Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ταυτόχρονα τέσσερις μεγάλες κρίσεις. Πανδημία Covid-19, οικονομική ύφεση που απορρέει απ’ αυτήν, κλιματική αλλαγή και κατάρρευση της βιοποικιλότητας, συνθέτουν ένα υπαρξιακό πρόβλημα που η αντιμετώπισή του απαιτεί ριζοσπαστικούς μετασχηματισμούς και διακρατικές συνεργασίες μέσα στο πλαίσιο πολιτικών που διαμορφώνουν η Ατζέντα 2030, η Συμφωνία των Παρισίων και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.  

Για την τελευταία, έχει προϋπολογιστεί €1 τρισ., ενώ επιπλέον €750 δισ., μέσω του NextGenererationEU και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προορίζονται για την επανεκκίνηση των οικονομιών σε ένα πράσινο, ψηφιακό και δίκαιο μονοπάτι που θα οδηγήσει σε κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Πέρα από τη χρηματοδότηση που είναι αναγκαία, μια αειφόρος ανάκαμψη απαιτεί συστημική προσέγγιση, δηλαδή την αντιμετώπιση των συμμετεχόντων ως μέρη που αλληλοεπιδρούν τόσο μεταξύ τους όσο και με το περιβάλλον τους, καθώς και ανάπτυξη σύνθετων λύσεων από διάφορα πεδία, πάντα με γνώμονα την επιστήμη, ώστε να σχεδιαστούν τεχνολογικά και χρηματοδοτικά μονοπάτια μετάβασης στην αειφορία, εξειδικευμένα στις ανάγκες κάθε χώρας.

Η φετινή Εκθεση του SDSN, στου οποίου τον ελληνικό και τον ευρωπαϊκό κόμβο συμπροεδρεύω, προτείνει τεχνολογικά και οικονομικά μονοπάτια μετάβασης στην αειφορία, αξιοποιώντας διεπιστημονικές λύσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυκλική οικονομία, λύσεις βασισμένες στη φύση και έργα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Αναφορικά με την προστασία όσων πλήττονται από τις πολιτικές για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, η έκθεσή μας δείχνει ότι μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, όπως αναδιανομή  εσόδων από κλιματικούς φόρους, στοχευμένα μέτρα ενεργειακής αναβάθμισης, προγράμματα διατήρησης των θέσεων εργασίας και χρηματοδότηση επιδοτήσεων για νέες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών, μπορούν να συμβάλλουν στην ταυτόχρονη εφαρμογή των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αυξάνοντας ταυτόχρονα την κοινωνική ισότητα και συνοχή, ενισχύοντας την απασχόληση και παράγοντας θετικούς πολλαπλασιαστές ανάπτυξης σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες.

Από την πρόσφατη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Γλασκώβη (COP26), στην οποία συμμετείχα ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Ενωσης Οικονομολόγων του Περιβάλλοντος, έγινε ξεκάθαρη η άνευ προηγουμένου κινητοποίηση των επιχειρήσεων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών για χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων. Το άθροισμα των κεφαλαίων παγκοσμίως που έχει δεσμευτεί για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ξεπέρασε τα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια, από μόλις 5 τρισεκατομμύρια δολάρια όταν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία ανέλαβαν τα ηνία της προεδρίας της COP26 από τη Χιλή και την Ισπανία το 2019. Η επιτάχυνση της μετάβασης στην αειφορία υποστηρίζεται επίσης από τις περισσότερες ηγεσίες των χωρών της Δύσης, οι οποίες έχουν θέσει στόχο να μηδενίσουν το ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050. H Κίνα και η Ρωσία το μεταθέτουν για το 2060, ενώ η Ινδία για το 2070.

Η Φοίβη Κουντούρη είναι καθηγήτρια στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθύντρια στο Εργαστήριο Ερευνας στην Κοινωνικό-Οικονομική και Περιβαλλοντική Αειφορία (ReSEES), διευθύντρια της Μονάδας Αειφόρου Ανάπτυξης (SDU) και του EIT Climate-KIC Hub Ελλάδος, του Ερευνητικού Κέντρου ΑΘΗΝΑ. Εκλεγμένη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Πόρων (EAERE), εκλεγμένο μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών (WAAS)  και συνδιευθύντρια του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης Ευρώπης (UN SDSN Europe) και Ελλάδος (UN SDSN Greece). Επίσης είναι μέλος της εθνικής επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή. Προσωπική ιστοσελίδα: phoebekoundouri.org