Η ομιλία που εκφώνησε χθες η Ανγκελα Μέρκελ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα το μέλλον της Ευρώπης υπενθύμισε γιατί, παρά τα αδιαμφισβήτητα λάθη της, θα λείψει από τη Γηραιά Ηπειρο μετά την έξοδό της από τη γερμανική καγκελαρία. Θα λείψει επειδή η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ισχυρό κύμα εθνικισμού και λαϊκισμού, απέναντι στο οποίο είναι απαραίτητο να υψώσει ένα τείχος.

Η αποστροφή της καγκελαρίου ότι «ο εθνικισμός δεν πρέπει να περάσει» βάζει ένα λιθαράκι σε αυτό το τείχος. Οπως ένα λιθαράκι βάζει και η υπενθύμιση πως η ανεκτικότητα είναι η ψυχή της Ευρώπης – η Ευρώπη που κλείνει αδιακρίτως τα σύνορά της σε όσους προσπαθούν να γλιτώσουν από την οδύνη του πολέμου, απλώς δεν είναι Ευρώπη.

Εξίσου σημαντική είναι η στήριξή της στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού, αλλά και η πρότασή της για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού συμβουλίου ασφαλείας. Σε έναν κόσμο που δείχνει κατακερματισμένος και ασταθής όσο ποτέ άλλοτε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η δημιουργία μιας ασπίδας προστασίας αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωση. Η άμυνα και η ασφάλεια είναι προϋπόθεση της ελευθερίας.

Η εμμονή της γερμανικής κυβέρνησης στη δημοσιονομική πειθαρχία μέσω της αυστηρής λιτότητας έπαιξε ασφαλώς τον ρόλο της στη γιγάντωση του λαϊκιστικού κύματος – η χώρα μας και η γειτονική Ιταλία είναι τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα. Δεν μπορεί να μην αναγνωριστεί όμως στην καγκελάριο ότι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία στάθηκε επάξια ως ηγέτιδα του ελεύθερου κόσμου.