Η κινεζική κυβέρνηση επιστρέφει με ένα ακόμη πακέτο μέτρων στήριξης της αγοράς ακινήτων, σε μια συγκυρία όπου ο κλάδος παραμένει εγκλωβισμένος σε παρατεταμένη αδράνεια. Παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις των τελευταίων ετών, οι αγοραπωλησίες δεν δείχνουν σημάδια ουσιαστικής ανάκαμψης, αναγκάζοντας το Πεκίνο να προχωρήσει σε νέες, πιο γενναίες χαλαρώσεις.
Μικρότερη προκαταβολή για δεύτερη κατοικία
Η πιο ηχηρή αλλαγή αφορά τη μείωση του ελάχιστου ποσοστού προκαταβολής για την αγορά δεύτερης κατοικίας. Το όριο πέφτει από το 30% στο 25%, μια κίνηση που στοχεύει να ενθαρρύνει νοικοκυριά με σχετική οικονομική άνεση να επιστρέψουν στην αγορά. Οι αρχές εκτιμούν ότι έτσι θα «ικανοποιηθούν καλύτερα οι στεγαστικές ανάγκες» και θα δοθεί μια ψυχολογική ώθηση σε έναν κλάδο που υποφέρει από έλλειψη εμπιστοσύνης.
Παράλληλα, χαλαρώνουν οι περιορισμοί για οικογένειες που δεν διαθέτουν τοπικό hukou* στο Πεκίνο, το σύστημα εσωτερικής καταγραφής που λειτουργεί ως άτυπο διαβατήριο και περιορίζει τη μόνιμη εγκατάσταση σε μεγάλες πόλεις. Μειώνονται τα απαιτούμενα έτη καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή φόρων, ανοίγοντας τον δρόμο σε περισσότερους εργαζόμενους να αποκτήσουν κατοικία.
Ίδια επιτόκια για πρώτη και δεύτερη αγορά
Σημαντικές είναι και οι αλλαγές στο μέτωπο της χρηματοδότησης. Οι τράπεζες παύουν να διαφοροποιούν τα επιτόκια μεταξύ πρώτης και δεύτερης κατοικίας. Τα δάνεια θα τιμολογούνται πλέον με βάση τις συνθήκες της αγοράς και το προφίλ του δανειολήπτη, μια απόφαση που μειώνει το κόστος για όσους σκέφτονται δεύτερη αγορά και απλοποιεί το τραπεζικό πλαίσιο.
Οι νέες παρεμβάσεις εντάσσονται σε μια πολυετή προσπάθεια σταθεροποίησης της αγοράς ακινήτων, που κλονίστηκε σοβαρά μετά τους περιορισμούς στη χρηματοδότηση υπερχρεωμένων κατασκευαστικών ομίλων το 2020 και την κατάρρευση της Evergrande το 2021. Έκτοτε, το κράτος έχει κινητοποιήσει τις κρατικές τράπεζες για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση και, κυρίως, την ολοκλήρωση προπωλημένων έργων, φοβούμενο κοινωνικές αναταραχές.
Παρά τα μέτρα, τα στοιχεία παραμένουν απογοητευτικά. Οι εμπορικές πωλήσεις κατοικιών, με βάση την επιφάνεια, κατέγραψαν μεγάλη πτώση το 2022, συνέχισαν να υποχωρούν το 2023 και επιδεινώθηκαν εκ νέου το 2024. Το στοίχημα για το Πεκίνο είναι αν αυτή η νέα δόση χαλάρωσης θα καταφέρει να ανατρέψει την τάση ή αν ο κινεζικός κτηματομεσιτικός τομέας θα χρειαστεί κάτι πιο ριζικό για να βγει από το τέλμα.
*Το hukou είναι ένα σύστημα κατοικίας και εγγραφής πληθυσμού στην Κίνα, κάτι σαν «εσωτερικό διαβατήριο». Κάθε πολίτης καταγράφεται σε μια συγκεκριμένη πόλη ή περιοχή, και αυτή η εγγραφή καθορίζει σε ποια μέρη μπορεί να ζήσει μόνιμα και ποια κοινωνικά και δημόσια δικαιώματα έχει.
Στην πράξη, το hukou επηρεάζει:
Πρόσβαση σε δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια
Υγειονομική περίθαλψη
Συνταξιοδοτικά και κοινωνικά επιδόματα
Δυνατότητα αγοράς κατοικίας σε μεγάλες πόλεις
Αν κάποιος δεν έχει hukou σε μια μεγάλη πόλη όπως το Πεκίνο ή τη Σαγκάη, αντιμετωπίζει περιορισμούς στην αγορά σπιτιού, στη δουλειά και στις κοινωνικές παροχές, ακόμα κι αν ζει και εργάζεται εκεί χρόνια.
Η νέα χαλάρωση σημαίνει ότι πλέον χρειάζονται λιγότερα χρόνια πληρωμής φόρων ή εισφορών για να μπορέσουν και οι μη εγγεγραμμένοι να αγοράσουν κατοικία.
