Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ξεκινά το 2019 έχοντας στο ενεργητικό του μια σημαντική επιτυχία. Από το περασμένο καλοκαίρι, το ΥΠΠΟΑ και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση της εφαρμογής του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα μουσεία της χώρας. Σήμερα το ηλεκτρονικό εισιτήριο αποτελεί γεγονός για 11 χώρους, από τους πλέον εμβληματικούς και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Οι επισκέπτες έχουν δε τη δυνατότητα διαδικτυακής αγοράς εισιτηρίων. Εύλογα ένας από τους πρώτους στόχους μας είναι η επέκταση της εφαρμογής του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε όσο το δυνατόν περισσότερους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, σε συνδυασμό με ποικίλες βελτιώσεις του συστήματος και δράσεις προβολής, ώστε να αυξηθεί η χρήση της διαδικτυακής αγοράς και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής στις εισόδους τις ημέρες και ώρες υψηλής επισκεψιμότητας.

Παράλληλα, η εύρυθμη λειτουργία των χώρων με επαρκές φυλακτικό και άλλο προσωπικό, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους επισκέπτες και η προσφορά προϊόντων υψηλής ποιότητας και αισθητικής θα συμβάλουν στην περαιτέρω διεθνή προβολή και τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η αλλαγή του τρόπου αξιοποίησης των αναψυκτηρίων αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, με επωφελείς και λειτουργικές συνεργασίες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών για εκείνα με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και με συνέργειες με τους φορείς των τοπικών κοινωνιών για τα μικρότερα. Με όλα αυτά βρισκόμαστε, βέβαια, στην επικράτεια του αυτονόητου εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών του υπουργείου, ωστόσο αυτό το αυτονόητο δεν είναι διόλου εύκολο στην υλοποίησή του.

Αν ο πολιτισμός αποτελεί σήμερα παγκοσμίως έναν από τους βασικούς και ανερχόμενους πυλώνες της οικονομίας, το υπουργείο Πολιτισμού οφείλει να αξιοποιήσει τον τεράστιο πλούτο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και στόχο το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για την κοινωνία. Η ολοκλήρωση της εντατικής προσπάθειας των τελευταίων χρόνων για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του ΤΑΠ θα είναι το επόμενο βήμα, το οποίο θα ολοκληρωθεί εντός του 2019. Ηδη ετοιμάζεται ένας νέος νόμος που θα εναρμονίζει τη λειτουργία του Ταμείου με τις απαιτήσεις της εποχής και θα ενισχύει τις ήδη αυξανόμενες δυνατότητές του να υποστηρίζει οικονομικά τις δράσεις του ΥΠΠΟΑ.

Διαχρονικά το υπουργείο Πολιτισμού έχει έναν από τους μικρότερους προϋπολογισμούς, είναι ωστόσο ταυτοχρόνως ένα από τα λίγα υπουργεία που παράγουν πλούτο. Οι δείκτες λένε ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια καταφέρνει να πολλαπλασιάζει τα έσοδά του και μάλιστα με διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς. Αυτός ο πλούτος επιστρέφει στον πολιτισμό υποστηρίζοντας την Αρχαιολογική Υπηρεσία και η βούλησή μας είναι να αρχίσει να τροφοδοτεί σε κάποιο βαθμό και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και κοινωνικές δράσεις συνδεδεμένες με την τέχνη και την κουλτούρα.

Κι εδώ περνάμε στην κοινωνική διάσταση του πολιτισμού. Μέσα από τον πολιτισμό διαμορφώνονται ατομικές και συλλογικές ταυτότητες, διαχέονται στην κοινωνία ιδέες, στάσεις, νοοτροπίες. Δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε αυτό. Κατ’ αρχάς, λοιπόν, εργαζόμαστε ήδη συστηματικά σε συνεργασία και με άλλα υπουργεία ώστε να καταστήσουμε δυνατή την πρόσβαση στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία μας για όλους, στηρίζοντας τους πλέον αδύναμους, αλλά και αίροντας τους κάθε λογής αποκλεισμούς, που δεν είναι μόνο οικονομικοί, αλλά και κοινωνικοί ή πολιτισμικοί.

Η ίδια η επικαιρότητα μας επιβάλλει να αντιδράσουμε. Βρισκόμαστε τελευταία αντιμέτωποι με εντεινόμενα φαινόμενα ρατσισμού, εθνικισμού, σεξισμού και μισαλλοδοξίας. Η τελευταία τους έξαρση, μάλιστα, εμπλέκει ακόμη και τα παιδιά, τους μαθητές των σχολείων. Απέναντι στους λόγους που επικαλούνται μια στρεβλή και απληροφόρητη ανάγνωση του παρελθόντος και του πολιτισμού μας, οφείλουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό προς την κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, της βαθιάς γνώσης της Ιστορίας, της ανάδειξης νέων, σύγχρονων θεωρητικών προσεγγίσεων για την αρχαιότητα αλλά και τον νεότερο πολιτισμό μας, μακριά από την εθνική περιχαράκωση και την πατριδοκαπηλία.

Αυτό είναι ίσως το μέγιστο καθήκον μας, έτσι ώστε και η κληρονομιά μας να παραμένει ζωντανή και να εμπλουτίζει τη σύγχρονη ζωή, και η κοινωνία μας, εκ των πραγμάτων πλέον πολυπολιτισμική, να γίνεται όλο και πιο ανοιχτή, εμβαθύνοντας το δημοκρατικό της ήθος.

Ο Κώστας Στρατής είναι υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού