τελικά, στον «Γητευτή των αλόγων».
Ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ υπήρξε σπουδαίος ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός. Υπήρξε όμως και το «πρόσωπο» μίας εποχής που θα είναι για πάντα «τα καλύτερά μας χρόνια». Εχω την εντύπωση ακόμη και γι’ αυτούς που δεν την έχουν ζήσει.
Φωτογραφίες
Μοιάζει ιεροσυλία να αναφερθώ, μετά τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, στους διάττοντες «αστέρες» της ελληνικής σόου μπιζ, αλλά αυτές οι χαώδεις διαφορές δείχνουν και τις πραγματικές διαστάσεις των μεγεθών. Βλέπω, για παράδειγμα, νεαρές ηθοποιούς ή «μοντελοηθοποιούς» να ποζάρουν με χάρη και σκέρτσο και με τουαλέτες – υπερπαραγωγή στο κόκκινο χαλί της Βενετίας ή των Καννών. Ρώτησα λοιπόν και έμαθα. Το ζητούμενο είναι να μπει στην ίδια πρόταση το όνομα της εγχώριας σταρ με τις λέξεις «κινηματογραφικό φεστιβάλ». Και η όλη σχέση τελειώνει εδώ. Διότι τα κορίτσια είτε πάνε από μόνα τους (γεια σας, ήρθα) είτε ως «αμπάσαντορς» για την ελληνική αγορά κάποιας μάρκας ή προϊόντος από τα πάρα πολλά που είναι σπόνσορες σε αυτά τα φεστιβάλ. Αλλά για τη σύγχρονη μαζική παραγωγή σταρ, μια φωτογραφία στο σωστό περιβάλλον αρκεί για να κάνει – άρα και να φέρει – δουλίτσα.
