«Χριστουγεννιάτικη ευχή για το Brexit: επιτέλους, αποφασίστε τι πραγματικά θέλετε και ο Αγιος Βασίλης θα σας το φέρει». Την ώρα που οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώνονταν στις Βρυξέλλες για να ακούσουν όσα έχει να τους πει η βρετανή πρωθυπουργός Τερίζα Μέι, η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε έκανε αυτή την, ειρωνική είναι η αλήθεια, ανάρτηση στο Twitter, προσθέτοντας: «Εάν οι Βρετανοί απλά μπορούσαν να αποφασίσουν σχετικά με το τι θέλουν για το Brexit, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα βοηθούσε αυτό να συμβεί».

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας, παρ’ ότι κέρδισε στην ψηφοφορία δυσπιστίας προς το πρόσωπό της έπειτα από «ανταρσία» 48 βουλευτών του κόμματός της, δείχνει όλο και πιο αποδυναμωμένη μετά την απόφασή της να αναβάλει την ψήφιση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για το Brexit. Με τις δεδομένες ισορροπίες ήταν βέβαιο πως η συμφωνία δεν θα περνούσε από τη Βουλή, γι’ αυτό και η Τερίζα Μέι επέστρεψε στην έδρα της ΕΕ προκειμένου να ζητήσει «νομικές και πολιτικές εγγυήσεις» που θα πείσουν τους οπαδούς του σκληρού Brexit μεταξύ των Τόρις να στηρίξουν τη συμφωνία. Το ζήτημα που αποτελεί αγκάθι είναι το λεγόμενο backstop, δηλαδή το ότι για να μην υπάρξουν σκληρά σύνορα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας, η Βόρεια Ιρλανδία, και άρα όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, θα παραμείνει στην τελωνειακή ένωση έως ότου γίνει εφικτό να υπογραφεί εμπορική συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ – κάτι που έχει μετατεθεί σε μια χρονική στιγμή στο μέλλον. Η Μέι θέλει να εξασφαλίσει ότι η τελωνειακή ένωση με την Ευρώπη δεν θα είναι επ’ άπειρον και πως η χώρα της θα μπορεί να την εγκαταλείψει υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Προς το παρόν όμως, το μόνο που μπορεί να της προσφέρει η ΕΕ – και με δεδομένο ότι τα κράτη-μέλη αρνούνται να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε νέα διαπραγμάτευση – είναι «η προθυμία να εξετασθεί το εάν μπορούν να δοθούν περισσότερες εγγυήσεις».

Δεν είναι λίγοι οι βουλευτές των Συντηρητικών που ανησυχούν ότι όσο παραμένει στην τελωνιακή ένωση με την ΕΕ το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα μπορεί να αναπτύξει τη δική του εμπορική πολιτική μέσω συμφωνιών με τρίτες χώρες. Οι εμπορικές συμφωνίες όπως αυτή που σκοπεύει να κάνει το Λονδίνο με την ΕΕ είναι περίπλοκες και χρονοβόρες (έως και 7 έτη), το ίδιο και η έγκρισή τους από τα τοπικά Κοινοβούλια. Το Λονδίνο θα ήθελε να καθορισθεί μια ημερομηνία, μετά την οποία η Βρετανία θα μπορούσε αυτομάτως να φύγει από την τελωνειακή ένωση, με ή χωρίς νέα εμπορική συμφωνία, όμως οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ απορρίπτουν κάτι τέτοιο κατηγορηματικά.

«Αναγνωρίζω την ένταση της ανησυχίας των βουλευτών μας και αυτό θα θέσω στους συναδέλφους μου σήμερα» δήλωσε χθες το απόγευμα η Μέι προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. «Δεν περιμένω μια άμεση λύση, αλλά ελπίζω ότι μπορούμε να αρχίσουμε να εργαζόμαστε όσο πιο γρήγορα μπορούμε σχετικά με τις διαβεβαιώσεις που είναι απαραίτητες». Η ευρωπαϊκή ηγεσία φαίνεται πρόθυμη να αφήσει κάποιο χώρο για ελιγμούς ώστε να βρει διέξοδο η Μέι και να εγκριθεί από τη βρετανική Βουλή η συμφωνία για το Brexit, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό. Ομως ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, δεν είναι βέβαιη η έγκριση στη συνεδρίαση που θα γίνει κάποια στιγμή έως τις 21 Ιανουαρίου.

Δεν άφησε κανένα περιθώριο

«Μπορούμε να συζητήσουμε για πρόσθετες διαβεβαιώσεις, όμως και οι 27 είμαστε ξεκάθαροι για τα συμφέροντά μας, αν και επιθυμούμε πολύ, πολύ καλές σχέσεις με τη Μεγάλη Βρετανία, ακόμα και μετά την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε χθες η Ανγκελα Μέρκελ, δείχνοντας πως δεν υπάρχει περιθώριο επαναδιαπραγμάτευσης.