Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διηγείται γλαφυρά την πρώτη φορά που συνόδευσε τον πρωθυπουργό πατέρα του σε περιοδεία στην Κρήτη - τότε που δεν ήξερε ακόμη ότι οι πολιτικοί δεν πίνουν όλες τις ρακές που τους φιλεύουν σε κάθε στάση. Ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε νωρίς να φιλοτεχνήσει εκεί το προφίλ του αρχηγού του προοδευτικού χώρου - αν και οι κακές κρητικές γλώσσες έλεγαν πως του έδιναν να φορέσει στον λαιμό λευκά μαντίλια του γάμου, όχι τα μαύρα του αγώνα, που δώριζαν στον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Νίκος Ανδρουλάκης δηλώνει υπερηφάνως ότι κατάφερε να κρατήσει την κρητική προφορά παρά τα χρόνια στις Βρυξέλλες, γιατί είναι στο DNA του - και τα σαρωτικά του νούμερα στη Λεβεντογέννα στις πρόσφατες εσωκομματικές επιβεβαιώνουν τα δίκτυα που έχει φτιάξει στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Δύο από τους τρεις αρχηγούς που θα δώσουν τη μάχη του Κέντρου στις επόμενες κάλπες έλκουν την καταγωγή τους από το νησί της Δημοκρατικής Παράταξης. Αρα, η έκβασή της ίσως κριθεί - υποστηρίζουν μερικοί αναλυτές - από τον νικητή στη μάχη της Κρήτης. Ποια είναι, λοιπόν, η εκλογική σημειολογία του τόπου;
Τη νύχτα των τελευταίων εθνικών βάφτηκε ολόκληρος ροζ. Ηταν μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις στον χάρτη που κυριαρχούσε το μπλε χρώμα. Η λαϊκή ετυμηγορία του δεν εξέπληξε. Η παράδοση τον θέλει να ψηφίζει προοδευτικά κόμματα. Ωστόσο, στις ευρωεκλογές που προηγήθηκαν, ενάμιση μήνα πριν, η ΝΔ είχε πάρει Ρέθυμνο και Λασίθι. Το κατόρθωμα δεν ήταν αμελητέο. Στη μεταπολιτευτική ιστορία μόνο το 2007 το πράσινο του νησιού έσπασε με ένα γαλάζιο Ρέθυμνο.
Οι νεοδημοκράτες το 2019 πόνταραν πολλά στους συμβολισμούς μιας τέτοιας κατάκτησης. Στελέχη του αρχηγικού επιτελείου την επικαλούνταν ως ένδειξη της εύκολης νίκης που θα ακολουθούσε. Στις εθνικές, βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ κράτησε τελικά το προπύργιό του. Αλλά όπως έσπευδαν να υπογραμμίσουν οι αντίπαλοι, η αριστερή επικράτηση σε Ρέθυμνο και Λασίθι ήταν οριακή - με μόλις 205 και 102 ψήφους αντίστοιχα.
ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος βαθύς γνώστης των παρασκηνίων της Πειραιώς ή της ψυχολογίας των ψηφοφόρων για να καταλάβει ότι οι ρίζες του προέδρου ήταν ο λόγος των εντυπωσιακών για τη συντηρητική παράταξη επιδόσεων - ούτε πως οι ίδιες αυτές ρίζες υπήρξαν η αιτία της έμφασης που έδωσε το κόμμα στην καμπάνια του πάνω απ' το Λιβυκό Πέλαγος. Σύμφωνα με γνωστό δημοσκόπο «τα ποσοστά της ΝΔ στην Κρήτη οφείλονται σχεδόν αποκλειστικά στον Μητσοτάκη, ο οποίος διείσδυσε στο κεντρώο εκλογικό της σώμα τόσο λόγω ονόματος όσο και λόγω του πολιτικού του προφίλ».
Σήμερα, δυόμισι χρόνια μετά - και με την πρόσθεση ενός ακόμη κρητικού πολιτικού αρχηγού στην εξίσωση -, η συμβολική αξία της περιοχής για το κυβερνών κόμμα δεν έχει μειωθεί. Το αντίθετο. Για την παραπάνω πηγή «είναι στοίχημα να κρατήσει τη δύναμή του εκεί». Εξού μάλλον και, πλην της μητσοτακικής επίσκεψης που ετοιμάζεται για το άμεσο μέλλον, οι πληροφορίες λένε ότι ο Πρωθυπουργός εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να είναι το Ηράκλειο η μία από τις έδρες όπου θα κατέβει υποψήφιος όταν στηθούν κάλπες. Η επιλογή δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για τον νομό του νησιού όπου το κόμμα του γράφει τα μικρότερα ποσοστά - το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ τον κέρδισε με 13 μονάδες διαφορά.
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ. Βέβαια, η σκληρότερη σύγκρουση στα κρητικά εδάφη αναμένεται από πολλούς μεταξύ ΚΙΝΑΛ και ΣΥΡΙΖΑ. Η εκτίμηση βασίζεται στα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας της GPO στην εν λόγω περιφέρεια. Σ' αυτήν τα ποσοστά και των δύο μεγάλων κομμάτων υποχωρούν ενώ η Κεντροαριστερά ενισχύεται σημαντικά.
Η απειλή, παρ' όλα αυτά, μοιάζει μεγαλύτερη για την αξιωματική αντιπολίτευση. «Αν ήμουν ΣΥΡΙΖΑ, θα έριχνα όλες μου τις δυνάμεις εκεί», σημειώνει χαρακτηριστικά έμπειρος δημοσκόπος. Στην ανάγνωσή του η απώλεια της Κρήτης θα ήταν πλήγμα ανεπανόρθωτο για την Κουμουνδούρου, αφού θα προμήνυε μια «αντιστροφή του κλίματος» υπέρ της Χαριλάου Τρικούπη - η οποία, κατά την άποψή του, δύναται να εξελιχθεί σε ανατροπή των συσχετισμών από το Κέντρο και προς τα αριστερά εφόσον αρχίσει να παρατηρείται και στη Δυτική Ελλάδα.
Καθοριστικότερος νομός είναι για εκείνον το Ηράκλειο. Παρότι προς το παρόν όλα βρίσκονται στο επίπεδο των αναλύσεων - μια και τα στοιχεία είναι πρώιμα - δεν τοποθετούνται στη σφαίρα της φαντασίας. Γιατί; Επειδή «ένα 22% των συριζαίων κρητών ψηφοφόρων δηλώνουν αναποφάσιστοι».
Η μεγαλόνησος θεωρείται από μερικούς αναλυτές «προπομπός εξελίξεων στον κεντρώο χώρο». Το επιχείρημά τους στηρίζει η στάση των κατοίκων της στις διπλές εκλογές του 2012. Τον Μάιο το ΠΑΣΟΚ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα σε τρεις από τους τέσσερις νομούς. Τον Ιούνιο όμως κυριάρχησε παντού ο ΣΥΡΙΖΑ, διπλασιάζοντας μάλιστα το μαγιάτικο κρητικό του σκορ.
ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Το ειδικό της βάρος για τη συγκεκριμένη πλευρά του πολιτικού φάσματος μαρτυρούν και τα δεδομένα απ' τα παραβάν για την ανάδειξη του προέδρου του ΚΙΝΑΛ. Οι ψηφίσαντες στην Κρήτη αντιστοιχούν στο 13% με 14% των συμμετεχόντων στην εσωκομματική διαδικασία, όταν όσοι ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα εκεί αποτελούν το 6% με 6,5% του εκλογικού σώματος των εθνικών.
Αυτοί οι αριθμοί, πάντως, πέρα από τη συμβολική της σημασία στις εκλογικές αναμετρήσεις, εξηγούν και την πρακτική. Για τους επαγγελματίες των γκάλοπ, οι ψήφοι της μπορούν να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα μιας πανελλαδικής κάλπης στον βαθμό που το επηρεάζει οποιαδήποτε μεγάλη περιφέρεια. «Δεν σηματοδοτούν κάτι για το σύνολο της χώρας. Είναι όμως ενδείξεις για τις προθέσεις της κεντρώας εκλογικής δεξαμενής», εξηγεί ένας.
