Παγώνει τη μεταρρύθμιση για μερικές εβδομάδες

Επειτα από τρεις μήνες αδιάκοπης πίεσης, το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία του Ισραήλ πέτυχε σε έναν βαθμό τον στόχο του: αργά χθες, ενώ 100.000 άνθρωποι τραγουδούσαν, φώναζαν και χτυπούσαν κατσαρολικά έξω από την Κνεσέτ και η χώρα βρισκόταν στο ξεκίνημα μιας γενικής απεργίας που έκλεισε νοσοκομεία και παιδικούς σταθμούς και προκάλεσε ακύρωση όλων των πτήσεων στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε μια προσωρινή παύση μερικών εβδομάδων στη διαδικασία υιοθέτησης της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης που προωθεί.

Η δεύτερη και τρίτη ανάγνωση του επίμαχου νομοσχεδίου αναβάλλεται για την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο, μετά τη γιορτή του εβραϊκού Πάσχα (5-13 Απριλίου). Ο Νετανιάχου είπε πως αποφάσισε αυτό το «τάιμ άουτ» προκειμένου να αποτραπεί «μια ρήξη στο έθνος», να αποφευχθεί «ένας εμφύλιος» και να δοθεί «μια πραγματική ευκαιρία για πραγματικό διάλογο» ώστε να επιτευχθεί «ευρεία συναίνεση». «Υπάρχει μια εξτρεμιστική μειονότητα, έτοιμη να διχάσει το έθνος μας» υποστήριξε, υποσχόμενος ότι θα κάνει «τα πάντα» προκειμένου να βρει μια λύση και προτρέποντας τους πάντες να ενεργούν «με υπευθυνότητα». Σύμφωνα με τα ισραηλινά Μέσα, πάντως, οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας θα συνεχιστούν – οι διαδηλωτές αξιώνουν άλλωστε εγκατάλειψη του νομοσχεδίου.

Δραματική νύχτα

H ομιλία του ισραηλινού πρωθυπουργού καθυστέρησε περισσότερες από εννέα ώρες. Νωρίς χθες, πηγές του κόμματός του, του Λικούντ, είχαν προαναγγείλει ότι επρόκειτο να ανακοινώσει αναστολή της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος στις 10.30 το πρωί. Είχε προηγηθεί μια δραματική νύχτα: η απόφαση του Νετανιάχου να αποπέμψει τον υπουργό Αμυνάς του Γιοάβ Γκάλαντ επειδή αντιτάχθηκε στη δικαστική μεταρρύθμιση έβγαλε δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς στους δρόμους, προκαλώντας συγκρούσεις ανάμεσα σε αστυνομικούς και διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ.

Βγαίνοντας για πολλοστή φορά τις τελευταίες εβδομάδες από τον κυρίως τελετουργικό του ρόλο, ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ κάλεσε την κυβέρνηση να «σταματήσει αμέσως» την εξέταση του επίμαχου νομοσχεδίου στην Κνεσέτ «στο όνομα της ενότητας του λαού του Ισραήλ». Δύο από τους πιο ακραίους υπουργούς του Νετανιάχου, ωστόσο, ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς προειδοποίησαν δημοσίως τον Νετανιάχου να μην υποχωρήσει «μπροστά στην αναρχία».

Παρασκηνιακά, ο Μπεν Γκβιρ απείλησε να παραιτηθεί. Ο κίνδυνος κατάρρευσης του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν ορατός – χρειάστηκαν πολύωρες διαβουλεύσεις για να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός και να πάρει μια (προσωρινή) παράταση ζωής. Στο μεταξύ, και προκειμένου να αυξήσει την πίεση στον Νετανιάχου, το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ, το Histadrut, κάλεσε τα 800.000 μέλη του να κατεβούν σε απεργία.

Γενική απεργία

Ακολούθησε ανακοίνωση της Ιατρικής Ενωσης του Ισραήλ, που επίσης κήρυξε γενική απεργία. Τα λιμάνια της Χάιφας και του Ασντότ ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Οι ισραηλινές πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο έλαβαν από την ένωση των εργαζομένων οδηγία να συμμετάσχουν στη γενική απεργία. Διαδηλωτές από ολόκληρη τη χώρα μπήκαν σε τρένα με προορισμό την Ιερουσαλήμ, όπου ήδη είχαν συγκεντρωθεί, μπροστά από την Κνεσέτ, μεγάλα πλήθη.

Με μήνυμά του στο Twitter ο Νετανιάχου κάλεσε τους διαδηλωτές, «δεξιούς και αριστερούς, να συμπεριφερθούν υπεύθυνα και να απόσχουν από πράξεις βίας»: καθώς πλησίαζε το βράδυ εμφανίστηκαν χιλιάδες αντι-διαδηλωτές, κινητοποιημένοι από λογαριασμούς στα σόσιαλ μήντια. Στα ίδια Μέσα διατυπώνονταν απειλές για επιθέσεις εναντίον αριστερών Ισραηλινών. Η παρουσία της αστυνομίας ενισχύθηκε. «Ζούμε πρωτοφανείς στιγμές. Ποτέ άλλοτε δεν έχουμε βιώσει τέτοιες ημέρες με τις εξωτερικές απειλές να συνενώνονται, ενώ μια καταιγίδα σιγοβράζει εντός των τειχών», δήλωσε ο υποστράτηγος Χερζί Χαλεβί, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, καλώντας τους ισραηλινούς στρατιώτες να συνεχίσουν να επιτελούν το καθήκον τους με αίσθημα ευθύνης.

Τελικά, το ποιος έχει το πάνω χέρι στον ισραηλινό κυβερνητικό συνασπισμό, τον πλέον ακροδεξιό στην ισραηλινή ιστορία, το επιβεβαίωσε το γεγονός πως πρώτος ανακοίνωσε την προσωρινή παύση της δικαστικής μεταρρύθμισης ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και όχι ο Νετανιάχου.

Σε ανακοίνωση του κόμματός του, μάλιστα, διευκρινίστηκε πως συμφώνησε στην καθυστέρηση αυτή με αντάλλαγμα το πράσινο φως του ισραηλινού πρωθυπουργού στη συγκρότηση μιας πολιτικής «Εθνοφρουράς», υπό τον έλεγχο του υπουργείου του. «Τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα… Ο Μπεν Γκβιρ αποκτά ιδιωτικό στρατό. Ακριβώς ό,τι χρειαζόμασταν» σχολίασε σκωπτικά ο Νόα Λαντάου, υποδιευθυντής της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτζ».

Παίζει παιχνίδια;

Η ανακοίνωση που έκανε τελικά χθες το βράδυ ο Νετανιάχου, πάντως, έγινε δεκτή με ανακούφιση τόσο από τον ισραηλινό πρόεδρο όσο και από τους εταίρους του Ισραήλ – Βρετανία και ΗΠΑ έσπευσαν να την καλωσορίσουν, ενώ το συνδικάτο Histadrut ματαίωσε την απεργία του. Η αντιπολίτευση πρέπει να βεβαιωθεί πως ο Νετανιάχου δεν «παίζει παιχνίδια», ούτε «μπλοφάρει», δήλωσε ο κεντρώος πρώην πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ. «Από την άλλη πλευρά, αν η κυβέρνηση δεσμευτεί σε έναν πραγματικό και δίκαιο διάλογο μπορούμε να εξέλθουμε από αυτή την κρίση πιο ισχυροί και πιο ενωμένοι» επεσήμανε. «Κάλλιο αργά παρά ποτέ» σχολίασε από την πλευρά του την ανακοίνωση του ισραηλινού πρωθυπουργού ο πρώην αντιπρόεδρος της ισραηλινής κυβέρνησης Μπένι Γκαντζ, επισημαίνοντας ωστόσο πως δεν πρόκειται να συμβιβαστεί όσον αφορά τις «βασικές αρχές της δημοκρατίας» στο πλαίσιο του οποιουδήποτε διαλόγου.