Στα Στενά του Ορμούζ είναι πλέον στραμμένα τα βλέμματα της παγκόσμιας ναυτιλίας, η οποία πρέπει να αντιμετωπίσει νέες επικίνδυνες ζώνες, μετά την κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Ισραήλ – Ιράν και την κατάληψη του containership «MSC Aries» από τους Φρουρούς της Επανάστασης.

Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Intermodal, εάν η συγκεκριμένη περιοχή κλείσει ή θεωρηθεί υψηλού κινδύνου, όπως συμβαίνει με την Ερυθρά Θάλασσα, θα μπορούσε να επηρεαστεί σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το οποίο διακινείται μέσω αυτού του περάσματος.

Επιπτώσεις

Ανάλογες θα είναι οι επιπτώσεις στο εμπόριο πετρελαίου, καθώς, όπως αναφέρει σε μια άλλη ανάλυση ο ναυλομεσιτικός οίκος Allied Shipbrokings, αν ξεσπούσε ευρύτερη σύγκρουση ή αν το Ιράν επεδίωκε να επηρεάσει την κυκλοφορία μέσω των εν λόγω Στενών, η μείωση των εξαγωγών από τη Μέση Ανατολή θα είχε εξαιρετικές επιπτώσεις. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως το 30% του θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου διέρχεται από τα Στενά του Ορμούζ.

Οπως επισημαίνεται, υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια για την αναδρομολόγηση αυτού του πετρελαίου, μέσω κυρίως του αγωγού Ανατολής – Δύσης της Σαουδικής Αραβίας προς το Yanbu (Ερυθρά Θάλασσα). Οι εξαγωγές της Σαουδικής Αραβίας φαίνεται να έχουν μετατοπιστεί ελαφρώς προς το Yanbu φέτος, αντιπροσωπεύοντας το 13% του όγκου των εξαγωγών σε ετήσια βάση έναντι 6%-9% τα τελευταία πέντε έτη.

Πάντως ένα ενδεχόμενο κλείσιμο των Στενών θα οδηγήσει σε έκρηξη των τιμών του πετρελαίου και του LNG, ενώ και οι ναύλοι αναμένεται να αυξηθούν προσωρινά. Οι φόβοι για την προσφορά πετρελαίου συνήθως ακολουθούνται από μια εκτίναξη των ναύλων, εν μέσω μιας προσπάθειας για την εξασφάλιση βαρελιών. Πέρα από το αρχικό σοκ, είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τον αντίκτυπο που θα ακολουθούσε, προσθέτει στην ανάλυσή του ο οίκος, καθώς η απομάκρυνση τόσο μεγάλης προσφοράς από την αγορά θα μπορούσε τυπικά να συμπαρασύρει προς τα κάτω τα κέρδη των δεξαμενοπλοίων. Από την άλλη, σύμφωνα με την Allied Shipbrokings, είναι πιθανόν να προκύψει κάποια στήριξη, καθώς χώρες από μακριά θα προσέφεραν αργό, κάτι που έγινε και με τις πρόσφατες προσφορές υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Ιστορικό

Πάντως τα Στενά του Ορμούζ δεν έκλεισαν ποτέ παρά τις πολλές γεωπολιτικές και πολεμικές κρίσεις που καταγράφηκαν στην περιοχή τα τελευταία 50 χρόνια. Δεν έκλεισαν ούτε κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ το 1980-1988, όταν οι δύο πλευρές προσπάθησαν να διαταράξουν η μία τις εξαγωγές πετρελαίου της άλλης σε μια διαμάχη που έμεινε γνωστή ως Πόλεμος των δεξαμενοπλοίων.

Μια ακόμα κρίσιμη στιγμή ήταν τον Ιούλιο του 1988, όταν το αμερικανικό πολεμικό πλοίο «Vincennes» κατέρριψε ένα ιρανικό αεροπλάνο της πολιτικής αεροπορίας σκοτώνοντας και τους 290 επιβαίνοντες σε αυτό, με την Ουάσιγκτον να κάνει λόγο για δυστύχημα και την Τεχεράνη για σκόπιμη επίθεση.

Τέλος, μπορούμε να θυμηθούμε και την περίπτωση των δύο ελληνικών δεξαμενοπλοίων όταν τον Μάιο του 2022 η Τεχεράνη έθεσε υπό κράτηση δύο ελληνικά δεξαμενόπλοια ως απάντηση στη δέσμευση ιρανικού δεξαμενοπλοίου από τις ελληνικές αρχές.

Πάντως, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες από την περιοχή, το Ισραήλ αναμένεται σύντομα να απαντήσει στην επίθεση της Τεχεράνης, την ώρα που πληθαίνουν οι αναφορές για πιθανό κλείσιμο των Στενών.

Στο πλαίσιο αυτό, έχουν εκδοθεί οδηγίες για την αναδρομολόγηση των πλοίων ισραηλινών και αμερικανικών συμφερόντων.