Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Στην Αγκυρα πετάει το γάντι της αποκλιμάκωσης ο Πρωθυπουργός - «είναι στο χέρι της…», όπως ευθέως είπε από τις Βρυξέλλες -, λίγα 24ωρα πριν από το καθοριστικό για τις γεωπολιτικές εξελίξεις ραντεβού των συμμάχων του ΝΑΤΟ στην Ισπανία, στους χώρους της Διεθνούς Εκθεσης Μαδρίτης, όπου Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συμπέσουν για πρώτη φορά στους τελευταίους δύο μήνες όξυνσης των προκλήσεων. «Η ατζέντα της συνόδου του ΝΑΤΟ είναι άλλη. Αν τεθεί οποιοδήποτε ζήτημα αφορά τις σχέσεις Τουρκίας - Ελλάδας θα δοθούν με τον πιο αυστηρό τρόπο οι κατάλληλες απαντήσεις», ξεκαθάρισε ο Μητσοτάκης για τη στρατηγική της Αθήνας, διαμηνύοντας ότι «δεν είμαι εγώ αυτός που έκλεισε τους διαύλους» και ότι «εξακολουθώ να καλώ την Αγκυρα σε διάλογο με κανόνες καλής γειτονίας», χωρίς συμμετοχή στο τουρκικό παιχνίδι της ρητορικής έντασης «που συχνά αφορά το εσωτερικό ακροατήριο». Κατά τον Πρωθυπουργό, ο δρόμος της πρόκλησης θα οδηγήσει την Τουρκία σε περαιτέρω απομάκρυνση από την ευρωπαϊκή οικογένεια, με ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης περαιτέρω μέτρων. Αντίστοιχο όμως και ενιαίο ήταν το μήνυμα των Ευρωπαίων προς την άλλη πλευρά του Αιγαίου, καθώς ζήτησαν από την Τουρκία να πάψει να δυναμιτίζει το κλίμα, χωρίς αυτή τη φορά να καταγραφούν διατυπώσεις περί θετικής ατζέντας. Η Αθήνα εμμένει στη διπλή γραμμή της, αφενός στη «διεθνοποίηση», ουσιαστικά στην ανάδειξη ότι δεν είναι εκείνη που υποδαυλίζει την ένταση δημιουργώντας άλλη μία εστία αστάθειας στην έτσι κι αλλιώς κρίσιμη συγκυρία, αφετέρου στην «ετοιμότητα» προκειμένου να δίνει απάντηση σε κάθε ανυπόστατο ισχυρισμό. Οπως έκανε ο Μητσοτάκης προς τους ομολόγους του το βράδυ της Πέμπτης, δίνοντας «εικόνα» από την Ανατολική Μεσόγειο και φέρνοντας στο δείπνο των 27 τις εμπρηστικές δηλώσεις (αποστρατιωτικοποίηση νησιών - αμφισβήτηση ελληνικής κυριαρχίας) που είχε κάνει την ίδια μέρα ο τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι. Αντίστοιχα, τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας μεταξύ άλλων στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου μετέφερε ο κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ζητώντας ανοιχτά από τους ομολόγους του να ασκηθούν πιέσεις για την επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση των όσων προβλέπονται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Το μήνυμα της ΕΕ. «Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών - μελών της ΕΕ» ήταν το τελικό μήνυμα της Συνόδου Κορυφής, με τους Ευρωπαίους να εκφράζουν «βαθιά ανησυχία» για τις πρόσφατες επανειλημμένες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας, όσο και αν δεν προεξοφλείται η στάση του Ερντογάν στις 29-30 Ιουνίου στην ισπανική πρωτεύουσα (με ετοιμότητα εκ μέρους του ΝΑΤΟ να ενεργοποιήσει ξανά τον μηχανισμό απεμπλοκής του 2020, κατά τον Γενς Στόλτενμπεργκ) ούτε ο δρόμος που θα επιλέξει για τους επόμενους μήνες η Αγκυρα έναντι Αθήνας και Λευκωσίας. Στην παράγραφο 28 του κειμένου συμπερασμάτων, που ικανοποίησε την Αθήνα, οι 27 υπενθυμίζουν και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021 - οι ηγέτες καλούσαν και τότε την Τουρκία να απέχει από προκλήσεις και ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Οπως σημειώνουν, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προαγάγει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο».
Το μέτωπο της ενέργειας. Από την πρώτη μέρα πάντως στα πηγαδάκια των Βρυξελλών κυριαρχούσε ως ανησυχία το μέτωπο της ενέργειας. Είναι ενδεκτικές οι προειδοποιήσεις του γερμανού υπουργού Οικονομίας και Προστασίας του Κλίματος Ρόμπερτ Χάμπεκ για σοκ στην αγορά φυσικού αερίου. Κατά τον ίδιο, υπάρχει «στρατηγική Πούτιν» και εάν η προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα, η Γερμανία οδεύει προς έλλειψη, με απειλή να σταματήσει η βιομηχανική παραγωγή, να απολυθούν εργαζόμενοι, να καταρρεύσουν οι αλυσίδες εφοδιασμού, να γίνουν φτωχότεροι οι άνθρωποι. Το φυσικό αέριο ήταν εκτός ατζέντας της Συνόδου Κορυφής, ωστόσο τέθηκε στο τραπέζι όταν παρουσία της προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ συζητήθηκαν συνολικά οι οικονομικές επιπτώσεις στην Ευρώπη. Ηδη στρατόπεδα χωρών, ανάμεσά τους η Ελλάδα και η Ιταλία, πιέζουν για ισχυρότερα πανευρωπαϊκά μέτρα παρέμβασης υπέρ νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Οπως αναμενόταν, ο Μητσοτάκης και ο Μάριο Ντράγκι έθεσαν εκ νέου την ανάγκη για πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου. Το ζήτημα μπορεί να κερδίζει κάποιο έδαφος, ωστόσο δεν υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες για αποφάσεις, ενώ δεν προκρίθηκε το αίτημα Ντράγκι για έκτακτη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλιο.
«Πρέπει να σχηματίσουμε ένα ενεργειακό μπλοκ» επεσήμανε και ο βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρο. Ο Μητσοτάκης δεσμεύτηκε εκ νέου ότι «δεν θα περιμένουν την Ευρώπη» και στο πλαίσιο των δημοσιονομικών ορίων θα στηρίζονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις με στοχευμένες παρεμβάσεις. Εκτίμησε ότι το έργο της Κομισιόν σε ό,τι αφορά τις προτάσεις για αποσύνδεση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου θα ολοκληρωθεί στο τέλος του καλοκαιριού. Για τα καύσιμα μίλησε για σφιχτούς ελέγχους, ώστε η αποκλιμάκωση των τιμών να περνά πραγματικά στην αντλία.
Ελένη Ευαγγελοδήμου
