Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Οι διατλαντικές σχέσεις αναμένεται να βελτιωθούν υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν. Το σχόλιο του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, συνοψίζει τις προσδοκίες αλλά και την απογοήτευση για τις μέχρι τώρα πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ: «Εχουμε μια μακρά ιστορία συνεργασίας μαζί, με βάση κοινές αξίες. Επομένως, χαιρετίζουμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε για άλλη μια φορά με έναν πρόεδρο των ΗΠΑ που δεν μας θεωρεί "εχθρό" ή πιστεύει ότι η ΕΕ έχει "συσταθεί για να εκμεταλλευτεί τις ΗΠΑ"».
Οπως σημειώνει ο Ιαν Μποντ, διευθυντής του τομέα εξωτερικής πολιτικής στο Center of European Reform (CER), ο Μπάιντεν δεν θα προσπαθήσει να υπονομεύσει την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ. Πιστεύει ότι οι διεθνείς οργανισμοί και η πολυμερής συνεργασία εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο Τραμπ προσπάθησε να διαιρέσει την ΕΕ υποστηρίζοντας αυταρχικούς λαϊκιστές ηγέτες όπως ο Βίκτορ Ορμπάν, κάτι που φυσικά αναμένεται να μην πράξει ο Μπάιντεν. Οι ευρωπαίοι λαϊκιστές δεν θα μπορούν πλέον να προσβλέπουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ για τη νομιμοποίηση των ενεργειών τους, και αυτό με τη σειρά του θα υπονομεύσει την πολιτική επιρροή τους στην ΕΕ. Αλλά οι λαϊκιστές δεν θα εξαφανιστούν: η επικράτησή τους οφείλεται πολύ περισσότερο στις υπαρκτές συγκρούσεις εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών, παρά στη διεθνή πολιτική.
Ο Μπάιντεν είναι υπέρμαχος της πολυμέρειας, της άμεσης επιστροφής των ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, αλλά και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον οποίο ο απερχόμενος Τραμπ θεωρούσε υποχείριο της Κίνας, θεωρείται σύμμαχος σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο έλεγχος της παγκόσμιας πανδημίας, οι σχέσεις με το Ιράν και η μεταρρύθμιση του ΝΑΤΟ, ωστόσο οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις.
Ο Μπάιντεν έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό των ΗΠΑ όπου η κατάσταση παραμένει αβέβαιη και ασταθής. Επιπλέον, ως πρόεδρος ο Μπάιντεν είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της πανδημίας και των συνεπειών της καθώς και στα προβλήματα μιας βαθιά διχασμένης κοινωνίας. Πέραν αυτού εάν οι Δημοκρατικοί δεν ελέγξουν τη Γερουσία, κάτι που θα γνωρίζουμε τον Ιανουάριο, ο Μπάιντεν δεν θα έχει τη δύναμη να προχωρήσει σε μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική πολιτική.
Η εκλογή του Τραμπ δεν ήταν απλώς ένα «ατύχημα». Παρά την τραγική διαχείριση της πανδημίας πήρε περισσότερες ψήφους σε σύγκριση με το 2016. Ο τραμπισμός δεν θα εξαφανιστεί εν μια νυκτί και ενδέχεται να επιστρέψει το 2024. Με αυτή την έννοια η «στρατηγική αυτονομία» της Ευρώπης είναι μονόδρομος. Στον πολυπολικό κόσμο που αναδύεται, οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται όπως στο παρελθόν μόνο στο Παρίσι, στη Ρώμη, στο Βερολίνο και στην Ουάσιγκτον, αλλά και στο Πεκίνο, στη Μόσχα, στην Τεχεράνη και στο Ριάντ, στο Δελχί και στο Ισλαμαμπάντ, στην Αγκυρα και αλλού.
Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να βασίζονται στις ΗΠΑ για να προώθηση των συμφερόντων τους στη γειτονιά τους, ή στην επίλυση περιφερειακών συγκρούσεων όπως αυτή στη Λιβύη. O νοσταλγικός εφησυχασμός σε έναν κόσμο που έχει ήδη αλλάξει δεν αποτελεί επιλογή αλλά συνέχιση μιας εξάρτησης που στις παρούσες συνθήκες δεν έχει μέλλον. Η αυτονομία της Ευρώπης διατηρώντας τους ισχυρούς δεσμούς με τις ΗΠΑ είναι μονόδρομος.
Η Βασιλική Σουλαδάκη είναι διεθνολόγος
