Ενα πράγμα δεν είχαν προβλέψει οι πραξικοπηματίες ανατρέποντας τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Ποιος θα ήταν ο αντικαταστάτης του και κυρίως ποιος μητροπολίτης θα τον όρκιζε. Για το ποιος θα είναι ο αντικαταστάτης του Μακαρίου μπορεί οι χουντικοί πραξικοπηματίες στην Κύπρο να μη γνώριζαν, γνώριζε όμως ο «αόρατος δικτάτορας», ο πρώην διοικητής της ΕΣΑ ταξίαρχος Ιωαννίδης. Είχε ορίσει (μετά από εισηγήσεις της… ΕΟΚΑ Β’) τον Νίκο Σαμψών, έναν εθνικιστή εκδότη της εφημερίδας «Μάχη», πρώην τομεάρχη της ΕΟΚΑ, συνεργασθείς με την ΕΟΚΑ Β’ ο άνθρωπος που, όπως γράφτηκε και ποτέ δεν διαψεύσθηκε, εκτελούσε (στην περίοδο 1955-1959) τους Αγγλους μέρα μεσημέρι στην κεντρική οδό της Λευκωσίας (οδός Λήδρας) και εν συνεχεία εμφανιζόταν στον τόπο της δολοφονίας με μπλοκάκι ως… δημοσιογράφος για να καταγράψει το γεγονός και να αναζητήσει τον… δολοφόνο.

Ολη η τραγωδία της Κύπρου ξεκίνησε από αυτό το προδοτικό πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου και όχι, όπως ορισμένοι ήθελαν να πιστέψουν, από την επιστολή Μακαρίου προς τον τότε χουντικό πρόεδρο, στρατηγό Γκιζίκη, που του ζητούσε να αποσύρει τους ελλαδίτες αξιωματικούς από την Κύπρο, διότι προετοίμαζαν πραξικόπημα με στόχο να ανατρέψουν τη νόμιμη κυβέρνηση της Κύπρου και να φέρουν την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.

Μόνο αφέλεια και προδοσία θα μπορούσε κανείς να καταλογίσει στη χούντα των Αθηνών για τη σκέψη να εκτελέσουν πραξικόπημα στην Κύπρο με σκοπό την ένωση. Ή επειδή (οι αφελείς) έλαβαν διαβεβαιώσεις ότι οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί θα συναινούσαν σε τέτοια επιδίωξη.

Δικαίως λοιπόν ο αρχηγός του πραξικοπήματος στην Κύπρο Γεωργίτσης δείχνει έκπληξη ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής όταν μαθαίνει ότι ο αντικαταστάτης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου θα ήταν ο Νίκος Σαμψών. Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος του αρχιπραξικοπηματία με τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής και η αποκάλυψη ότι οι πραξικοπηματίες προόριζαν έναν δικαστή για πρόεδρο της Κύπρου και όχι ένα ανδρείκελο όπως ήταν ο Σαμψών:

Ιδού λοιπόν ο διάλογος που πρώτη φορά δημοσιοποιείται μέσα από τα έως τώρα απόρρητα έγγραφα του Φακέλου της Κύπρου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής ρωτά εάν είχαν προτείνει στον αρχιπραξικοπηματία Γεωργίτση ονόματα για πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Γεωργίτσης: Μας είχαν πει μόνο στην αρχή, όταν είχαμε έρθει εδώ, ότι υποψήφιος πρόεδρος θα είναι ο αρχιδικαστής, μου φαίνεται, Τριανταφυλλίδης, δεν θυμάμαι πώς λέγεται, κι άλλους δύο.

Πρόεδρος: Ποιους;

Γεωργίτσης: Δεν τους θυμάμαι, αν…

Πρόεδρος: Κανένα από τα γνωστά ονόματα;

Γεωργίτσης: Αλλα δύο ονόματα, τα οποία δεν θυμάμαι.

Πρόεδρος: Ο δικαστής ήταν Τριανταφύλλης ή Τριανταφυλλίδης;

Γεωργίτσης: Ή Τριανταφύλλης ή Τριανταφυλλίδης. Κάπως έτσι. Δεν ξέρω.

Πρόεδρος: Δεν σας είπε τίποτε άλλο, για κανέναν άλλον, σας είπε για δύο ονόματα ακόμα. Και η επιλογή η τελική από ποιον θα γινότανε;

Γεωργίτσης: Σ’ εμένα όχι.

Πρόεδρος: Σ’ εσάς όχι. Από ποιον θα γινότανε η τελική επιλογή;

Γεωργίτσης: Η τελική επιλογή θα γινότανε από μένανε, αλλά εγώ, όταν πήγα στο ΓΕΕΦ (σ.σ.: Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς) στις 15, στις 4.30 η ώρα, διότι δεν ήμουν εγώ μες στο ΓΕΕΦ, ήμουνα στην ΕΛΔΥΚ, βρήκα να ορκίζουν τον Σαμψών. Ηταν ο Γεννάδιος εκεί, είχε σηκώσει το χέρι…

Πρόεδρος: Ποιος ήτανε;

Γεωργίτσης: Ο Γεννάδιος.

Πρόεδρος: Ο Πάφου; Μήπως σας είχε πει και γι’ αυτόν να ‘ναι υποψήφιος πρόεδρος;

Γεωργίτσης: Ο τέως Πάφου. Οχι. Ούτε καν είχε αναφερθεί, μάλλον προορίζετο για αρχιεπίσκοπος.

Πρόεδρος: Μάλλον προορίζετο για αρχιεπίσκοπος. Ετσι.

Γεωργίτσης: Σταμάτησα προς στιγμήν την ορκωμοσία και λέω: τι κάνετε εδώ πέρα; Τον Σαμψών βρήκατε να βάλετε;

«Αν σε καλέσει, θα πεις ότι το ’κανες εσύ!»

Τι απέγινε ο Σαμψών; Το παρατσούκλι του ήταν ο «πρόεδρος των έξι ημερών». Τόσες ημέρες έμεινε στην Προεδρία της Δημοκρατίας, τον πρόλαβε η τουρκική εισβολή. Εν συνεχεία, με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Κύπρο και με την επιστροφή του Μακαρίου ο Νίκος Σαμψών συνελήφθη και έμεινε μερικά χρόνια στη φυλακή. Βγήκε λόγω υγείας (έπασχε από καρκίνο) και λίγους μήνες αργότερα πέθανε. Ο τάφος βρίσκεται στο Κοιμητήριο Λευκωσίας, σε μικρή απόσταση από τους δολοφονηθέντες από τους πραξικοπηματίες και από τους δολοφονηθέντες από τους στρατιώτες του Αττίλα. Στη διάρκεια της κράτησής του στη φυλακή ήταν αμετανόητος, πολλές φορές οι κρατούμενοι τον άκουγαν να φωνάζει «φέρτε μου το κεφάλι του Μούσκου» (λαϊκό όνομα του αρχιεπισκόπου).

Και ο αρχιπραξικοπηματίας Γεωργίτσης τι απέγινε; Επέστρεψε με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και εκεί οι χουντικοί συνεργάτες του (τα λεγόμενα χουντικά σταγονίδια) τον… δασκάλεψαν να δικαιολογηθεί ότι έκανε το πραξικόπημα για να φοβίσει τον Μακάριο. Ούτε καν μια συγγνώμη για την εθνική καταστροφή που επέφερε. Ιδού ο διάλογος στην Επιτροπή:

Γεωργίτσης: 13 ήρθα στην Ελλάδα. 11 έφυγα από την Κύπρο, 13 ήρθα στην Αθήνα.

Πρόεδρος: 13 λοιπόν Αυγούστου.

Γεωργίτσης: Οταν πλέον παρουσιάστηκα (σ.σ.: στον Μπονάνο), είδα έναν άνθρωπο, όχι στρατηγό, άνθρωπο ο οποίος ήταν χωμένος μες στην καρέκλα του και μου λέει, αν σε καλέσει ο υπουργός Εθνικής Αμύνης (σ.σ.: ήταν ήδη ο Ευάγγελος Αβέρωφ), θα πεις ότι το ‘κανες εσύ (σ.σ.: το πραξικόπημα) με τον κ. Κομπόκη για να εκφοβίσετε τον Μακάριο να μην απολύσει τις δύο σειρές και να μη φύγουνε οι αξιωματικοί από την Κύπρο.