Έντονες αντιδράσεις πυροδότησε δήλωση του Σλοβάκου Υπουργού Εξωτερικών, Γιούραϊ Μπλανάαρ, ο οποίος σε τηλεοπτική συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι STVR, εξέφρασε την άποψη ότι η Δύση θα πρέπει να επιδιώξει επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να δηλώσει πως «ίσως χρειαστεί να συγχωρήσουμε όλα όσα έχουν συμβεί» στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Η δήλωση αυτή, που προκάλεσε θύελλα διεθνών αντιδράσεων, καταδεικνύει το χάσμα που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας.
Συγκεκριμένα, ο Μπλανάαρ τόνισε πως «δεν θέλουμε έναν πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, γιατί αυτό θα ήταν ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Θέλουμε η σύγκρουση να λυθεί ειρηνικά» και προσέθεσε πως είναι αναγκαίο να ανοίξει ο δρόμος για διάλογο, ακόμα και αν αυτό σημαίνει να παραμεριστούν παρελθοντικά γεγονότα. «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να επικοινωνήσουμε με τη Ρωσία — και ίσως ακόμα και να συγχωρήσουμε ό,τι έχει συμβεί», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η αντίδραση από την Ουκρανία ήταν άμεση και ιδιαίτερα αυστηρή. Ο Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, κατηγόρησε τον Σλοβάκο ομόλογό του για ηθική αναλγησία, λέγοντας ότι «όσοι δεν έχουν χάσει κανέναν σε αυτόν τον πόλεμο δεν έχουν το δικαίωμα να κάνουν τέτοιες δηλώσεις». Ο Κουλέμπα υπογράμμισε πως η ατιμωρησία αποτελεί τη βασική αιτία των εγκλημάτων της Μόσχας και ότι είναι αφελές να περιμένει κανείς πως ένας επιτιθέμενος θα σταματήσει, αν απλώς του συγχωρούνται τα εγκλήματά του. «Η Ρωσία θα σου χτυπήσει και το άλλο μάγουλο», τόνισε χαρακτηριστικά, υπονοώντας πως η Δύση κινδυνεύει να παραδώσει την ηθική της πυξίδα στο όνομα μιας αβέβαιης αποκλιμάκωσης.
Οι δηλώσεις του Μπλανάαρ εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο αλλαγής στάσης της Σλοβακίας υπό την κυβέρνηση του Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ της παύσης της στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία, ενώ έχει εκφράσει αρκετές φορές τη διάθεση επαναπροσέγγισης με τη Μόσχα. Η Σλοβακία, υπό τον Φίτσο, αποτελεί μία από τις ελάχιστες χώρες της Ε.Ε. που ακολουθούν πιο «ουδέτερη» έως και φιλική γραμμή προς τη Ρωσία, γεγονός που έχει δημιουργήσει εντάσεις εντός της ευρωπαϊκής κοινότητας. Ενδεικτικό είναι ότι στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν διπλωματικές τριβές ακόμα και με την Τσεχία, με αφορμή τη στάση της Μπρατισλάβας στο ουκρανικό ζήτημα.
Αναλυτές εκτιμούν ότι τέτοιες δηλώσεις, πέρα από το επικοινωνιακό σοκ που προκαλούν, αποκαλύπτουν και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή ενότητα σε περιόδους κρίσεων. Όπως σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής του European Council on Foreign Relations, Μίχαλ Μπούγκαρ, «η πρόταση για ‘συγχώρεση’ της Ρωσίας δεν είναι μόνο πρόωρη, αλλά και επικίνδυνη. Αποτελεί μήνυμα αδυναμίας και ενισχύει το αφήγημα της Μόσχας ότι μπορεί να συνεχίσει την επιθετικότητά της χωρίς σοβαρό κόστος».
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις, καθώς η σταδιακή μετατόπιση της στάσης ορισμένων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. θα μπορούσε να επηρεάσει τόσο την αποφασιστικότητα της συλλογικής Δύσης όσο και την ίδια τη δυναμική του πολέμου στην Ουκρανία. Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται πλέον είναι: Μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη; Και αν όχι, ποιο θα είναι το τίμημα της «συγχώρεσης»;
