«Σφραγίδα» συνταγματικότητας έβαλε με την απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο έκρινε συνταγματική και σύμφωνη με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τη μείωση του εφάπαξ  βοηθήματος σε όσους υπαλλήλους της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος (ΕΤΕ) συνταξιοδοτούνται. Οι ανώτατοι δικαστές στάθμισαν, όπως προκύπτει από την απόφασή τους, το γεγονός ότι η μείωση αυτή έγινε για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Ωστόσο, λόγω του ότι οι σύμβουλοι επικρατείας οδηγήθηκαν σε αυτή την απόφασή τους κινούμενοι εντός του πλαισίου συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης, που αφορά περιορισμένη και συγκεκριμένη ομάδα ασφαλισμένων, και ένα ασφαλιστικό ταμείο με  οικονομικά μεγέθη σαφώς προσδιορισμένα, με βάση και τη σχετική αναλογιστική μελέτη, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι σε καμία περίπτωση η απόφαση αυτή του ΣτΕ δεν… γεννά από μόνη της νομολογιακό προηγούμενο ικανό να επηρεάσει ευρύτερο κύκλο συνταξιούχων.

Η υπόθεση έφτασε μέχρι τα ανώτατα κλιμάκια της Δικαιοσύνης έπειτα από προσφυγή που είχαν καταθέσει 6 πρώην υπάλληλοι της ΕΤΕ, οι οποίοι ζητούσαν να ακυρωθεί η απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας του 2013 με την οποία τροποποιήθηκε το καταστατικό του Ταμείου Ασφάλισης και Πρόνοιας της ΕΤΕ. Παράλληλα, με την ίδια κοινή υπουργική απόφαση εγκρίθηκε η αναλογιστική μελέτη και αντικαταστάθηκε το άρθρο εκείνο (άρθρο 7) του καταστατικού με το οποίο καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος. Επιπλέον καθορίστηκε νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ, ο οποίος μάλιστα εφαρμόζεται αναδρομικά για όσους είχαν αποχωρήσει από την ΕΤΕ  από 3 Ιανουαρίου 2012 και δεν έχουν λάβει ακόμα το σύνολο του εφάπαξ βοηθήματος.

Σημαντικό κούρεμα. Με τα νέα δεδομένα το εφάπαξ μειώθηκε σημαντικά, από 91% περίπου των αποδοχών των συνταξιούχων στο 55% των αποδοχών που ελάμβαναν μετά την αποχώρησή τους από την υπηρεσία τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το 2011 όσο και το 2013 με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΤΕ ανεστάλη η χορήγηση του εφάπαξ βοηθήματος, αυξήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και επιμηκύνθηκε ο χρόνος καταβολής του από 24 σε 36 μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης.

Το Α΄ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ’ αριθμόν 2429/2018 απόφασή του απέρριψε την αίτηση των συνταξιούχων πρώην υπαλλήλων της ΕΤΕ, κρίνοντας ότι η μείωση του εφάπαξ έγινε για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι ανάγονται στην αδυναμία του εν λόγω Ταμείου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

Πώς αποφάσισαν. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, το Συμβούλιο της Επικρατείας για άλλη μία φορά, έβγαλε την απόφασή του σταθμίζοντας όχι τόσο το νομικό πλαίσιο που κλήθηκε να εφαρμόσει, όσο τις συνέπειες που θα προκαλούσε αυτή η απόφασή του στη σταθερότητα και τη βιωσιμότητα του εν λόγω ασφαλιστικού ταμείου.

Το κριτήριο της σκοπιμότητας, σύμφωνα τις ίδιες πηγές, φαίνεται να βαραίνει διαχρονικά στις αποφάσεις του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας, που καλείται πολύ συχνά να αποφασίσει επί θεμάτων τα οποία έχουν ιδιαίτερη πολιτική – πέρα από αναμφισβήτητα νομική – σημασία. Το δημόσιο συμφέρον εκτιμάται ότι θα αποτελέσει κρίσιμο μέγεθος στη διάσκεψη των δικαστών, που έχουν επιφορτιστεί να αποφασίσουν επί των μεγάλων εκκρεμών ασφαλιστικών υποθέσεων.

Τέλος, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι η μείωση του εφάπαξ βοηθήματος δεν παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας και της ΕΣΔΑ.